afet riski altındaki alanların dönüştürülmesiyle ilgili kanun 16 mayıs çarşamba günü tbmm'de kabul edildi. çevre ve şehircilik bakanlığı'na şimdiye kadar 81 ilden kentsel dönüşümle ilgili toplam 400 proje gönderildi.

bunlar arasında istanbul, ankara, izmir, düzce, kocaeli, sakarya gibi afet riski yüksek, gecekondulaşmanın yoğun olduğu iller dikkati çekiyor.

öte yandan, bakanlığa gönderilen bazı projeler yetersiz ve eksik bulundu. uzman kuruluşların görüşü alınmadan hazırlanan projelerde, jeolojik, jeofizik, jeoteknik, mülkiyet haklığı, hak sahipliği gibi çalışmaların yapılmadığı, sadece alanın belirlenip gönderildiği öğrenildi.

bakanlık, projeler hazırlanırken uzman kuruluşlar ve üniversitelerle ortak çalışılmasını, gerekli çalışmalar tamamlandıktan sonra projelerin gönderilmesini istiyor.

ankara'dan demetevler uyarısı

ankara valiliği, bakanlığa gönderdiği projede, özellikle yenimahalle belediyesi sınırlarındaki demet 1. bölge'nin olası afetlerden etkilenebileceğini ve bölgenin kentsel dönüşüme alınması gerektiğini bildirdi. valilik, ayrıca sincan ve polatlı'nın da kentsel dönüşüm alanı olarak belirlenmesini istedi.

çankaya belediyesi ise projesinde, akpınar ile arka topraklık mahalleleri çevresinde heyelan tehlikesinin yapılaşmaya izin vermemesi nedeniyle, bu alanların kentsel dönüşüm kapsamına dahil edilmesi gerektiği görüşünü bildirdi.

adaların riskli bölgeleri

istanbul valiliği ve çevre şehircilik il müdürlüğü'nün gönderdiği projeye göre, büyükada'da ido iskelesi-lokantalar sahili-belediye-balıkçı barınağı ve büyükada su sporları kulübü'ne kadar olan sahil kesimi, riskli alan olarak tespit edildi.

heybeliada'nın riskli yerlerinin de askeri çınar iskelesi-heybeliada su sporları kulübü'ne kadar olan sahil kesimi ile balıkçı barınağı-deniz lisesi komutanlığı-askeri afak moral tesisleri arası ve çam limanı bölgesi olduğu belirtildi.

bunların yanı sıra burgazada'da su iskelesi-6 no'lu plaja kadar olan kısım-kalpazankaya mevkisi, kınalıada'da adanın batısı-kınalıada su sporları kulübü'ne kadar uzanan sahil-jarden iskelesi ve devamının, kentsel dönüşüm kapsamına alınması istendi.

istanbul'un adayları

proje gönderen belediyeler arasındaki ataşehir belediyesi, yeniçamlıca, mimarsinan, mevlana mahallelerinin bir kısmının kentsel dönüşüm planına dahil edilmesini talep etti. ayrıca içerenköy mahallesi'nde bostancı, orta sanayi bölgesi ile örnek ve esatpaşa mahallelerinin riskli alanlar olduğu bildirildi.

şişli belediyesi, gecekondu önleme bölgesi kuştepe ve ayazağa'da kentsel dönüşüm yapılması gerektiğini iletti. küçükçekmece belediyesi, halkalı, inönü, istasyon, kanarya, kartaltepe, cennet, yeşilova'nın bazı alt bölgelerinin, esenler belediyesi ise çiftehavuz ve oruçreis mahallelerinin kapsama alınmasını istedi.

yeni yasanın getirdikleri

yasa, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair esasları düzenliyor. buna göre;

• gecekondu sahibine konut verilinceye ve konut yapmak üzere arsa tahsisi edilinceye kadar gecekondusu yıktırılamayacak.
• anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine kira yardımı yapılabilecek.
• riskli bulunan yapıların maliklere, bu yapıların yıktırılması için 60 günden az olmamak üzere süre verilecek.
• kamunun mülkiyetinde ve kullanımında olan yerler için kentsel dönüşüm kararları, çevre ve şehircilik bakanlığı'nın teklifi üzerine bakanlar kurulu'nca alınacak
• askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri kanunu kapsamında bulunan yerler de bakanlar kurulu kararıyla bakanlığa veya toki'ye bedelsiz devredilebilecek
• afet riski taşıyan yerleşim merkezlerindeki aileler, orman veya mera vasıflı  alanlara ve hazine'nin özel mülkiyetinde olan yeni yerleşim yerlerine yerleştirilecek.
• yenileme projelerinin gerektirdiği uygulamalar, verilen süre içinde yapı malikince yapılmadığı takdirde il özel idaresi veya belediye tarafından yapılarak masrafı yapı malikinden tahsil edilecek.
• boğaziçi kanunu kapsamında kalan geri görünüm ve etkilenme bölgelerindeki alanlarda da dönüştürme kapsamına alınacak.
• hazine dışındaki kamu idarelerin mülkiyetinde olan taşınmazlar da toki'ye veya belediyeye bedelsiz devredilebilecek.
• güçlendirilebileceği teknik olarak belirlenen yapılar için de dönüşüm projeleri özel hesabından 'güçlendirme kredisi' verilebilecek.
• ormanlık alanlar, afetler öncesinde piknik alanı ve mesire yeri, afetler sonrasında da barınma yeri olarak kullanılabilecek.
• dönüştürme çalışmalarının yapılacağı alanda tarihi değerlerin bulunması halinde, kültür ve turizm bakanlığından 'uygundur' görüşü alınacak.

kaynak: anadolu ajansı