al jazeera, 10 kişinin öldüğü mecidiyeköy’deki asansör faciası hakkında, asansörü imal eden majör şirketinin kadıköy’deki merkezinde ismini vermek istemeyen bir şirket yetkilisiyle konuştu.

asansör firması yetkilisi aynı asansöre dört, beş ay önce bir beton blokun düştüğünü ve asansörün paramparça olduğunu, sonrasında ise yeniden yapıldığını söyledi.

yetkili, asansörde kaza esnasında hem işçilerin hem de malzemenin taşındığını da belirtti.

inşaatın sahibi torunlar gyo, asansörü bu firmanın yetkililerinin kullandığını iddia etmişti. majör şirketinin yetkilisi, elemanlarının diğer asansörü tamir etmek için orada olduğunu, asansörün işletmesinin kendileri tarafından eğitimden geçirilen inşaat işçilerince yapılması gerektiğini ama kaza günü eğitimsiz işçinin asansörü kullandığını söyledi. 

majör yetkilisine sorduğumuz sorular ve yanıtları şunlar;

kaza neden oldu?

gidemedik, göremedik, teknik arkadaşlarımız daha gitmedi.

kaza anında orada sizin şirketinize bağlı eleman var mıydı?

kaza günü bizim elemanlarımız aynı binadaki diğer asansöre müdahale ediyorlardı. düşen asansör arızalı değildi diğer asansör arızalı olduğu için çok yoğun bir şekilde pire gibi işleyen bir asansördü. diğer asansörde elektrik beslemesi ile ilgili bir sıkıntı olduğundan bizim arkadaşlarımız onun onarımını yapmak için o binadalardı. arıza o gün sonlandırılamayacak çapta bir arıza olduğu için paydos edip çıktıktan hemen sonra kaza olmuş. o arkadaşlarımız şimdi savcılıktalar.

siz asansörü kuran firma olarak orada bir inceleme yapıp kaza nedeni konusunda bir fikir oluşturamadınız mı?

bizi oraya davet eden olmadı. inceleme yapamadık. adli süreç devam ediyor.

çalışma ve sosyal güvenlik bakanı faruk çelik’in yaptığı inceleme sonrası açıklaması var “asansörün raylı sistemden çıkması sonucu” olmuş diye. böyle olmuş olabilir mi?

sistem raylı bir sistem değil. çelik halat ve rayla hareket eden bir sistem değil.

bir dişli üzerinde slayt eden bir sistem. dışarıdan bakıldığında biri raylı sistem diyebilir. makinanın teknik literatüründe böyle bir arıza yok. bu asansörler ne olursa olsun düşmez diye bilinirler. düşmemiş zaten kaymış.

ama düştü ve insanlar öldü? sonuçta teknik olarak açıklanması gereken bir durum yok mu?

şimdi bilemiyoruz tabii. teknik olarak baktığımızda “a” civatası koparsa bu asansör kayar diye bir durum yok. her şeyin ek güvenliği olan bir sistem. motorların hepsinin arkasında elekrostatik frenler var. aşırı yük, aşırı hız her şeyin freni var. dünyanın en pahalı asansörü düştü.

asansörü sizin elemanlarınız mı kullanıyordu, işletiyordu?

değil, kullananlar bizim elemanlarımız olmaz. kiralayan firma tarafından belirlenen işçiler getirilir. 'ağır iş yapabilir' sağlık raporlarına sahip olmaları gerekir. biz onlara sistemle ilgili eğitim veririz.

kaza günü kullanan kişi sizin eğittiğiniz kişi miydi?

kaza günü kullanan arkadaş beş gün önce işbaşı yapmış. bizim ekibimizdeki arkadaşlar da tanımıyor kendisini. 

sizin eğitiminizden geçmiş biri mi?

hayır geçmedi.

kazanın sebebi eğitimsiz kullanıcı olabilir mi?

hayır, düşünmüyorum. bir eksikliktir ama sebep değildir.

o zaman bu asansör niye düştü?

