tüsiad ve sabancı üniversitesi'nin düzenlediği toplantıda "dünya enerji görünümü raporu'nu anlatan birol, türkiye'nin dünya enerji piyasasındaki yerine değindi. birol, dünyada üretici ve tüketici ülkeler olduğunu, bunların ortasındaki türkiye'nin de çok önemli bir şansı olduğuna değindi.

birol'a göre türkiye beş yıl içinde ya dünyanın en önemli transit kavşağı olur ya da olamaz. birol bunun için türkiye'nin irak, azerbaycan ve doğu akdeniz bölgesindeki kaynakları dünya pazarlarına ulaştırması gerektiğini söyledi. birol, "şu anki duruma bakıldığında bu olamayacak bir senaryo değil. en önemli üretici ve tüketici ülkelerin yanında, en önemli transit ülkesi olacak bir ülkeyiz" dedi.

kabarık enerji faturasına dört öneri

fatih birol, türkiye'nin enerji fakiri bir ülke olduğunu kabul etmesi gerektiğini soyledi. birol, türkiye'nin yıllık enerji ithalatının 60 milyar dolara çıktığını hatırlattı ve türkiye büyümeye devam ederse 2020'de bunun 80 milyar dolara yükselebileceğini vurguladı. türkiye'nin enerji faturasının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 7. bu oran çin'de yüzde 3, enerji bağımlısı avrupa'da yüzde 2.5, abd'de ise yüzde 1 düzeyinde. 

birol'un bu faturanın azalması için dört önerisi var: 

1. türkiye önümüzdeki dönemde doğal gazda fiyatları asağı çekebilir. 2020 yılına kadar avrupa'nın kullandığı doğal gaz kontratlarının üçte biri sona erecek. bu kontratların büyük bölümü rusya ile. bu da avrupalıların ve türkiye'nin eline büyük bir koz veriyor. eskiden gaz fiyatını belirleyen rusya gibi üretici ülkelerdi. bu güç 4-5 yıl içinde alıcıların eline geçecek. 

2. yenilenebilirden mümkün olduğunca çok faydalanılmalı.

3. enerji verimliliğine yönelmek.

4. eğer nükleerden elde edilen elektrik artarsa doğal gaz alımı azalabilir. 

'20 yıl daha elektrik ve doğal gaz fiyatı yüksek'

uluslararası enerji ajansı baş ekonomisti fatih birol, önümüzdeki 20 yıl boyunca elektrik ve doğal gaz fiyatlarının yüksek kalmasını bekliyor. birol'a göre kaya gazı ülkelerin rekabet güçlerini yeniden tanımladı, yakın bir zamana kadar dünyadaki doğal gaz fiyatları eşitken şimdi kaya gazı devrimi gercekleştiren abd'de fiyatlar düştü. japonya'da doğal gaz fiyatı abd'nin sekiz katı. avrupa'da ise üç katı. birol, avrupa'da elektrik fiyatlarının abd'nin iki katı olduğunu söyledi.

avrupa'da bazı ülkeler nükleeri terk etti, yenilenebilir enerjiye teşvikler azaldı ve bu da doğal gaz talebini artırdı. elektrik üreten santraller doğal gaza yöneldi. birol, gaz taşıma maliyetinin petrolün yedi katı olmasının da fiyatlar üzerinde baskı yarattığını söyledi. 

'ortadoğu petrol piyasasının kalbi kalacak'

birol, abd'nin kaya gazı devrimi ile 2015'te dünyanın en büyük petrol üreticisi olacağını vurguladı, ancak ortadoğu'nun önemini kaybetmeyeceğini söyledi. birol, abd'nin ürettiği petrolün tümünü iç tüketimde kullanacağını, asya'da çok ciddi bir petrol açlığı olduğunu, bunun da ortadoğu petrollerinin önemini artırdığını ifade etti.

birol, ortadoğu olmadan bir petrol denklemi kurmanın imkansız olduğunu söyledi, "ortadoğu devri geçti demek çok yanlış. o ülkelere yanlış mesajlar veriliyor" dedi.