merkez bankası üzerindeki ‘faiz indir’ baskısı sürerken, haziran ayı enflasyon rakamları açıklandı.

gösterge faiz 8,75’ken, haziranda 12 aylık enflasyon yüzde 9,16’ya geriledi.

düşüşe rağmen enflasyon yine faizin üzerinde kaldı. bu reel faizin negatif olduğu anlamına geliyor.

reel faiz, bileşik faizden enflasyonun çıkarılmasıyla hesaplanıyor.

ekonomistler olumsuz görünse de durumun ‘vahim’ olmadığını belirtiyorlar. çünkü enflasyonun faizlerden yüksek olmasını aylık değil 12 aylık ortalamalara göre değerlendirmek gerekiyor.

enflasyon beklentisi yüzde 7,2

merkez bankası’nın yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 7,2. konjonktürel risklerin bu oranın yakalanmasına ne kadar izin vereceği henüz belli değil. dolayısıyla merkez bankası’nın önümüzdeki dönemde ne kadar faiz indireceği de öngörülemiyor.

ancak global likidite bolluğu, yani dünyanın büyük ekonomilerindeki para bolluğu merkez bankası’nın elini güçlendiriyor.

12 aylık ortalama önemli

piri reis üniversitesi ekonomi profesörü erhan arslanoğlu, enflasyonun bu ay yüksek çıkmasının çok da önemli olmadığını, merkez bankası için enflasyonun yılsonundaki beklentilerle uyumlu olmasının önemli olduğunu söylüyor.

“merkez bankası yıl sonunda enflaslonu yüzde 7,2 bekliyor ve oyun planını bunun üzerinde kuruyor” diyen arslanoğlu “burada sorulması gereken soru şu, merkez bankasının 12 aylık enflasyon beklentileri tutacak mı? çünkü reel faizler geriliyor” diyor.

konjonktürel riskler merkez bankası’nı etkiliyor

ekonomi profesörü arslanoğlu dönemsel rsiklere dikkat çekmeyi de ihmal etmedi: “banka faizlerini yüzde 9 olarak hesaplarsak, yıl sonunda enflasyonun yüzde 7,2 gelmesi durumunda 1,8 puanlık bir reel faiz söz konusu olacaktır.

ancak konjonktüre baktığımızda merkez bankası’nın işinin zorlaştığını söyleyebiliriz. çünkü konjonktürel riskler, irak meselesi ve bölgesel diğer faktörler merkez bankası’nın radikal bir faiz indirimi yapmasını engelliyor.

bu konjonktürde merkez bankası’nın faizleri yüzde 8’in altına indirmesi tasarruf sahipleri ve piyasayı tedirgin edebilir.

daha önce de dediğim gibi enflasyonun 12 aylık ortalamaları önemli. merkez bankası yıl sonunda enflasyonu 7,2 olarak bekliyorsa faizleri bir basamak daha indirebilir. burada global likidite koşulları yani bol para olması merkez bankası’nın elini güçlendiren bir faktör.

benim tahminim merkez bankası’nın faizleri 25-50 baz puan daha indireceği yönünde. ancak ondan sonra bekleyip önünü görmeye çalışacaktır.”

faizler düşerse, enflasyon da düşer

yıldırım beyazıt üniversitesi’nden profesör doktor erdal tanas karagöl ise enflasyonun az da olsa düştüğünü, merkez bankası'nın geçtiğimiz ay faizleri düşürmesinin enflasyonu çift haneli rakamlardan aşağıya çektiğini vurguluyor. 

karagöl: “yurtiçindeki mevduat sahipleri açısından enflasyonun faizlerin üzerinde kalması olumsuz bir durum. ancak yurtdışındaki mevduat sahiplerinin kendi ülkelerindeki faiz oranlarıyla kıyaslandığında hâlâ faizler çok yüksek” diyor.

prof. dr. karagöl enflasyonda düşüşün sürmesi için faizin aşağı çekilmesi gerektiğini söyledi: “enflasyonun gerilemesi için faizlerin düşmesi şart. burada enflasyonu neyin yarattığına bakmak lazım; maliyet mi, talep mi? ülkemizde enflasyonu maliyet yaratıyor. dolayısıyla enflasyonun düşmesi için maliyetlerin düşmesi şart. maliyetleri düşürmek için faizler de düşürülmeli.

merkez bankası’nın yıl sonu enflasyon tahminleri yüzde 7,2 civarında. ancak biz yıl sonunda enflasyonun ne olacağını tahmin edemiyoruz. merkez bankası’nın bu mekanizmalarıyla enflasyonun kaç olacağını tahmin etmek çok güç.”

kaynak: al jazeera