etraf yüksek binalarla dolu, bazıları inşaat halinde bazıları bitmiş. bundan 10 yıl öncesine kadar burada 700 roman ailenin yaşadığına inanmak zor. istanbul’un finans merkezi olacağı söylenen ataşehir’de küçükbakkalköy mahallesi’ndeyiz. küçükbakkalköy’deki ender boş alanlardan birinde, yani eski mahallelerinde romanlar 8 nisan dünya roman günü’nü kutlamak için toplandı. beyaz plastik sandalyeler dizilmiş, masalar kurulmuş, sahnede roman müzisyenler şarkılarını söylüyor ama pek eğlence havası yok. ortada tek tük dans edenler var.

küçükbakkalköy’ü ‘romansızlaştırma’

roman günü kutlamasını organize eden mahallenin tek roman sakini yüksel dum. dum, romanların mahalleyi nasıl terketmeye zorlandıklarının tanığı. o direnmiş, kalmış. kendisi çiçek tezgahının hemen arkasındaki barakada kalabalık ailesi ile birlikte yaşıyor. yüksel dum, kadıköy belediyesi ile mahkemelik. 2006’dan beri süren davası var.

"2005’de o zaman ataşehir’in bağlı olduğu kadıköy belediyesi 22 dönüm bu araziyi üzerinde bizim evlerimiz varken ihaleye çıkardı. bizim 1985 yılında turgut özal tarafından verilen tapu tahsis belgelerimiz vardı. ihale sonrasında bir sabah belediye ekipleri geldi, evleri yıktı. benim evimi de yıktılar. benim gibi dava açanlar oldu, kimisi de dava açmak yerine verilen 20-25 milyarı alarak buradan ayrıldı."

Yüksel Dum: Kadıköy Belediyesi'ne açtığım davayı kazanmaya çok yakınım. [Özgür Tekşen-AJT]

hayat çadırda, kazanç çöpten

romanlar bir zamanlar yaşadıkları yerde şimdi ancak şenlik yapabiliyor. mekanı ve ses sistemini ataşehir belediyesi vermiş. zaten alana girer girmez ataşehir belediye başkanı battal ilgezdi’ye teşekkür pankartları sizi karşılıyor. yavaş yavaş dolan alanda bir masaya yöneliyoruz. masada beş roman kadın ve iki genç erkek oturuyor. hepsi akraba. onlar da bu mahallenin eski sakinlerinden. 2006’da evlerinin, arsalarının karşılığı para alıp ayrılmışlar. para bitmiş. şimdi ataşehir’in sınırında yer alan şerif ali çiftliği’nde çadırda yaşıyorlarmış. 15-20 çadır bir aradaymışlar. "yakında belediye gelip yıkar sonra gider başka yere kurarız" diyorlar. bütün kışı çoluk çocuk çadırda geçirmişler. çadırda yedi, sekiz kişi bir arada yaşamanın zorlukları neyse, onları tek tek anlatıyorlar. "bu mahallede en azından evimiz, toprağımız vardı, onu da yok parasına satmak zorunda kaldık" diyorlar. hepsi çöplerden topladıkları kağıt, plastik ve diğer işe yarar atıklarla hayatlarını kazanıyormuş. 32 yaşındaki esma dalkıran belediyelerin kurduğu ayrı ayrı atık kutularından şikayet ediyor. "devlet zaten zengin, niye bizim para kazanacağımız değerli atıkları topluyor ki, bıraksın biz toplayalım, ayrıştıralım para kazanalım" diyor. esma dalkıran’ın hemen yanında büyükçe kızı var. adı: bahar. 10 yaşında "okula gidiyor musun" diye soruyoruz. "bazen" yanıtını veriyor. 10 yaşında ama hâlâ birinci sınıftaymış. okumayı da öğrenememiş. biraz daha konuşunca aslında okula gitmek için yol parası bile olmadığını öğreniyoruz. okula gittiğinde roman olduğu için dalga geçildiğini annesi anlatıyor. zaten şenlik alanında karşılaştığımız çocukların yarısı neredeyse okul yüzü görmemiş. 

Şenliğe katılan Romanların ortak derdi: Barınma ve çocuklarının eğitimi [Özgür Tekşen-AJT]

‘çocuklarımıza sahip çıkılsın’

masadaki herkes bir ağızdan başbakan recep tayyip erdoğan’a bizim aracılığımızla seslenme çabasında. "başbakan çocuklarımıza sahip çıksın, kocalarımıza iş versin" diyorlar. seçimler de yeni olmuş biraz politika konuşalım diyoruz. "oylar kime gitti" diye soruyoruz. masadaki herkes "ak parti’ye verdik’ diyor. bu gelen yanıta inanmadığımızı ima ettiğimiz anda "allah şahit valla ona verdik" diyorlar hep bir ağızdan. "neden" diye soruyoruz. "bizim adımızı ağzına tek alan o oldu. başka kimse 'roman' demezken o dedi" yanıtını alıyoruz. başbakan recep tayyip erdoğan’ın 2010 mart ayındaki ‘roman buluşması’ ve ‘roman açılımı’ girişimleri ciddi bir roman kitlesinin gönlünü kazanmaya yetmiş. romanlar gönüllerini kazanan başbakan’dan şimdi en azından çocuklarına sahip çıkmasını istiyorlar.