50 ülkeden 30 devlet ve hükümet başkanı ile 70 dışişleri ve savunma bakanının katılacağı münih güvenlik konferansı'nda öne çıkan konular bu yıl avrupa’ya sıçrayan sığınmacı krizi, suriye’deki savaş, işid tehdidi, afrika’da istikrar ve siber güvenlik tehdidi olacak.

pazar günü sona erecek olan, dünyadaki güvenlik tehditleri ve bunlara karşı atılacak adımların konuşulacağı konferansa türkiye’den dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu katılıyor. abd dışişleri bakanı john kerry, rusya başbakanı dimitri medvedev ve dışişleri bakanı sergey lavrov, iran dışişleri bakanı cevad zarif, irak başbakanı haydar ibadi, suudi arabistan dışişleri bakanı cubeyir, irak kürdistan bölgesel yönetimi başkanı mesud barzani, azerbaycan cumhurbaşkanı ilham aliyev, ürdün kralı abdullah, ukrayna cumhurbaşkanı petro poroşenko, fransa, ingiltere ve almanya’nın savunma ve dışişleri bakanları, nato genel sekreteri jens stoltenberg, ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi mogherini ve bm suriye özel temsilcisi steffan de mistura da toplantıya katılıyor, bu isimlerden bazılarının konuşma yapması da planlanıyor. konferansta aynı zamanda almanya, ingiltere ve fransa başta olmak üzere birçok avrupa ülkesinin genelkurmay başkanları ve istihbarat yetkilileri de yer alacak.

toplantı sırasında bakanların ve liderlerin ikili görüşmeler yapması da planlanıyor. bunlardan en önemlisi, suriye’de rejimi destekleyen rusya ve muhalifleri destekleyen suudi arabistan’ın dışişleri bakanlarının görüşmesi olacak. rusya hava bombardımanıyla rejimin muhalif kontrolündeki bölgelerde ilerlemesine yardımcı olurken, suudi arabistan’dan da geçen hafta ‘kara birlikleri göndermeyi düşünebilecekleri’ açıklaması gelmişti. rus başbakan medvedev, bu adımın çok daha büyük ve kalıcı bir savaşa yol açabileceğini, tarafların bir an önce müzakere masasına dönmesi gerektiğini söylemişti.

işid özel oturumu

perşembe günü düzenlenecek bir oturumda ingiltere, hollanda ve ab’den istihbarat teşkilatı başkanları işid ile mücadeleyi tartışacak. münih güvenlik konferansı hazırlık heyeti, konferanstan önce bir rapor hazırladı. raporda, işid’e katılımla ilgili rakamlara yer verildi. buna göre ortadoğu ülkelerinden 8 bin 240 kişi, kuzey afrika ülkelerinden 8 bin kişi, batı avrupa’dan 5 bin, eski sovyet ülkelerinden 4 bin 700, güneydoğu asya’dan 900, balkanlardan 875 ve kuzey amerika’dan 280 kişi bugüne kadar işid’e katıldı.

suriye ve göç krizi yine gündemin önemli maddesi

toplantıda, münih’te perşembe günü düzenlenen suriye destek grubu toplantısına katılan ve ‘saldırıların ve şiddetin durdurulması ve insani yardımların hızla ulaştırılması’ kararı alan dışişleri bakanları da olacak. suriye konusu ve esed’in geleceği, güvenlik konferansında da masaya yatırılacak.

göçmenler için de ayrı oturumlar düzenleniyor. 2015’te hızla büyüyen göçmen akınına karşı avrupa ülkelerinin yeterince hızlı cevap verememesi ve avrupa birliği’ni oluşturan ilkelere ters düşecek politikalar yürütmesi, raporda eleştiriliyor.

afrika için ise 2045 yılında nüfusunun ikiye katlanacağı ve işsizlik, kuraklık gibi sorunlarla baş edemeyen gençlerin ya radikal gruplara katılacağını ya da göç dalgasını daha da büyüteceği uyarısı yapılıyor.

2016’da beklenen en büyük 10 güvenlik tehdidi

konferans öncesi yayınlanan raporda 2016’da dünyayı, özellikle de avrasya bölgesini en fazla etkileme potansiyeli olan on başlığa da yer verildi:

1. abd ve avrupa’nın son 70 yıldır kritik önemde olan işbirliğinin zayıflaması ve ortadoğu krizlerinin bu sebeple büyümeye terk edilmesi
2. sığınmacı krizi ve terör tehdidi sebebiyle avrupa’nın sınırlarını kapatması ve birliğin kuruluş ilkelerine meydan okunması
3. çin’in dünya sahnesine öncü ve etkili bir güç olarak çıkması ve uluslararası aktörlerin buna nasıl yanıt vereceğini bilmemesi (cuma günü yapılacak bir oturumda çin’in yeni dünya düzeninde alacağı yer de masaya yatırılacak)
4. işid ve sempatizanlarının güç kazanması, buna verilen yanıtın yetersiz kalması
5. suudi arabistan’da istikrarsızlığın devamı ve gittikçe daha izole olması sebebiyle ortadoğu’da daha agresif tutum takınması
6. yüksek teknolojinin öneminin artması ve bunun devlet dışı aktörler tarafından kullanılması, bilgisayar sistemlerini bozan yasadışı örgütlerle nasıl mücadele edileceğinin henüz bilinmemesi
7. ne yapacağı tahmin edilemeyen liderler, rus devlet başkanı putin ve türk cumhurbaşkanı erdoğan başta olmak üzere, suudi arabistan kralı selman ve ukrayna cumhurbaşkanı poroşenko da bu liderlerin arasında (raporda rusya’nın artan savunma ve ordu yatırımlarına da değiniliyor)
8. brezilya sorunu, başkan rousseff’in politikaları sebebiyle ülkede siyasi ve ekonomik krizin 2016’da daha da büyümesi riski
9. gelişmekte olan piyasalara sahip ülkelerde 20162da hiç seçim olmaması, 2016’da ekonomik sorunların büyümesi riski karşısında yönetimi değiştirecek seçimlerin olmaması sebebiyle halkın sokaklara dökülmesi olasılığı
10. türkiye’de cumhurbaşkanı erdoğan’ın sistemi değiştirme ve başkanlık sistemine geçme çabası, bu sebeple tutunacağı sert siyasi tutumun ülkenin zaten sıkıntı yaşayan yatırım ve ticaret alanine daha da kötü etkilemesi riski

kaynak: al jazeera