1982 yılından bu yana defalarca revize edilen askeri anayasayla yönetilen türkiye'de, yeni anayasa yazma çalışmaları yavaş adımlarla devam ediyor. tbmm anayasa uzlaşma komisyonu,  perşembe günü bir araya gelerek, ‘mali, ekonomik ve sosyal hükümler' ana başlığını görüşmeye başladı. böylelikle daha önce belirlenen dokuz ana başlıktan ikincisi de komisyonda ele alınmış oldu.

tam bir yıl önce yeni anayasa için kurulan komisyonu kritik bir süreç bekliyor. yeni anayasanın yazılabilmesi için komisyonda yer alan dört partinin de her konuda görüş birliğine varması gerekiyor. şu ana kadar komisyonda uzlaşılamayan konular ise  uzlaşılan konulardan daha fazla.

uzlaşılan maddeler

ev kadınlarına sendika hakkı yeni anayasada kabul gören maddeler arasında yer aldı. buna göre ev kadınları sigortalı olacak ve ev-sen sendikası kurulacak.

yeni anayasaya göre asgari ücretten vergi alınmayacak . komisyonda yeni anayasa ‘asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları gözönünde bulundurulur’ ifadesinin girmesi benimsenirken mevcut anayasadaki asgari ücretin tespitinde ülkenin ekonomik durumu dikkate alınır ifadesinin ise çıkarılması kararlaştırıldı.

doğurmama hakkı da yeni anayasa da güvence altına alınacak. yeni anayasayı yazan komisyon, doğurganlık hakkının doğurmama hakkını içerdiği konusunda uzlaşmaya vardı.

çevre hakkıyla ilgili bir madde de yine komisyonda kabul gördü ve bu madde başlığı altında " herkes doğal beslenme hakkına sahiptir "ifadesi yeni anayasa taslağına girdi.

fikir ayrılıkları

komisyonda partilerin uzlaşamadığı çok sayıda madde de var. emek, hak ve özgürlüklerle ilgili eşitlik maddesi  komisyonda çetin tartışmalara neden oldu. bdp ve chp cinsel yönelim ifadesiyle eşcinsellerin haklarının da anayasal güvenceye kavuşturulmasını istedi ancak bu madde üzerinde uzlaşma sağlanamadı.

kamu hizmetine girme konusu da komisyonda harareti yükselten ve üzerinde uzlaşılamayan maddelerden biri oldu, iktidar partisi kamuda başörtülülerin çalışmasını sağlayacak bir düzenleme önerdi ve madde de görüşbirliğine varılamadı.

eğitim hakkı ile ilgili madde de yine uzlaşılamayan maddeler arasında yer aldı. bdp’nin anadilde eğitimin yeni anayasaya girmesi ısrarı nedeniyle bu madde görüşülemedi.

uzlaşma komisyonunda tartışmalı maddelerin görüşülmesi ileri tarihe erteleniyor. üzerinde uzlaşılamayan maddeler daha sonra tekrar ele alınacak.

12 eylül 1980 tarihinde askerlerin darbe yaptığı türkiye'de, 1982 yılında oylamaya sunulan anayasa kabul edilmişti. 30 yıldır birçok kez değiştirilen anayasa metni, 12 eylül 2010 tarihinde gerçekleşen referandumun ardından gündeme gelmiş ve bir yıl önce mecliste komisyon kurulmuştu. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar