15 temmuz darbe girişimini araştırma komisyonu 2002 yılından bu yana görev yapan genelkurmay başkanlarının bilgisine başvurma kararı aldı. 28 ağustos 2002 yılında göreve gelen hilmi özkök ile başlayan süreçte dinlenecek ikinci isim yaşar büyükanıt.

büyükanıt, kara kuvvetleri komutanlığı döneminde fethullah gülen örgütü’nün doğrudan hedef aldığı isim oldu. o dönem, kuvvetli şüphe olan bu durum, 15 temmuz’un ardından yapılan bir itiraf ile kesinleşti.

"büyükanıt'ı cemaat ekletti"

şemdinli savcısı olarak anılan, önce meslekten çıkarılan ancak daha sonra tekrar dönen ferhat sarıkaya, gülen örgütü ile ilgili soruşturmayı yürüten savcı serdar coşkun’a itiraflarda bulundu.  2005 yılında umut kitapevi bombalamasıyla ilgili iddianameye, o dönem kara kuvvetleri komutanı olan yaşar büyükanıt’ın adını, cemaatçi hâkim ve polis şefinin yardımıyla eklediğini söyledi. sarıkaya, darbe girişimi sonrasında tutuklanan yargıtay üyesi ilhan kaya’nın kendisine fethullah gülen’in, “böyle bir kahraman çıkmış, kendisine ve ailesine ölünceye kadar bakılacak, bu da size bir vasiyetimdir” dediğini söyledi. sarıkaya şunları anlattı:

"sonradan yargıtay üyesi olan ilhan kaya, o zaman van’da 3. ağır ceza mahkemesi başkanıydı. şemdinli’deki olayla ilgili soruşturma bana verildikten sonra beni yönlendirmeye başladı. özellikle yaşar büyükanıt üzerinde yoğunlaşmamı istedi. büyükanıt’ın genelkurmay başkanı olacağı kesin gibiydi. şemdinli’deki olayın içerisine özellikle yaşar büyükanıt’ı katmamı istiyordu.

ilhan kaya, yaşar büyükanıt’ın askeri bir darbe yapacağını, bunun engellenmesinin çok önemli olduğunu ifade etti. fethullahçı örgütlenmenin neden yaşar büyükanıt’ı hedef aldığını şimdi anlamaya başladım. bu yapılanma, tsk içerisinde örgütlenebilmek için başlattığı girişimi tamamlamak için onu hedef almıştır.
....
ben soruşturmayı vatan sevgisi, seçilmiş hükümetin askeri bir darbe ile işbaşından uzaklaştırılmasını önlemek için yapmıştım. iddianameyi yazdığım için mehmet saltan [gazi üniversitesi genel sekreter yardımcısı ] bana görüşmeler sırasında yaşar büyükanıt’ın kolunu kanadını kırdığımı, askeri bir darbe yapamaz hale getirdiğimi ve darbeyi deşifre ettiğimi söylüyordu."

eski istihbaratçı sabri uzun ise, gülen örgütü’nün büyükanıt’ı hedef seçmesinin nedeninin çok daha önceki gelişmelerle ilgili olduğunu iddia ediyor. uzun, ‘in’ adlı kitabında, büyükanıt’ın, 1983 – 1986 yılları arasında kuleli askeri lisesi komutanlığı yaptığı dönemde, cemaat mensuplarına yönelik operasyon yaptığı için hedefte olduğunu yazdı. 

uzun’un kitabında, o dönemi anlatan bir kişinin ifadesine dayanarak anlattığı olay şöyle:

“ bir gün, genelkurmay istihbarat’tan görevlilerin geldiği, irtica soruşturması yapılacağı söylendi. soruşturma öncesinde okul komutanımız yaşar büyükanıt, ‘geçmişte bir şekilde irticai faaliyetlere buluşmuş olanlar itirafta bulunup, doğruyu söylerlerse, okuldan atılmayacaklar, mağdur edilmeyecekler’ diye öğrencilere güvence vermişti.

gerçekten de doğruyu söyleyen arkadaşlarımız hiçbir mağduriyet yaşamadılar. ama genelkurmay’ın soruşturmasıyla irticai ilişkileri tespit edilip de, doğruyu söylemeyen arkadaşlarımız okuldan atıldılar”

fethullah gülen cemaati hakkında türk silahlı kuvvetleri içinde tek resmi soruşturmayı yürüten isim olan hava kuvvetleri komutanlığı askeri savcısı hâkim albay ahmet zeki üçok, nisan 2016 tarihinde hürriyet gazetesi’ndeki mülâkatında aynı yıllara gönderme yaparak şu ifadeleri kullanıyordu:

“yaşar büyükanıt, 1986 yılında kuleli askeri lisesi komutanıyken askeri lise sınavlarında yaklaşık 250 öğrenci, türkçe sorularını tam yapıyor. yapılan inceleme sonucu soruların cemaat tarafından çalındığı ve bu öğrencilere verildiği tespit ediliyor. bu öğrencilerin 50-60 kadarı atılıyor. geri kalanını “kazanırız” falan diye atmıyorlar.”

bir uzun ve büyükanıt kesişmesi daha

sabri uzun’un aktardığı ve hem kendisinin hem de büyükanıt’ın içinde olduğu bir başka olay daha var. kitabında anlattığına göre, uzun, görevde olduğu dönemde, 27 şubat 2006’da, bir internet sitesinde, büyükanıt hakkında yayınlanan yazıları bilgi notu halinde üst makamlara bildiriyor. uzun, cemaate ait olduğunu belirttiği sitede, müstakbel genelkurmay başkanı adayı büyükanıt’ın dedesinin mezarının filistin’de olduğu ve yahudi olduğunun yazıldığına dikkat çekiyor. uzun o bilgi notunda şunları yazıyor:

“ bu yayınlar, sayın büyükanıt’ın genelkurmay başkanı olması halinde, fethullah gülen – nur cemaatinin askeri birimlerinde görevli taraftarlarına yönelik olası operasyonun önünü kesmek amacıyla yapılmaktadır”

örgütün bir taşla iki kuş hedeflediği bilgi notu

uzun’un, emniyet istihbarat dairesi başkanı’yken görevinden alınmasının nedeni de, siyasi makamlara sunulan, içinde yaşar büyükanıt’ın adı geçen ve kendisinin yazdığı iddia edilen başka bir bilgi notu. mart 2006’da yazıldığı iddia edilen 6 sayfalık bilgi notunda özetle, 'şemdinli olayının devlet içerisindeki illegal yapılanmanın işi olduğu' belirtiliyor ve bir yıl sonra genelkurmay başkanı olmaya hazırlanan büyükanıt’ın başında olduğu askerlere yönelik operasyon önerisinde bulunuluyor.

iddiaya göre, bu bilgi notu nedeniyle uzun görevinden alındı, görevden alınmasını yaşar büyükanıt istedi. sabri uzun'un yerine yerine ramazan akyürek getirilmişti.

27 nisan e – muhtırası ile özdeşleşen isim: yaşar büyükanıt

yaşar büyükanıt, 28 ağustos 2006 tarihinde atandığı genelkurmay başkanlığı görevini iki yıl sürdürdü ve 30 ağustos 2008 tarihinde emekliye ayrıldı.

2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, genelkurmay internet sitesinde yayınlanan 27 nisan basın açıklaması nedeni ile uzun süre gündemde kaldı. açıklama, medya tarafından e-muhtıra olarak adlandırıldı.

4 mayıs 2007 tarihinde başbakan recep tayyip erdoğan ile dolmabahçe sarayı'nda yaptıkları ikili görüşme, çeşitli iddialara neden olmuş, fakat her iki taraf da görüşülenlerin gizliliğini korumuştur.

kaynak:

al jazeera, cumhuriyet gazetesi, sabri uzun - in, tsk internet sitesi