ayda disi 55 yaşında. kudüs’te doğup büyümüş. mesleğini mescid-i aksa murabıtı olarak tanımlıyor. yani gönüllü muhafızı. kudüs’te bab el halil’de oturuyor. yani eski şehir’in içinde. oturduğu yer yahudi yerleşimcilere çok yakın. bu yüzden çok fazla tacize ve saldırıya uğruyor. iki kez gözaltına alınmış. hem para cezası hem de mescid-i aksa’ya giriş yasağı verilmiş. çarşamba günü türkiye’ye gelen ayda disi, kudüs’te son zamanlarda yaşananları al jazeera’ye anlattı.

evinin yahudiler için çok stratejik bir yerde olduğunu söyleyen ayda disi, son zamanlarda filistinliler için kudüs’ün hapishaneye çevrilmek istendiğini belirtiyor:

"kudüslüler son zamanlarda hapiste gibi yaşıyorlar. şu an kudüs’te hayatımız kontrol noktaları ve kapatılan yollar yüzünden çekilmez hale geldi. eski şehir sokakları bomboş. alışveriş yaptığımız marketler kapalı. market ve dükkân sahipleri evlerinden çıkamıyorlar. çünkü hareket edemiyorlarlar. bu el halil’de de böyle, kudüs’te de. filistin ekonomisi de daha kötüye gidiyor. sosyal ilişkiler de etkilendi bu durumdan. önceden olduğu gibi birbirimizi ziyaret edemiyoruz. bu sıralar operasyonlar nedeniyle filistin’de, kudüs’te ve her yerde filistinliler özellikle teftişlerden dolayı çok zorluklar yaşıyorlar."

'çocukları okula gönderemiyoruz'

ayda disi, filistinli ailelerin güvenlik nedeniyle çocuklarını okula göndermeye de çekindiklerini belirtiyor:

"çocuklar sokaklara çıkamıyor, oynayamıyorlar. hatta aileler çocuklarını güvenlik nedeniyle okullarına bile göndermiyorlar ya da babalarıyla gönderiyorlar. daha önce muhammed hudr’ı kaçırtıp yaktıkları gibi yapmalarından korkuyorlar. çocuklar okula gitseler bile geç kalıyorlar. ilk birkaç derse giremiyorlar. 15 dakikalık yolu iki saatte gidiyorlar. çünkü ya yollar kapatılmış oluyor ya da kontrol noktaları var."

ayda disi, yahudi yerleşimcilerin filistinlilere tacizlerinin de arttığını söylüyor:

"yerleşimciler sürekli tacizlerde bulunuyorlar. mesela kudüs’te mescid-i aksa’ya gidenlere saldırmaya başladılar. gruplar halinde eski şehir sokaklarına gelip; kadın, yaşlı, çocuk demeden filistinlileri taciz edip, onlara saldırıyorlar. israil askerleri ise onlara hiçbir şey yapmıyor. ama asıl basına yansımayan gece tacizleri. geceleri sokaklarımıza gelip, kapılarımıza şiddetli bir şekilde vuruyorlar ve 'araplara ölüm' diye sloganlar atıyorlar. dükkânların camlarını kırıyorlar. bizi taciz ediyorlar."

yaşadığı sokağın yahudiler için çok stratejik bir yer olduğunu belirtiyor ayda disi, çünkü yahudilerin ağlama duvarı’na o yoldan gittiğini söylüyor. disi bu yüzden bu yol güzergâhında arap görmek istemediklerini anlatıyor.

“kontrol noktalarında aşağılıyorlar”

ayda disi son zamanlarda israil askerlerinin kontrol noktalarındaki aramalarında ise aşağılayıcı uygulamalar olduğunu, bunun da filistinli gençleri agresifleştirdiğini anlatıyor:

“askerler neredeyse her 500 metrede kurdukları kontrol noktalarında filistinlileri durduruyorlar. onlardan üzerlerini çıkarmalarını istiyorlar. tacizlerde bulunuyorlar. durum gerçekten çok can sıkıcı hal almaya başladı. aşağılıyorlar insanları. genç filistinliler bunu kabul etmek istemiyorlar. kıyafetlerini çıkarmıyorlar. bu yüzden de öldürülüyorlar. televizyonlarda gördüğünüz ölümlerin çoğu bu yüzden. öldürdükten sonra yanlarına bıçak koyup “bize saldıracaklardı” diyorlar. yalan söylüyorlar."

israil askerlerinin kadınlara bu sefer çok farklı davrandığını söyleyen ayda disi, mescid-i aksa’ya giriş için uygulamaların kadınlar için de katılaştığını anlatıyor:

"kadınlar içeri girebiliyorlar ama kimliklerini kapıda bırakmak zorundalar. her kadın kimliğini kapıda bırakmak zorunda. yahudiler bu kimlikleri inceliyorlar ve bazı kadınların içeriye girmesini engelliyorlar, yasaklıyorlar. şimdiye kadar 52 kadına yasak getirdiler. bunlar mescid-i aksa’nın gönüllü muhafızları kadınlar genelde. yani yerleşimcilerin mescid-i aksa kampüsüne girmesini engelleyen kadınlar."