twitter yetkililerinin, ankara'da bilgi teknolojileri kurumu (btk) ve telekomünikasyon iletişim başkanlığı (tib) yetkilileriyle yaptığı toplantıdan ilk bilgileri, anadolu ajansı, başbakanlık kaynaklarına dayandırdığı haberinde duyurdu. 

buna göre; görüşmelerde dört ana husus konusunda ilerleme sağlandı. türkiye ve twitter arasında iletişim ve muhataplık konusunda pozitif gelişmeler kaydedildi. ayrıca, twitter yetkilileri mahkeme kararları konusunda daha hassas ve hızlı davranacaklarını söyledi. bunu göstermek için de heyetin türkiye ziyareti öncesinde, beş mahkeme kararı yerine getirildi.

açıklama yapılmamıştı

ankara'da yaklaşık 4 saat süren görüşmenin ardından iki taraftan da açıklama gelmemişti. görüşme sonrası heyeti uğurlayan btk başkanı tayfun acarer, gazetecilerin görüşmenin nasıl geçtiğine ilişkin sorusuna "iyi geçti" yanıtını verdi, bunun dışında bir açıklama yapmadı. acarer, gazetecilerin, "twitter, türkiye'de ofis açacak mı?" şeklindeki sorusunu da gülümseyerek yanıtsız bıraktı. 

basına kapalı görüşme öncesinde btk başkanı tayfun acarer soruları yanıtladı. 

acarer, twitter yetkililerinden öncelikle mahkeme kararlarının uygulanmasını isteyeceklerini belirtti:

"sürekli dava konusu olan, özellikle vatandaşların şikayetleriyle ilgili taleplerin kısa sürede yerine getirilmesini isteyeceğiz. sadece mahkeme kararları değil bundan sonraki süreçlerde de benzer sıkıntılar yaşanabilir. biz bunların toptan çözülmesini istiyoruz."

acarer, görüşmede btk ve tib yetkilileri dışında başbakanlık’tan da bir iki ismin yer alacağını söyledi. acarer, twitter'dan gelen üç üst düzey yetkilinin türkiye'nin görüşlerini bildiğini ifade etti.

“başbakan recep tayyip erdoğan ve ulaştırma, denizcilik ve haberleşme bakanı lütli elvan'ın görüşlerini twitter’a ilettik. bu bir sosyal sorun haline geldi. biz bunun bir an önce çözülmesini istiyoruz. twitter'ın uygulamadığı 100'e yakın mahkeme kararı var. ama onun dışında vatandaşlardan gelen talepler var. o da önemli."

twitter’ın ikinci ismi toplantıda

hükümetin vergi kaçırmakla suçladığı ve türkiye’de temsilcilik açmasını istediği twitter’ın ikinci ismi colin crowell türkiye’deki görüşmeleri yürüten heyetin içinde.

reuters haber ajansına bilgi veren konuya yakın üst düzey bir yetkili, şirket ile görüşmelerde, iletişim kopukluğunun giderilmesinin amaçlandığını belirtti; türkiye’nin ulusal güvenlik, özel hayatın gizliliği konularında taviz vermeyeceğini ifade etti. aynı yetkiliye gore twitter şu anda yıllık 35 milyon dolar gelir elde ediyor ve bunun tamamı kâr.

twitter’ın vergi zorunluluğu var mı?

eski bir maliye müfettişi olan ve daha önce pricewaterhouse coopers vergi bölümü’nde yöneticilik de yapan vedat özdan’a göre türkiye’de bir ticari kazanç varsa vergi doğar. şirketin türkiye’de kurulması şart değil, önemli olan vergi dairesinin uyarı, tebligat göndereceği bir adres olması.

özdan, bu kapsamda şirketlerin daimi temsilcilik ya da irtibat bürosu açabileceğini ifade etti.  

“vergi verilmesi için bir mal teslim edilmesi ya da bir hizmet verilmesi gerekiyor. twitter da türkiye’de bir hizmet veriyor ve vergi vermesi gerekli. twitter’ın kurumlar vergisi ve katma değer vergisi olarak iki ayrı vergi ödemesi gerekir. twitter kurumlar vergisi ödemeli çünkü ticari bir kazanç elde ediyor. katma değer vergisi ödemeli çünkü bir hizmet satıyor.”

ses kayıtlarıyla gündeme geldi

twitter’ın kapatılmasıyla ilgili ilk işaret ak parti hükümeti ile ilgili ses kayıtlarının yayınlaması sonrasında verildi. başbakan tayyip erdoğan, twitter ile ilgili mahkeme kararı çıktığını 20 mart 2014 tarihinde bursa mitinginde açıkladı, "twitter mivitır hepsinin kökünü kazıyacağız" dedi:  

“uluslararası camia ne der, hiç beni ilgilendirmiyor. bunun özgürlükle alâkası yok. özgürlük birinin mahremine girmek değildir. buna fırsat vermeyeceğiz. süratle bu adımı atıyoruz. niye? burada ülkemin güvenliği söz konusu. ülkeme fitne, fesat sokmak isteyenler karşısında türkiye cumhuriyeti devleti'ni bulacaktır."

başbakan'ın açıklaması sonrası aynı gün twitter mahkeme kararlarıyla kapatıldı.

anayasa mahkemesi kararı

anayasa mahkemesi, sezgin tanrıkulu'nun da aralarında olduğu üç kişinin twitter yasağıyla "hak ihlâli" yaşandığına ilişkin bireysel başvurusunu 2 nisan 2014 tarihinde karara bağladı. mahkeme, yasağın "ifade özgürlüğüne ağır müdahale" olduğuna karar verdi. mahkeme tib'in siteye erişimi tümden engelleyemeyeceğini, sadece sakıncalı içeriği engelleyebileceğini belirtti, "hukuk dışı uygulamaya vakit geçirmeden son verilmeli" dedi.

anayasa mahkemesi’nin 2 nisan 2014 tarihinde twitter’ın açılması yönünde verdiği karar bir gün sonra uygulandı. tamamen erişimi engellenen twitter, anayasa mahkemesi'nin kararıyla 14 gün sonra açıldı.

