Tarlada 1.5 pazarda 5 lira | Al Jazeera Turk - Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar, Türkiye ve çevresindeki bölgeden son dakika haberleri ve analizler

Tarım

Tarlada 1.5 pazarda 5 lira

Bu yıl Bursa'da şeftali üretiminde bolluk yaşanıyor. Ancak pazardaki fiyatlar bu bolluktan etkilenmiyor. Üretici şeftalinin kilosunu 1.5 liradan satıyor. 200 kilometre uzaktaki İstanbul’da ise aynı şeftalinin kilosu 5 lira.

Haberin Öne Çıkanları

Bursa'da 1,5 İstanbul'da 5 lira

Üreticinin derdi bitmiyor

Kazancın yüzde 30'u masraf

Üç çocuk babası Hayrettin Orhan, meyvecilikten kazandığı parayla geçinmenin zor olduğunu söylüyor. [AJT/Özgür Tekşen]

istanbul’da şeftalinin satış fiyatı zincir marketlerde ortalama 5 lira. kadıköy, beşiktaş, eminönü manavları ve semt pazarlarında da 4-5 lira arasında değişen fiyatlardan satılıyor. istanbul'a 200 kilometre uzaklıktaki bursa’da ise şeftali üreticisi bahçede ürününün kilosunu 1.5 liradan tüccara veriyor. 

al jazeera, bursa inegöl'e bağlı isaören köyünde şeftali üreticileriyle görüştü, tarladan çıkış fiyatlarını öğrendi. geçmiş yıllarda kilosunu 1 liranın altında sattıklarını ancak bu yıl diğer bölgelerdeki kuraklığın kendilerine piyango olduğunu söyleyen şeftali çiftçisi, 1.5 liradan sattıkları ürünleri için türkiye’nin en iyi şeftalisi olduğunu iddia ediyor. üretici bu yılki satış fiyatından gayet memnun. oysa istanbul'da şeftali bu fiyatların üç katına satılıyor.

isaören köyünde babadan kalma arazilerinde meyve yetiştiriciliği yapan hayrettin orhan, arazisinde şeftali, kiraz, armut ve erik yetiştiriyor.

“çiftçinin işi zar atmak. düşeş gelirse o yılı kurtarıyor. hepyek gelirse ayvayı yedik. 2000 yılından bu yana fiyatlar hep aynı kaldı" diyen orhan, meyvenin istanbul’da niye pahalı olduğunu şöyle anlattı:

“meyvede girdi maliyetleri çok yüksek. 2000 yılından bu yana hamallık yapıyoruz. benimki gibi ufak çiftçiler üç, beş yıla kadar bu işi bırakırız. küçük üretici kaybolup gidecek yani. birilerinin yanında çalışacağız herhalde. 1998-99 yıllarında 1.2-1.5 tl arasında şeftali satabiliyorduk. geçtiğimiz yıl şeftaliyi ve kirazı 1 liradan zor verdik. bu yıl şeftalinin kilosunu 1.5 tl’den veriyoruz da buna seviniyoruz. 10 yıl önceki ürün fiyatıyla şimdiki arasında fiyat farkı yok. ama gübre, mazot ve ilaç fiyatları yüzde 300 artı. meyve fiyatı hep aynı yerinde sayıyor ama bunların fiyatı durmuyor."

"devlet desteği yetmiyor"

devlet desteğinin olduğunu ancak yeterli gelmediğini söyleyen orhan şöyle devam etti:

"örneğin devletin verdiği mazot desteği sadece bir günlük. oysa ben en az dört, beş ay mazot kullanıyorum traktörde. meyvecilikten kazandığımız parayla köyde hayatımızı sürdüremiyoruz. kazandığımız para yetmiyor. hayatımızı sürdürmek için değişik işler yapmak zorunda kalıyoruz. emekli maaşım olmasına rağmen zor geçiniyorum.

yılda 3 ton kiraz, 15-20 ton şeftali, 35-40 ton civarında da armut topluyorum. ortalama 1-1.5 liradan hesaplarsanız yılda elime 65-70 bin lira geçiyor. o da ürünün iyi olduğu bu yıl gibi yıllar için geçerli. bu kazandığımız paranın yüzde 30’u masraflara, gübre, mazot ve ilaç parasına gidiyor zaten. dolayısıyla elimize ancak 40-50 bin lira para kalıyor. geçtiğimiz yıllarda verdiğimiz açıkları kapatmaya yetmiyor bu para. geçtiğimiz yıllarda ürün bu kadar verimli olmadı ve hep borçla hayatımızı sürdürdük. önümüzdeki yıl da ne olacağı belli değil."

orhan, istanbul'da fiyatların yüksekliği konusunda ise, “biz üretimimizi istanbul veya diğer büyük şehirlerden gelen tüccara veriyoruz. genelde kilo ile veriyorum. benden 1.5 liraya şeftaliyi alan tüccar kendi kârını koyup onu haldeki ofisinde market, manav veya pazarcılara satıyor. market, manav veya pazarcı da üzerine kendi kârını koyup tüketiciye ulaştırıyor. yani ürün üç el değiştirip, üç kere kâr konulup satılıyor. bu sistemde fiyatlar düşmez” dedi. 

orhan, "siz tüccara nasıl satış yapıyorsunuz" sorumuza şu yanıtı verdi:

“satışta ürünün fazla olması üreticinin fiyatlarını aşağıya çekiyor. örneğin, toplayacak ve ürünü biriktirecek sandığınız, yani kasa varsa, toplar ve depolarsınız. bir kasanın fiyatı 5 lira. ancak sandığınız yoksa mecbur tüccarın verdiği fiyata ürünü satacaksınız. bekletme şansımız, satmıyorum deme lüksümüz yok.

hele kiraz veya şeftali gibi ürünleri topladığınız gün satmak zorundasınız. bugün 50 kuruş da verse kilosuna satmak zorundayım. yani ürün fazla olunca gelen tüccara istediği fiyattan vermek zorundayız. burada malın fiyatını sadece tüccar belirliyor.”

yağıştan dolayı bu sene kiraz’dan verim alamadıklarını da anlatan orhan, "ürün aşırı yağışlardan dolayı dalında çatladı. toplayamadık. kirazlar dalında kaldı. ilaç ve gübre paraları da cepten gitti” dedi.

'perakende fiyata halci karışamaz'

meyve fiyatlarının yüksekliği ile ilgili istanbul meyve sebze komisyoncu ve tüccarları derneği (imeskom) başkanı burhan er ise, bu konuda hep halcilerin suçlandığını ancak bunun doğru olmadığını söyledi.

şeftali’nin hal çıkış fiyatının en yüksek 2.5 tl olduğunu belirten başkan burhan er. “perakende sektörünün kaça sattığına biz karışamayız. her gün fiyat bültenlerimiz online olarak bizim sitemizde ve belediyenin sitesinde yayınlanıyor. biz haldeki fiyatı belirliyoruz. türkiye’de üretimin yüzde 40’ı hale girmeden, büyük marketler veya büyük manavlar aracılığıyla satılıyor. manavlar ve marketler direk üreticiden alabiliyor” dedi. 

kaynak: al jazeera

Yorumlar

Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.
;