avrupa birliği’nin (ab) euro bölgesi’nde borç krizini çözmek amacıyla yeni planı yürürlüğe koyma çabası başarısızlıkla sonuçlandı. ingiltere’nin büyük çapta taviz ve garantiler almadan anlaşmayı imzalamaya yanaşmaması üzerine, yeni plan 17 euro bölgesi üyesi ve altı ab üyesi ülkesini kapsayacak.

belçika'nın başkenti brüksel'de yapılan toplantıya katılan çeşitli kaynaklardan gelen bilgilere göre, planın mimarı olan iki ülke fransa ve almanya, ab üyesi 27 ülkeyi anlaşmaya destek vermeleri için ikna etmeyi başaramadı. bundan sonraki süreçte euro bölgesi’nde bulunan 17 ülkenin kendi aralarında anlaşabileceği konuşuluyor.

brüksel’den bildiren al jazeera muhabiri tim friend de, anlaşmanın euro bölgesi ülkeleri arasında gerçekleşebileceğinin açık şekilde ortaya çıktığını ifade etti.

'infilak etme riski'

zirveden hemen önce fransa'nın marsilya şehrinde düzenlenen avrupa muhafazakar partiler toplantısında konuşan fransa cumhurbaşkanı nicolas sarkozy, “avrupa'nın infilak etme riski hiç bu kadar fazla olmamıştı” dedi.

cumhurbaşkanı açıklamasında, euro bölgesi’ne üye ülkelerin krize ilişkin atılacak adımlara karar vermek için hala bir kaç haftaları olduğunu ama zamanın aleyhlerine işlediğini aktardı.

sarkozy, ab bünyesinde yapısal değişim gerektiğini ve reformlara kimsenin karşı çıkmamasını istediklerini söylerken, ab üyesi olan, fakat euro bölgesi’ne dahil olmayan ülkelere de uyarıda bulundu.

'kimse sözlere güvenmiyor'

almanya başbakanı angela merkel ise ülkelerin ulusal çıkarlarını ve egolarını bir kenara bırakarak borç krizine ortak çözüm bulmak zorunda olduklarını söyledi.
merkel, “kimse artık sözlere güvenmiyor, çünkü biz çok kere verdiğimiz sözlere uymadık” dedi.

sarkozy ve merkel, pazartesi günü bloğun içinde bulunduğu borç krizini aşmak için bir reform paket belirlemiş ve bunu ab zirvesi’nde tartışmaya açacaklarını belirtmişti. iki lider, önerilerin ana hatlarıyla ilgili bir mektubu avrupa konseyi başkanı herman van rompuy'a göndermişti.

ingiltere başbakanı david cameron ise, ülkesinin menfaatleri göz önünde bulundurulmadıkça anlaşmayı kabul etmeyeceğini açıklamıştı. cameron, ab’nin içinde borç krizinin çözülmesinin ingiltere için de yararlı olacağını vurgularken, “elbette bunun karşılığında bizim ısrarcı olacağımız bazı koşullar olacak. bu koşulların yer almadığı bir anlaşmayı imzalamayacağım” ifadesini kullanmıştı.

reform paketi

paris ile berlin’in önerilerinin özünde (mektubun orijinal ingilizce metni), borçlanma ve kamu harcamalarının denetlenerek, mali disiplinin sağlanması en önemli hedef olarak gösteriliyor. önerinin maddeleri şunlar:

- euro bölgesi ülkelerin liderleri yılda iki kere düzenlenecek zirvelerde bir araya gelecek. kriz sona erene kadar buluşmalar her ay yapılacak.

- ab ülkelerinin kamu maliyelerine ilişkin maksimum borçlanma ve bütçe açığı seviyelerini içeren istikrar ve büyüme paktı ülkelerin ulusal hukuku içinde yer alacak. bir üye ülkenin veya avrupa komisyonu’nun talebiyle, ab’nin yüksek yargı organı avrupa adalet divanı söz konusu kuralların ihlalini masaya yatırabilecek.

- istikrar ve büyüme paktı kuralını ihlal ederek bütçe açıklarını yüzde 3 seviyesinin üzerine çıkaran ülkelere, euro bölgesi ülkeleri nitelikli çoğunlukla aksi yöne oy kullanılmadığı takdirde otomatik olarak yaptırım uygulanacak. ek olarak, söz konusu üye devletin hükümetlerinden borçlarını nasıl azaltacağına ilişkin bir plan talep edilecek.

- finansal işlemlere uygulanacak ortak kurumlar ve mali işlem vergisi ile kaynak yaratılacak. ayrıca şirketlere uygulanan vergilerin tabanı birbirleriyle uyumlu hale getirilecek.
- iki ülke, bu çerçevede mart ayına kadar yeni bir antlaşma hazırlanmasını talep ediyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar