başbakan recep tayyip erdoğan’ın “twitter mvitter’ın kökünü kazıyacağız. uluslararası camia şöyle der, böyle der hiç umurumda değil. herkes türkiye cumhuriyeti'nin gücünü görecek” açıklamasını yaptığı günün gecesi, türkiye'de twitter'a erişim engellendi. 

dünyada bugüne kadar twitter'ı engelleyen ya da yasaklama girişiminde bulunan ülkelerin sayısı çok az. 

çin

çin’de sadece twitter değil, youtube ve facebook da yasak. 2009’da ülkede başlayan ayaklanmalar yasakların getirilmeye başladığı tarih oldu. bunlardan sadece facebook 2013’te kısmen erişilebilir oldu. devlet, halkını kendi kontrolünde kurulan sosyal paylaşım sitelerine yönlendirmeye çalışsa da 500 milyon çinli internet kullanıcısı dolaylı yollarla bu siteleri kullanmaya devam ediyor.

çin dünya basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında 175. sırada.

kuzey kore

facebook, twitter, youtube ve yabancı basın kuruluşlarının çoğu yasak. ülkede internet kullanım oranı ve internet bağlantı hızı çok düşük. mevcut rejimin tutumu bu yasakların yakın zamanda kaldırılması ihtimalini düşürüyor.

kuzey kore basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında 179. sırada.

iran

2009 yılında ülkede baş gösteren muhalif ayaklanmanın ardından facebook ve twitter kullanıma kapatıldı. ancak iranlı kullanıcılar her iki siteye de bağlantı kurmayı başardı. hatta bu yasak twitter’in tüm dünyaca tanınan bir sosyal paylaşım sitesi olmasına yardım etti. eylül 2013’te her iki siteye de erişim yasağı kaldırıldı.

iran basın özgürlüğü sıralamasında 173. sırada.

suudi arabistan

ülkede özellikle kadınların bireysel özgürlük taleplerini artırmalarının ardından twitter başta olmak üzere tüm sosyal paylaşım siteleri ve bloglar denetim altında. insanlar buralarda yazdıkları yüzünden gözaltına alınabiliyor. attıkları tweetler yüzünden aylarca hapiste tutulan insanlar var. mart ayında twitter’da devlet büyüklerini eleştirdiği gerekçesiyle bir kişi 8 yıl, bir diğer kişi de 10 yıl hapis cezası aldı. kağıt üstünde olmayan yasak bu baskılar ile uygulanıyor.

suudi arabistan basın özgürlüğü sıralamasında 157. sırada.

misir

arap ayaklanmalarının mısır’a yayıldığı 2011 yılında rejim twitter’ı yasakladı. gerekçe reformcuların bu site üzerinden organize olmalarıydı. ancak bu yasak rejimin ayaklanma karşısında kısa süren direnişi ile birlikte kaldırıldı.

mısır basın özgürlüğü sıralamasında 164. sırada.

küba

bu ülkede görünürde hiçbir yasak olmasa da sosyal paylaşım sitelerine girmek neredeyse imkansız. insanlar internete girmek için kimlik numaralarını sisteme girmek zorunda. üstelik bağlantı çok pahalı ve bağlantı hızı dünya standartlarının çok altında. nüfusun yüzde 5’i dolaylı yöntemlerle sınırsız internet kullanabiliyor.

küba basın özgürlüğü sıralamasında 170. sırada.

türkmenistan

facebook ve twitter gibi sosyal paylaşım ağları ve yabancı kaynaklı birçok internet sitesi yasaklı.

türkmenistan basın özgürlüğü sıralamasında 178. sırada

özbekistan

sürekli bir yasaklama olmasa da ülke aleyhine kampanya yapıldığı iddiasıyla twitter ve diğer sosyal paylaşım ağları hızla kapatılıyor ya da kısıtlanıyor. bu engel bir sonraki yasaklama kararına kadar bir süre kaldırılabiliyor.

özbekistan basın özgürlüğü sıralamasında 166. sırada

eritre

hükümetin tüm internet paylaşımlarını denetleme yetkisi var. sadece hükümetin izin verdiği internet sağlayıcıları üzerinden nüfusun çok küçük bir kesimi internete ulşabiliyor ve bu sürekli denetim altında.

eritre basın özgürlüğü sıralamasında 180. sırada

dünya basın özgürlüğü puanlaması ve sınırlaması, sınır tanımayan gazeteciler tarafından beş kıtada beraber çalıştığı 14 uluslararası kuruluş ve 130 muhabirin raporu ile gazetecilere, araştırmacılara, hukukçulara ve insan hakları savunucularına gönderilen bir anket ile hazırlanıyor.

bu ülkelerin tümü freedom house’un yaptığı insan hakları ve özgürlükler puanlamasında en düşük puanı alan ülkeler.

türkiye sıralamada 180 ülke arasında 154. sırada yer alıyor. 

kaynak: al jazeera, freedom house, sınır tanımayan gazeteciler