ilk kez 1957 yılında sadece 3 takımla (mısır, sudan, etiyopya) başlayan, 1968 yılından beri ise iki yılda bir düzenlenen afrika uluslar kupası heyecanı, ekvator ginesi ve gabon'un evsahipliğinde 21 ocak'ta başlayıp, 12 şubat'ta oynanacak olan final maçıyla son bulacak.

 

avrupa'da liglerin oynandığı döneme gelmesi ve birçok takımın futbolcularını bu zorlu dönemde 'kara kıta'ya yollamak zorunda kalması nedeniyle daha da büyük gündem oluşturan afrika uluslar kupası 2012'de 4 grupta toplanan 16 takım şampiyonluk mücadelesi verecek.

 

kupa tarihinin en önemli takımları arasında yer alan, afrika'nın da futbolcu yetiştirme merkezleri olarak değerlendiren kamerun, nijerya ve son 3 senenin afrika şampiyonu mısır ise ön elemeleri geçemeyerek bu turnuvaya katılmaya hak kazanamadılar. 

 

geçtiğimiz yıllara oranla daha az yıldızı ev sahipliği yapacak olan afrika uluslar kupası'nda ekvador ginesi, libya, senegal, zambia, fildişi sahilleri, sudan, burkina faso, angola, gabon, nijer, fas, tunus, gana, botswana, mali ve gine yer alıyor.

 

 

'yeni libya' kaddafi sonrası ik büyük mücadelesini bu turnuvada verecek. arap baharı'nın etkilediği ülkelerden biri olan libya, afrika uluslar kupası'nın 21 ocak'taki açılış maçında ev saibi ülkelerden ekvator ginesi ile karşılaşacak. rejim belirsizlikleri için savrulan halkını bu turnuvada gösterecekleri başarıyla onurlandırmak isteyen libyalı futbolcular, güvenlik problemleri nedeniyle son maçını mısır'da oynamış ve mozambik'i yenerek bu turnuvaya katılmaya hak kazanmıştı. bu da kaddafi'nin devrilmesinden sonra oynanan ilk maç unvanını taşıyordu. libya, afrika kupası'nda, ekvator ginesi, zambiya ve senegal ile aynı grupta mücadele edecek.

 

arap baharı sürecinde rejim değişikliği yaşayan ülkelerden, son üç yılın afrika şampiyonu mısır turnuvaya katılma hakkı kazanamazken tunus ise eleme gruplarını ikinci bitirerek finallere kaldı.  

 

 

afrika uluslar kupası tarihinin en başarılı takımı ise mısır olarak dikkatleri çıkıyor. birleşik arap cumhuriyeti olarak bilindiği 1958 ve 1971 yıllarını da kapsamakla beraber 7 kez şampiyonluk yaşayıp bu alanda zirveye kurulan mısır'ı gana ve kamerun 4'er şampiyonlukla takip ediyor.

 

nijerya ve demokratik kongo cumhuriyeti bu turnuvada 2 kez zirveye çıkarken tunus, sudan, fildişi sahilleri, cezayir, fas, etiyopya, güney afrika ve kongo'nun da 1'er şampiyonlukları bulunuyor. 

 

son yıllara baktığımızda afrika uluslar kupası'nda mısır'ın üstünlüğü dikkat çekiyor. 2006, 2008 ve 2010 yıllarında bu kupayı müzesine götüren mısır, bu turnuvada yer almaya hak kazanamadı. mısır'dan önceki son şampiyon ise yine kuzey afrika ülkesi tunus. 2004 yılında bu kupayı kaldıran tunus'tan önce de 2002 ve 2000'de kamerun'un başarısı gözlerden kaçmıyor. 

 

 

futbolcuları cezayir maçına çıkmaması için yönlendirdiği iddiasıyla kamerun futbol federasyonu tarafından 15 maçla cezalandırılan samuel eto'o afrika uluslar kupası tarihinin en golcü futbolcusu konumunda. şu ana kadar katıldığı turnuvalarda 18 gol atan eto'o'yu 14 golle fildişi'nden laurent pokou, 13 golle nijerya'dan rashidi yekini ve 12 golle mısır'dan hassan el-shazly takip ediyor.  

 

hala futbol hayatını sürdüren samuel eto'o'nun ülkesi kamerun da mısır gibi bu turnuvada yer alamayacak futbol merkezlerinden biri olarak kayıtlara geçti. anzhi'de oynayan futbolcu 2006 ve 2008'in gol kralı unvanına sahio. 2002 ve 2004'te de bu unvan bir başka kamerunlu, patrick mboma'ya gitmişti.

 

futbol kariyerinin büyük bir bölümünü türkiye'de geçiren ahmed hassan da afrika uluslar kupası tarihi'nin en önemli isimleri arasında yer alıyor. eski beşiktaş, kocaelispor ve gençlerbirliği futbolcusu 2006 ve 2008 yıllarında turnuvanın en iyi futbolcusu seçildi.

 

 

afrika uluslar kupası'na türkiye tam 14 futbolcu gönderecek. galatasaray'dan fildişi'ne emmanuel eboue, trabzonspor'dan fildişi'ne didier zokora, orduspor'dan fildişi'ne jean jacques gosso, fenerbahçe'den senegal'e issıer dia, eskişehirspor'dan senegal'a diamansi kamara, kayserispor'dan fas'a nordin amrabat, sivasspor'dan senegal'e jacques faty, bursaspor'dan fas'a michael basser, istanbul bb'den gine'ye kamil zayatte, mersin'den tunus'a ben yahya, samsunspor'dan burkina faso'ya bance, karabük'ten de tunus'a ragued gidecek.

kaynak: al jazeera