pkk lideri abdullah öcalan’ın çağrısıyla düzenlenen ‘demokratik islam kongresi’nin 'islam dinini doğru anlatmak' amacıyla toplandığı açıklandı. iki gün süren toplantıda islamın birçok yönü tartışıldı. özellikle suriye'de yaşanan olaylar sıkça konuşuldu. bazı katılımcılar din adamlarını suçlarken, kimileri siyasi parti ve örgütlerin din politikalarını eleştirdi. kongrenin geneline ise ‘medine sözleşmesi’ damgasını vurdu.

kürt siyasetinin din açılım

kürt siyasetinin din açılımının ipuçları öcalan’nın kongreye gönderdiği mesajda da vardı. "mümin kardeşlerim" sözleriyle mesajına başlayan öcalan, kürt hareketinin dine bakışını "bazıları hareketimizi ateist, komünist, materyalist gibi batılı kavramlarla tanımlamak istemektedirler. bunlara 'kavram kölesi' demek daha uygun düşer" cümleleriyle açıkladı. profesör yıldırım da, öcalan’ın, hareketin, marksist ya da komünist olarak nitelendirilmesini kabul etmediği görüşünde.

yıldırım, kürt hareketinin dine mesafeli duruşuna islami örgütlerin neden olduğunu savunarak; "30 yıl önce islami mücadeleyi göremiyorduk. parça parça mücadeleler vardı. ya arap güdümlüydü ya arap-islam, ya türk-islam, ya da fars-islam senteziydi. fars-islam sentezi olunca kürtleri içine koymazdı. kürtler ya da başkaları olsun dil, kimlik ya da statü haklarından bahsettiklerinde, cevap şuydu: ‘bu ümmetçiliğe aykırıdır’. bu da kürt siyasetinin, aydınlarının, hareketlerinin dinden uzaklaşmalarına neden oldu” dedi.
yıldırım ‘kürt siyaseti özüne mi dönüyor’ sorusuna, “kürtler özlerinden kopmamışlarsa, kürt hareketi bunu dikkate almak zorundadır” yanıtını veriyor. yıldırım’a göre din açılımı kararsız kürtlerin fikrini değiştirebilir:

“ikilem içinde olanlarda düşünce süreci başladı. 24 saat içinde kararlarını değiştirecek şekilde değil ama zamana bırakarak bakacaklar. bir güven, kendilerini tatmin edecek bir gidişatı görürlerse bu harekete eskiden daha farklı bakacaklar.”

kaçınılmaz sonuç

yıllardır bölgede siyaset yapan isimlerden biri de haşim haşimi. pkk’nın güçlendiği ilk yıllarda şırnak’ın cizre ilçesinde belediye başkanı olan, daha sonra milletvekilliği yapan haşimi, ‘dine dönüşün’ kaçınılmaz olduğunu düşünenlerden. geçmişteki kürt siyasi hareketlerin islam’la ilişkilerinin sorunlu olduğuna dikkat çeken haşimi, “halkın büyük çoğunluğunun dini içselleştirdiği bir coğrafyada, onları dışlarsanız kapsayıcı olmazsınız. geçmişte yapılanları eleştirmek çok anlamlı değil, geleceğe bakmak lazım. bu, herkes için, her hareket için geçerlidir. hüda-par için de, bdp için de, bu bölgede siyaset yapan ne kadar siyasi parti varsa hepsi için geçerlidir. dini değerleri dışlayan mağlup başlar” diye konuştu.

bildirgenin 14. maddesi

iki gün süren kongreye katılanlar sonuç bildirgesinde birçok sorunun çözümü için ‘medine sözleşmesi’ni adres gösterdi. 15 maddelik sonuç bildirgesinin sekiz maddesi de doğrudan ya da dolaylı olarak kürt sorunuyla ilgiliydi. bildirgenin 14. maddesindeki “kongremiz çağımızda egemen kapitalist moderniteye alternatif olarak adil, demokratik, çoğulcu, eşitlikçi ve özgürlükçü islam anlayışını önemsemektedir” cümlesi aslında tüm tartışmalara cevap niteliği taşıyor. "kürt hareketi yönününü dine çevirdi mi, çevirmedi mi" sorusu daha çok tartışılacağa benziyor. zira kongrede alınan karar gereği kongre çalışmalarına yoğun bir şekilde devam edecek.