çözemedik. sistemin kataloğunu elinize aldığınızda böyle bir kazanın olabilmesi için civatalarının tamamen birden kopup motor taşıyıcı grubunun yukarıda kalıp kabinin kendisinin düşmesi lazım.

asansörde düşmeye karşı paraşüt fren sistemi varmış. nedir bu sistem ve neden çalışmadı?

paraşüt sistem arabanın emniyet kemeri gibi gerektiğinden hızlı çektiğinizde kilitler.

görünen o ki bu fren sistemi çalışmamış. neden?

bilemiyoruz. neden olmamış, inceleme yapamadık, herkes savcılıkta şu an.

diğer asansörün devre dışı olduğunu söylediniz. düşen asansöre aşırı bir yüklenme olmuş olabilir mi?

aşırı yük uyarılarımız var. şimdi tabii akşam hali şantiyede çalışan personel nasıl bindi, ne yaptılar? yükle insan aynı anda içindeymiş. bilemiyoruz tabii hep varsayımlar üzerine konuşuyoruz. 

tekrar sorsam diğer asansörün arızalı olması buraya fazla bir yük bindirmiş olabilir mi?

muhakkak tabii aklın yolu bir. asansörün diğeri arızalıysa buna 500 kişi binecekken 1000 kişi binmeye başlayacak. aslında fazla yükte alarm veren, kendini kilitleyen bir sistem de var. aşırı çalışmada da kendini kilitleyen sistem var. asansör olması gereken tüm güvenlik sertifikalarına sahip bir sistem.

işçilerin bazılarının gazetelerde beyanları var. “asansör iki aydır arızalıydı, şirket yetkililerine söyledik, önlem alınmadı; “switch” denilen durdurma mekanizması çalışmıyordu” şeklindeki bu bilgi sizde var mı?

bizde böyle bir bilgi yok.

sık sık arızalanan bir asansör müydü? asansörün son arıza kaydı var mı?

bu asansöre sık arıza yapan asansör diyemeyiz. kayıtlar darıca’daki merkezimizde. burada değil.

asansörü kiraladığınız torunlar gyo yaptığı yazılı açıklamada, geda-majör ile yapılan sözleşmeye göre, "asansörün montajı ve şantiye sahasında fen ve sanat kurallarına uygun şekilde eksiksiz, kusursuz ve özürsüz bir şekilde her türlü güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle mükemmel bir şekilde çalışmaya hazır bir vaziyette bulundurması gerektirmektedir” deniliyor. bu açıklamaya ne diyorsunuz?

bu açıklama doğru ama işletmesi bize ait değil. işletme hizmeti yok. eğitip onlara bırakıyoruz. biz çalışır vaziyette bulundurmakla yükümlüyüz. arızada bizi çağırırlar.

sistemi kurdunuz, bakımları, olası arızaları, onun iyi çalışıp çalışmadığını kontrol etmek sizin sorumluluğunuzda değil mi?

evet bizim sorumluluğumuzda ama bu bir bedel karşılığında bir sözleşmeye bağlı olan bir sorumluluk değil. iş bilinciyle taşıdığımız bir sorumluluk bizim.

orada devamlı iki elemanınız varmış. onlar niye orada duruyor. ne iş yapıyor?

bizim merkezimiz darıca’da. zaman problemi nedeniyle olası arızalara müdahale etmek için orada devamlı iki kişi bulunduruyoruz. darıca’dan mecidiyeköy’e gitmede zaman kaybı olmasın diye orada iki kişi bulunduruyoruz. orada arkadaşlarımızın bulunma sebebi sigorta atarsa, makina bozulursa arıza süresini minimuma indirmek için bulunuyorlar.

bu asansörde daha önce kaza yaşandı mı?

bu asansörün üzerine bundan dört, beş ay önce binanın beton blokları kaydı, düştü. asansör paramparça oldu. çok büyük bir şansla içinde kimse yoktu. 100 bin euro masrafı sigorta karşıladı. biz tekrar yaptık. teslim ettik.

kazanın olduğu inşaatta bir an önce bitirilsin diye aşırı yüklenme var mıydı?

her inşaatta bu vardır. ben yıllardır bu sektördeyim, hep böyledir.

inşaat bir an önce bitsin diye işçi güvenliği ihmal mi ediliyor?

bilemiyorum ki. bu sorduğunuz o kadar önemli bir soru ki.