kırım özerk cumhuriyeti, ukrayna yönetiminin ve batılı ülkelerin tanımadığı referandum için bugün sandık başında. rus yanlısı eğilimlerin güçlü olduğu doğu ukrayna bölgesinde ise giderek gerginlik tırmanıyor.

ukrayna’nın doğusunda donetsk ve luganks şehirleri bulunuyor. bu şehirler, rusya yanlısı tutumlarıyla biliniyor. bu bölgede, orta ve batı ukrayna’dan farklı olarak, rusça dili egemen.

donetsk, diğer taraftan, ukrayna’nın sanayi merkezi durumunda. ayrıca, ukrayna parlamentosu tarafından görevden alınan cumhurbaşkanı viktor yanukoviç de donetskli. nitekim seçmen tabanının büyük kısmını, donetsk gibi diğer doğu ukrayna kentleri oluşturuyordu.

kiev’de geçtiğimiz kasım ayında patlak veren gösterilerde ukrayna milliyetçisi gruplar ön plana çıkmıştı. yönetim değişikliğinin hemen ardından ise parlamento ukraynaca’yı her alanda tek resmi dil ilan etti.

bu gelişmeler, rusça’nın ve rusya yanlısı eğilimlerin egemen olduğu doğu ve güney ukrayna şehirlerinde gerginliklerin ortaya çıkabileceği şeklinde değerlendirmelere neden olmuştu. nitekim tahmin edilen oldu; gösteriler ve şiddet olayları artarak sürüyor.

kiev’deki yönetim değişikliğinden hemen sonra, doğu ukrayna kentlerinde, özerkliği ve rusya’yla birleşmeyi savunan çeşitli gruplar, kitlesel gösterilere başladı. göstericiler valilik binalarına rusya bayrağını çekti.

donetsk şehrinde perşembe gecesi, rusya yanlıları ile hükümet yanlıları aynı anda iki ayrı miting düzenlendi, sokaklarda karşı karşıya kalan gösterici grupları arasında kavga çıktı. bir kişi, bıçaklanarak hayatını kaybetti.

“bölgede özerklik yanlıları güçlü”

donetsk avrupa araştırmaları merkezi’nden ihor todorov ve eylemlerin organizatörlerinden donetsk ulusal birliği’nden sergey kanişçev son durumu al jazeera türk’e anlattı.

ihor todorov, donetsk’e son günlerde rusya’dan özel olarak gelen kişilerin son eylemleri kışkırttığını ve rus basınının bu bölgede olanları büyük ölçüde çarpıttığını söyledi.

donetsk’te rusya’ya sempatinin güçlü olmasına karşılık, todorov, bu bölgede yapılan kamuoyu yoklamalarının, rusya ile birleşmeyi savunanların nüfusun sadece az bir bölümünü oluşturduğunu gösterdiğini belirtti.

todorov’a göre, nüfusun önemli bir bölümü, bölgenin özerkliğinden yana. fakat, rusya’yla birleşmeye, bölge halkı, sıcak bakmıyor. todorov, donetsk’te il idaresinin ve belediyenin bu gösterilere karşı önlemleri aldığını belirterek, rusya’nın müdahalesinin olmaması halinde, olayların kontrolden çıkmayacağını söyledi. todorov, “ukrayna parlamentosu’nun görevden aldığı viktor yanukoviç, doğu ukrayna’daki harkov kentinde alternatif bir parlamento kurmaya çalıştı. ancak bu girişimin sonuçsuz kalmasının en önemli nedeni, yanukoviç’in bu bölgelerden beklediği desteği bulamamış olması.” dedi.

“referandum sonucuna bakacağız”

sergey kanişçev ise eylemlerde rus bayraklarının olmasına karşılık, kendilerinin öncelikli hedefinin rusya’yla birleşmek değil, özerklik elde etmek olduğunu söyledi.

kiev’deki hükümet değişikliğinin yasadışı şekilde gerçekleştiğini savunan ve yanukoviç’in halen ukrayna’nın meşru cumhurbaşkanı olduğunu söyleyen kanişçev, kiev makamlarının donetsklilerin sesine kulak vermemesi halinde, rusya’yla birleşme konusunun gündeme gelebileceğini ifade etti.

eylemlerde neden rus bayraklarının kullanıldığı konusuna kaçişçev, “çünkü, burada polis ve diğer bütün devlet güçleri, bize baskı uyguluyor. hepimiz tehdit altındayız. bu durumda, biz de, rusya’nın himayesini talep ediyoruz” dedi.

neden özerklik talep ettikleriyle ilgili olarak ise kanişçev şunları söyledi:

“donetsk ve lugansk şehirleri, ukrayna’nın en zengin ve en sanayileşmiş illeri. fakat bu illerin gelirleri, kiev’e gidiyor ve oradaki yolsuzluklarda, çeşitli kişilerin cebine giriyor. biz, bu bölgenin gelirlerinin burada kalmasını ve bu bölgenin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılmasını istiyoruz.”

referandum düzenleyip düzenlemeyecekleri ve bundan sonraki eylem planlarıyla ilgili olarak ise, “devlet makamları, maalesef bizim referandum düzenlememize engel oldu. fakat biz, kırım’da yapılacak olan referandumu bekliyoruz. bu referandumun sonucuna göre, tavrımızı daha net belirleyeceğiz” dedi.