avrupa komisyonu’nun 7. çerçeve programı kapsamında oluşturulan, climate change and european marine ecosystem research (clamer), avrupa’nın denizlerini inceleyen, avrupa birliği (ab) destekli projeleri değerlendirdi, ileriki çalışmalar için eksiklikleri ve öncelikleri belirledi.

clamer tarafından yayınlana raporda avrupa denizlerinde son 25 yılda iklim değişikliklerine bağlı olarak ortaya çıkan değişimler ortaya kondu. uzmanlar verileri değerlendirerek uyarıda bulundu.  rapora göre iklim değişiklikleri sebebiyle buz örtüsü eriyor, deniz suyu sıcaklıkları yükseliyor ve deniz canlı göç sırasında zorlanıyor.

clamer projesinin başkanı ve raporun yazarlarından carlo help, “bir şeylerin değişmekte olduğu çok açık, üstelik bizim tahminimizden de hızlı değişiyor” dedi.

2100 yılında su seviyesi 60 cm yükselebilir

raporda don 25 yılda, kuzey buz denizi’ndeki buzulların erirken, deniz suyu sıcaklıklarının da yükseldiği kaydedildi. buna göre, deniz seviyesinin yükselmesi ve şiddeti artan rüzgârların birleşimi avrupa kıyılarında yüzde 15 oranında erozyona sebep oldu. isınma hızı son 25 yılda 20. yüzyıldaki ortalama değerlerin 10 katı daha büyük bir hızda gerçekleşti. avrupa sularında 1986’dan 2006’ya kadar deniz yüzeyi sıcaklığındaki artış, dünya ortalamasının 3 ile 6 katı arasında ölçüldü.

raporda “bu senaryoya göre, 21. yüzyılın sonuna kadar, baltık denizi’nin sıcaklığı 2 ile 4 derece arasında, kuzey denizi’nin sıcaklığı 1.7 derece, biskay körfezi sularının sıcaklığı ise 1.5 ile 5 derece arasında artış gösterebilir” denildi.

eriyen buz örtüsü ve buzullar hesaba katıldığında durumun daha da belirsiz bir hal aldığı belirtildi. rapora göre şu anki ölçümler, 2100 yılında avrupa denizlerinde su seviyesinin 60 cm yükselebileceğine işaret ediyor. britanya kıyılarında rakamın 1.9 metreye kadar çıkabileceği belirtiliyor.

rapora göre, deniz suyu seviyesindeki büyük değişiklikler, belirli dönemlerde başka denizlere göç eden deniz canlılarına zarar verebilir.

clamer raporunda ayrıca son 25 yılda bazı bakteri türlerinin yaygınlaşmaya başladığı ve bunun insan sağlığı için tehdit unsuru oluşturduğu yer aldı. kuzey denizi’ndeki kolera türlerinde son 50 yılda gözlemlenen artışın, sıcaklık değişimlerine bağlı olabileceği ifade edildi.

raporun tamamına www.clamer.eu adresinden erişmek mümkün.