manisa soma'daki maden faciasının sorumluları hakkındaki soruşturmada 'trafik suçuna verilen ceza isteniyor' değerlendirmeleri yapıldı. mahkemenin verdiği tutuklama kararları eleştiri konusu oldu.

ceza hukukçusu saffan kılınç, asıl suçlamayı delillerin ve bilirkişi raporunun belirleyeceğine dikkat çekti. hukukçular birliği vakfı başkanı sinan kılıçkaya ise şüphelilerin 'tutuksuz' yargılanmaları gerektiğini belirtti.

soma’daki maden faciasında şüphelilerin ilk saatlerde tutuklanması gerektiğini söyleyen başkent trafik ve iş kaza mağdurları derneği başkanı saffan kılınç ise delillerin karartılmış olabileceğini savundu.

"deliller tam anlamıyla ortaya çıktığında ve bilirkişi raporları hazırlandığında her şey daha net olacaktır. bilirkişi ihmali görür ve burada yöneticilerin bilerek önlem almadığını tespit ederse ‘olası kast’ hükümleri uygulanması gerekmektedir. suçlama kasten adam öldürme kapsamına girecektir. raporlar çıktığında madendeki işçilerin ihmalleri yöneticilerine aktardığı, ancak yöneticilerin ‘olursa olsun’ dediği tespiti yapılırsa burada ‘olası kast’ hükümleri uygulanır."

kılınç böyle bir durumun tespit edilmesi halinde şüpheliler hakkında bu hükümlere göre 30 yıla kadar hapis cezası isteneceğini söyledi. kılınç, savcılık iddianamesinde 'olası kast' hükümlerine göre dava açılmazsa "bilinçli taksirle adam öldürme" suçundan dava açılması gerektiğini belirtti. 

üst sınırdan ceza yok

bu suçun cezası türk ceza kanunu'na göre en fazla 22,5 yıl olarak uygulanıyor. ancak türk hukuk sisteminde en üst sınırdan ceza verilmediği için soma kazasının sorumluları, sadece "bilinçli taksirle adam öldürme" suçlamasıyla yargılanıp ceza alsa bile bu kadar süre cezaevinde kalmayacak: 

"üst kademeden ceza verilirse yargıtay bu cezayı bozuyor. bu yüzden hiçbir mahkeme üst sınırdan ceza vermiyor. bu durum maddi tazminatlarda da aynı. sigorta şirketleri ölümlü kazalardan 225 bin lira biçilmiş değer üzerinden değil, kişinin maaş durumu ve yaşına göre bir hesaplama üzerinden tazminat veriyor. manevi tazminat davalarında da yargıtay sebepsiz zenginleşmenin önüne geçmek için yüksek tazminat kararlarını bozuyor. burada mağdurlar avrupa insan hakları mahkemesi'ne başvurarak manevi tazminatlarının tamamını isteyebilir. soma'da birinci derecede sorumlu olan mülk sahibi yani madenin sahibidir. kademelerine göre sorumluluk derecesi değişmektedir.”

şüpheliler tutuksuz yargılanmalı

hukukçular birliği vakfı başkanı sinan kılıçkaya şüphelilere iş kazalarındaki en ağır suçlamanın yöneltildiğini söyledi. kılıçkaya, soma'daki maden kazasında istenen cezaların, soruşturmanın tamamlanmasının ardından artabileceğine dikkat çekti.

"soma maden faciasında şüphelilere taksirle adam öldürme suçlaması yöneltildiği ancak yeni çıkacak deliller ışığında olayda kasıt ve sabotaj tespit edilmesi halinde suçlama değişecektir. şu an şüphelilere iş kazalarında yapılan en ağır suçlama yapılmıştır. bunun daha ötesi ağırlaştırılmış sebeptir. şüphelilerin yargılama aşamasında cezalarında artırıma gidilebilir."

kılıçkaya'ya göre iş kazalarında "insanlık suçu" işlendiğini iddia etmek mümkün değil. bu nedenle şüpheliler taksirle adam öldürme suçundan tutuksuz yargılanmalı: 

"şu an soruşturma savcıları ve mahkeme hakimleri ülkede yaşanan üzüntüden etkilenerek tutuklama kararı vermiştir. bu doğru bir davranış değildir. yargı bağımsız hareket etmelidir. diğer iş kazalarında usul neyse bu iş kazasında da aynısı uygulanmalıdır. böyle bir olayda toplumun duygusal yaklaşımı normaldir. şüphelilerin soykırım ve insanlık suçu işlediğini iddia etmek olayı istismar etmek demektir. iş kazalarında böyle bir suçlama mümkün değildir."

‘hukuki boşluk yok’

adalet bakanı bekir bozdağ, ak parti'nin tbmm grup toplantısından önce gazetecilerin soma'daki facia ile ilgili devam eden soruşturma konusundaki sorularını yanıtladı. şüphelilere trafik kazasına neden olanlarla aynı cezanın verileceği iddialarına cevap veren bozdağ, yasalarda boşluk olmadığını ve iddianame tamamlanınca suçlamaların netleşeceğini söyledi. 

kaynak: al jazeera