nobel fizik ödülü’ne bu yıl abd'den david wineland ile fransa'dan serge haroche’nin layık görüldüğü açıklandı.

karolinska enstitüsü'nde nobel komitesi üyeleri tarafından yapılan açıklamada, wineland ile haroche'un, 'tekil kuantum sistemlerinin manipülasyonu ve ölçülmesini sağlayan, çığır açan nitelikteki deneysel yöntemleri' dolayısıyla nobel fizik ödülü'nü kazandıkları belirtildi.

her ikisi de 68 yaşında olan bilim adamlarının, kuantum parçacıklarını tahrip etmeden parçacıkları gözlemlemek için yöntemler keşfetti ve geliştirdi.

haroche ve wineland, ışık ve madde arasındaki etkileşimle uğraşan kuantum optikleri alanında çalışıyorlar. bilimadamları ödüllerini 10 aralık'ta yapılacak törende diğer kazananlarla birlikte alacak.

rakamlarla nobel fizik ödülü:

• 1901-2011 arasında ikisi kadın 191 kişi nobel fizik ödülü’ne layık görüldü
• john bardeen iki kez ödül aldı.
• fizik dalında nobel kazanan bilim adamlarının yaş ortalaması 54
• 25 yaşındaki lawrence bregg en genç nobel alan fizikçi. aynı zamanda tüm nobel kategorilerinin en genç adayı olan breggs 1915 yılında babası ile birlikte ödülü paylaşmıştı.

dinamitten bugüne

dinamiti icat edip, avrupa'da savaşan taraflara sattıktan sonra milyonlarca dolar kazanan isveçli kimyager ve mühendis alfred nobel, vasiyetinde servetinin çok büyük bir kısmının nobel ödülleri’ni enstitüleştirilmesi yönünde kullanılarak, her yıl insanlığa hizmette bulunanların ödüllendirilmesini istedi.

nobel'in vasiyeti doğrultusunda 1901-2011 yılları arasında toplam 853 nobel ödülü verildi. bir tek 1940 ve 1942 yılları arasında ii. dünya savaşı nedeniyle ödül dağıtılamadı.

nobel ödülü için kimlerin adaylık başvurusunda bulunduğu ve kimlerin adaylığının kabul edildiği açıklanmıyor. ödül kazanamayan fakat aday gösterilen kişiler, aday gösterilmeye hak kazandıklarını ancak 50 yıl sonra açıklama iznine sahip.

son 12 yılda nobel fiziki ödülü kazananlar:

2011: saul perlmutter (abd), brian schmidt (abd) ve adam riess (abd)

2010: andre geim (hollanda) ile konstantin novoselov (ingiltere)

2009: charles k. kao, willard s. boyle ve george e. smith (abd)

2008: makoto kobayaşi ve toşihide maskawa (japonya) ile yoichiro nambu (abd)

2007: albert fert (fransa),peter grünberg (almanya)

2006: john c. mather (abd), george f. smoot (abd)

2005: roy j. glauber (abd), john l. hall (abd), theodor haensch (almanya)

2004: david j. gross (abd), h. david politzer (abd), frank wilczek (abd)

2003: alexei abrikosov (rusya-abd), vitaly ginzburg (rusya), anthony leggett (ingiltere-abd)

2002: raymond davis (abd), masatoshi koshiba (japonya), riccardo giacconi (abd)

2001: eric cornell (abd), wolfgang ketterle (almanya), carl wieman (abd)

2000: zhores i. alferov (rusya), herbert kroemer (abd-almanya), jack s. kilby (abd)

kaynak: ajanslar