taliban, afganistan’ın çeşitli bölgelerinde eş zamanlı saldırılar düzenledi. yaklaşık yedi ayrı noktada meydana gelen saldırılar sürüyor. güvenlik güçleri ve isyancılar arasında ülkenin çeşitli bölgelerinde sert çatışmalar yaşanıyor. afgan içişleri bakanlığı sözcüsü sadık sıddıki, gelen ilk bilgilerin  isyancı hakkani grubunun da saldırıların içinde yer alabileceği yönünde olduğunu söyledi. associated press (ap) haber ajansına göre nato üssünde türk ve yunan askerleri de taliban'ın ateşine karşılık veriyor.

saldırıların yoğunlaştığı yer, başkentte büyükelçilikler, meclis binası, nato ve bm binalarının bulunduğu ve yoğun güvenlik önlemleriyle korunan vezir ekber han bölgesi.

intihar eylemcileri başkent kabil’de biri diplomatik bölgede, diğerleri parlamento ve nato üssü yakınında üç ayrı binayı ele geçirmiş durumda.

parlamento binasına girmeye çalışan  isyancılar ise güvenlik güçlerinin direnişiyle karşılaştı.

başkentin en güvenli yerine saldırı

kabil’deki ilk patlamayı yaklaşık 10 ayrı patlama takip etti. güvenlik güçleri ve isyancılar arasında ağır silahlarla karşılıklı olarak ateş açıldı.

ilk patlamaların hemen ardından saldırıları üstlenen taliban, isyancıların ingiliz ve alman büyükelçiliklerine saldırı düzenlediklerini belirtti. saldırganlar, başkentte ingiliz diplomatların yaşadıkları bir eve de bomba attı. 

isyancılar, paktia ve logar eyaletleri ile celalabad havaalanı’nda da saldırılar düzenledi. ancak bu saldırılar güvenlik güçlerinin müdahalesi ile kısa sürede sona erdi. 

kabil’de bulunan al jazeera muhabiri kais azimi’ye göre, taliban sözcüsü, saldırıların 'bahar taaruzu'nun parçası olduğunu belirtti.

azimi, hükümetin olası saldırılar ile ilgili bilgi sahibi olduğunu, bu nedenle güvenlik güçlerinin yoğun alarm halinde bulunduklarını kaydetti.

abd büyükelçiliğine de sıçradı

çatışmalar abd büyükelçiliği yakınlarına da sıçradı. saldırılarla birlikte büyükelçiliğin alarmları çaldı ve çalışanlar sığınaklara saklandı. büyükelçilik sözcülerinden gavin sundwall, elçiliğin kilit altına alındığını ve  tüm personelin sığınaklarda bulunduğunu ve iyi durumda olduğunu belirtti.

isyancılar ve afgan güvenlik güçleri artasındaki çatışmalar sürerken görgü tanıklarına göre abd askerleri de afgan polisiyle birlikte konvoylar halinde çatışma bölgelerine gidiyor.
olaylarda can kaybı olup olmadığı ise henüz bilinmiyor.

ülkede, mart ayının son günlerinde, devlet başkanı hamid karzai'nin evinin de bulunduğu ve yoğun şekilde korunan savunma bakanlığı kompleksinde patlayıcı yüklü ceketler ortaya çıkarılmıştı.

saldırıları tetikleyen olaylar

koalisyon askerlerinin 2014’te çekilmeye hazırlandığı afganistan’da son dönemde saldırılar bagram askeri üssünde kur’an ve diğer kutsal kitapların yakıldığı haberinin ortaya çıkmasıyla artmıştı. başkent kabil'e yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki bagram üssünde meydana gelen olay, iki hafta boyunca binlerce afgan’ın sokaklara dökülmesine neden olmuştu. ülkede 34 eyalette çok sayıda nato ve abd karşıtı gösteri düzenlenmiş, abd askerlerinin de aralarında olduğu en az 40 kişi hayatını kaybetmişti.

buna bir abd askerinin kandahar’da 16 sivili öldürmesi eklenmişti. kandahar kentinde meydana gelen olayda, nato’da görevli 38 yaşındaki abd askeri 12 mart pazartesi günü üssünden ayrılmış ve yakınlardaki bir köyde ev ev dolaşarak, dokuzu çocuk, üçü kadın toplam 16 kişiyi silahını ateşleyerek öldürmüştü.

olay afganistan’da büyük tepki çekmiş, ülkede faaliyet gösteren silahlı taliban grubu, abd askerlerini öldürüp başlarını kesmekle tehdit etmişti. abd başkanı barack obama ise afganistan cumhurbaşkanı hamid karzai’den bir kez mektupla bir kez de telefonla özür dilemişti.

olayın ardından taliban örgütü, abd ile bütün görüşmeleri askıya aldığını duyurmuştu. bir süre önce katar’ın başkenti doha’da irtibat ofisi açan örgüt, görüşmelerin önündeki en büyük engelin abd’nin 'dengesiz, istikrarsız ve anlaşılmaz' pozisyonu olduğunu bildirmişti.

kabil yönetimi ise, nato’ya çağrıda bulunarak ülkedeki bütün birliklerin köylerden ve kırsal bölgelerden çekilmesini istemişti. hamid karzai'nin bu çağrısına nato'dan ya da washington yönetiminden henüz herhangi bir yanıt gelmiş değil.

olayın ardından kabil’deki abd büyükelçiliği afganistan’daki vatandaşlarını hazırlıklı olmaları ve kendilerini korumaları konusunda uyarmıştı.

sivil ölümleri arttı

afganistan'da geride bıraktığımız 2011 senesi, sivil ölümlerin rekor düzeye ulaştığı yıl oldu. ülkedeki birleşmiş milletler (bm) yardım misyonu (unama) tarafından hazırlanan rapora göre, 2009 senesinde sivil kayıplar 2 bin 412 iken, bu sayı 2010 senesinde 2 bin 790'a, 2011'da ise daha önceki tüm yılları aşarak 3 bin 21'e çıktı.

raporda, 2010'a göre 2011'de yüzde 8 oranında artan ölümlerin yüzde 77'sinin arkasında taliban güçlerinin olduğu, saldırılarda patlayıcıların daha fazla kullanıldığı ve daha ölümcül intihar saldırılarının düzenlendiği belirtildi.

bununla birlikte afgan hükümetini desteklemek için yapılan hava saldırılarının da, 2011 yılında sivil ölümlerini artırdığına dikkat çekildi. raporda, amerika birleşik devletleri (abd) öncülüğündeki yabancı güçlerin ve afgan ordusunun geçen yıl ölümlerden yüzde 14 oranında sorumlu olduğu kaydedildi.

kaynak: al jazeera ve ajanslarx