'twitter vergi ödemiyor'

bu kararın ardından hükümet hem anayasa mahkemesi'ni (aym) hem twitter'ı ağır sözlerle eleştirdi. aym'nin "ülke değerlerini koruyan bir karar yerine twitter'ı koruyan bir karar aldığı" savunuldu. başbakan tayyip erdoğan saygı duymadığı bu kararı "gayri millî" olarak niteledi. 

twitter'a yönelik eleştiriler 'vergi kaçakçılığı' ve 'mahkeme kararlarına uymama' noktalarında yoğunlaştı.

twitter'ın türkiye'den kazanç elde etmesine rağmen vergi ödememek için ofis açmadığını söyleyen maliye bakanı mehmet şimşek, bunun yaptırımı olacağını açıkladı. bakan şimşek, söz konusu şirketlerin vergilendirilmesi konusunda önümüzdeki dönemde gerekirse oecd kurallarını bir kenara bırakabileceklerini söyledi: 

“türkiye'den çok ciddi kazanç elde ediyor ve sırf vergi kaçırmak için türkiye'de bir temsilcilik açmıyor ve bu anlamda haksız bir kazanç elde ediyor, vergi kaçırıyor. önümüzdeki dönemde gerekirse oecd kurallarını bir kenara bırakırız, çünkü orada bizi sınırlayan birtakım kurallar var. 'bir şirketin merkezi neredeyse, orada vergi verir' diye genel bir ilke var. iyi de, bir şirket bir ülkede faaliyet gösteriyorsa ve orada özellikle bir merkez kurmuyorsa, bunu sanal dünyada yapıyorsa, bu kabul edilebilir bir şey değil. mutlaka burada vergilendirmemiz gerekiyor. başka ne yapabiliriz diye uzun bir süredir çalışıyoruz. bu çalışmalara devam edeceğiz."

şimşek'in açıklamasının ardından başbakan tayyip erdoğan da hafta sonu yaptığı açıklamada benzer mesajlar verdi: 

"bunlar twitter, youtube, facebook uluslararası şirkettir. bunlar kâr amacıyla kurulmuş, para kazanan şirketlerdir. aynı zamanda twitter vergi kaçakçısıdır, bunların da üzerine gideceğiz. bu şirketler de her uluslararası şirket gibi gelecek, benim ülkemin anayasasına, yasalarına, vergi kurallarına uyacak. bunlarla ilgili verilen karara uyduk ama saygı duymuyorum."

'mahkeme kararlarını uygulamıyor'

başbakan yardımcısı bülent arınç, twitter'ın anayasa mahkemesi’nin kararıyla erişime açılmasını eleştirdi, twitter'ın 23 tane mahkeme kararını uygulamadığını belirtti. arınç, anayasa mahkemesi’nin kararıyla twitter'a "mahkemelerinin kararlarını uygulamayabilirsiniz" şeklinde bir güvence vermiş olduğunu iddia etti.

bilim, sanayi ve teknoloji bakanı fikri işık ise twitter'ın türkiye'de bir hukuk bürosuyla veya bir temsilciyle anlaşarak mahkemelerin verdiği kararları uygulaması gerektiğini söyledi. işık, "mahkeme kararları uygulandığı takdirde kapatma sorunu ortadan kalkacaktır” ifadesini kullandı.

'tekrar kapatılabilir'

meclis anayasa komisyonu başkanı burhan kuzu, anayasa mahkemesi'nin kararına rağmen herhangi bir yeni başvuru halinde twitter'ın yeniden kapatılabileceğini söyledi. tbmm adalet komisyonu başkanı ak parti ankara milletvekili ahmet iyimaya ise yasal düzenlemelerle sosyal medyaya yükümlülükler getirilebileceğini belirtti:

“bu düzenleme sosyal medya şirketlerinin türkiye'de temsilci bulundurmasını içermeli, yargı kararlarının uygulanmasını sağlamalı ve vergi vermelerini zorunlu hale getirmeli. sosyal medya şirketlerinin yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmaları da kapatma nedeni olmalı.”

twitter’dan açıklama

twitter ise mahkeme kararlarına uymadığına yönelik tepkilerin ardından blog sayfasından bir açıklama yaptı. mahkeme kararlarının erişimin engellenmesinden önce kendilerine iletilmediğini belirten twitter yetkilileri yasaklama kararının hukuki dayanağının olmadığını iddia etti:

“twitter’ın yasaklanmasına dayanak olarak gösterilen pek çok açıklama olsa da, türkiye’de hizmetimizin engellenmesi için hiçbir yasal dayanak bulunmamaktadır. ayrıca, twitter’ın tamamına ulaşımın engellenmesi şeklindeki bu orantısız ve hukuksuz idari uygulamaların, bugün oluşan pozitif hukuki incelemeler çerçevesinde değişmesi sonucu, hükümetin twitter’a ulaşımın yeniden sağlanmasını bekliyoruz.”

kaynak: al jazeera