israil ve filistin arasında ekim ayında gerçekleştirilen takasta serbest bırakılan barakeh taha, 1994 yılında sivil filistin halkının katliamına sahne olan ibrahim camii’nde dünya evine girdi.

batı şeria’da bulunan camii, hem müslümanlar hem de yahudiler için kutsal sayılıyor çünkü ibrahim peygamber’in ve ailesinin mezarı burada.

taha’nın seçimi tesadüfi değil. filistin’in el halil kentinin eski yerleşim bölgesinde bulunan cami üzerinde hak talebinde bulunduğu kampanyaya destek vermek istediğini belirtiyor.

“bütün çiftleri kutsal yapıyı ve direnişi desteklemek adına burada evlenmeye davet ediyorum” diyor 32 yaşındaki taha.

iki taraf da atakta

israil’in ‘mağara’ olarak adlandırdığı tarihi binayı, 2010 yılında‘ulusal tarihi yapılar’ listesine eklemesi filistinli gençler ve yerleşim bölgelerinde yaşayan yahudi halkı koruyan israil güçlerinin arasında çatışmaya neden oldu.

yahudi gruplar şimdilerde yapının bulunduğu mevkiindeki israil yerleşimine gelen ziyaretçi sayısı arttırmak için oldukça sıkı çalışıyor.

buna karşı filistinliler de sünnet düğünü ve evlilik töreni gibi kutlama törenlerinin cami kısmında gerçekleştirilmesi için çaba gösteriyor.

taha’nın 19 yaşındaki eşi lubna al-natsheh, “ibrahim camii müslümanlar ve filistinliler için, yahudiler ya da israilli yerleşimciler için değil. bu muhteşem yerde evlendiğim için gurur duyuyorum” diyor.

filistin, kasım ayında unesco tarafından tanınmasının ardından ibrahim camii ile olan kültürel bağlarının resmi olarak tanınması için unesco’ya başvuruda bulunma hakkına sahip. başvurunun 2012 yılının şubat ayında yapılması planlanıyor. 

“üye olmadan önce topraklarımızdaki herhangi bir arkeolojik alanı dünya mirasları listesi’ne ekleme hakkına sahip değildik. şimdi ise unseco’dan bize ait arkeolojik ve dini alanların listeye girmesini talep edebiliriz. üyeliğin bize en büyük kazancı bu oldu” diyor filistin kültür bakanı siham el barghuti.

eğer filistin’in talebi unesco tarafından kabul edilirse bu yönetim için üyeliğin ardından kazanılan ikinci zafer olacak.

verdikleri değeri kanıtlamak istiyorlar

filistin, diplomatik mücadele başlamadan önce, halkının ibraim camii’ne ne kadar değer verdiğini gözler önüne sermek istiyor. 

müslümanların yeni yılı kutladıkları 26 kasım günü büyük bir kalabalığın geleneklere uygun olarak giyinip, yeni saç tıraşlarıyla caminin önünde toplanmasının sebeplerinden biri de bu bağlılığı ve değeri göstermekti.

filistinli hijazi abu sneineh “uzun zamandır bu kadar kalabalığı bir arada görmemiştim. geçen yıla oranla beş kat daha fazla insan vardı” diyor ve bu manzarayı “caminin arap ve islami kimliğinin yeniden doğrulanması” olarak tanımlıyor.

bir diğer filistinli salah abu turki , sünnet töreni için camiye getirdiği oğlunu gururla kollarında taşıyor. son yıllarda israil’in filistinlilerin camiye erişimini engelleyen yaptırımları nedeniyle bu çok sık karşılaşılan bir durum değil.

“oğlumun burada sünnet olması benim için büyük onur” diyor turki.

“israilli yerleşimciler de çocuklarını burada sünnet ettiriyor ama bu bizim daha çok hakkımız çünkü burası bir cami ve bu el halil halkı için tarihi bir gelenek” diye ekliyor.

camiden ötesi de var

filistin’in hak talepleri sadece cami ile sınırlı kalmıyor. el halil valisi khaled essili, son olarak kentin eski şehir merkezinin kutsal alanları da içine alarak ‘dünya mirasları listesi’ne eklenmesini desteklemek için paris’teki monde arab enstitüsü’nde düzenlenen konferansa katıldı. 

“üç yıl önce eski el halil kentinin unesco listesine eklenmesi için bir kampanya başlattık” diyen vali, başvurularının hazır olduğunu ve şubat 2012’de unesco’ya sunum yapacaklarını sözlerine ekliyor.

kaynak: agence france presse