bir zamanlar türkiye’de sanayinin lokomotifi olan illerden biriydi. fakat son yıllarda durum değişti. basit bir internet araştırması ile adana’nın istihdam alanında o eski halinden eser kalmadığını görmek mümkün. 2010 yılı rakamlarına bakalım:

"türkiye istatistik kurumu (tüik), işsizlik verilerini il bazında açıkladı. işgücüne katılma, istihdam ve işsizlik parametrelerinde tahmin sonuçlarını içeren 2010 il düzeyinde temel işgücü göstergelerine göre, geçen yıl türkiye genelinde işsizlik oranı yüzde 11,9 olarak tahmin edildi. işsizlik oranının en yüksek olduğu il yüzde 19,1 ile adana olarak tahmin edildi. bunu, yüzde 17,4 ile hakkari, yüzde 17,2 ile van izledi.”

işsizlik: adana'da bitmeyen sorun

2011 yılında açıklanan bu istatistikler o günden bugüne olumlu bir değişikliğe uğramadı. özellikle genç adanalılar giderek kentte daralan istihdam yüzünden büyük sorunlar yaşıyor. sokaklar, kahvehaneler, parklar, kafeteryalar genç işsizlerle dolu.

onlardan biri 26 yaşındaki biyolog sait sürekli. mezun olduğundan bu yana, yaklaşık 4 yıldır iş arıyor. hikayesini anlatmaya başlıyor. bir biyolog olarak devletin araştırma

26 yaşındaki biyolog Sait Sürekli yıllardır iş arıyor. [İlker Taş-AJT]

“tabii ki bir işim yok şu anda. ülkemizde bilime verilen değer belli. avrupa’ya oranla bilim çok düşük seviyede. o yüzden herhengi bir iş bulamıyoruz. avrupa’ya bakınca ilaç firmalarında yüksek miktarlarda kazanç var. düşük miktarda ilaç üretilince yüksek oranda kazanç elde ediliyor ama ülkemizde böyle bir şey yok. ilaçlar yurtdışından getiriliyor yüksek fiyatlar, burada ilaç üretilmediği için biz de büyük oranda işsiz kalıyoruz.”

aileye yük olma psikolojisi

ailesine yük olduğunu düşünüyor, ona en ağır gelen bu. sürekli, “şu an ailemden, babamın verdiği harçlıklarla geçiniyorum maalesef. memur olabilmek için kpss’ye (kamu personel seçme sınavı) hazırlık kursuna gidiyorum. kpss üniversite sınavından bile zor.” 

kpss ile sınırları çizilen memuriyet atamalarından da şikayetçi. sisteme güvenmiyor. sait sürekli,  “hem sınava giriyoruz, hem de memurlar arasında da bir kadrolaşma var. gece gündüz çalışıyorum ama umudum çok az. çünkü adaletsiz bir seçim var, adaletsiz bir yönetim var. o yüzden herkes kendi adamını sokuyor. hangi parti gelirse gelsin, ortada kalanlar bizler oluyoruz” diyor.

bu yaşta hâlâ kpss için durmadan ders çalışmaktan yorulduğunu anlatıyor:

"cumartesi, pazarımız yok; tatilimiz yok, her gün ders çalışıyoruz. yapacak başka bir şey yok. 26 yaşındayım, bir aşamadan sonra insan çoluk çocuk düşünüyor. ama bu şartlarda çok zor. başbakan 3 çocuk sahibi olmamızı istiyor ama para olmayınca evlenemiyorsunuz, çoluk çocuk sahibi de olamıyorsunuz dolayısıyla."

işsizlik siyasi tercihlerinde belirleyici

şu anda yaşadıkları, siyasi tercihlerini de etkiliyor. adana’daki işsizliğin sebebi sürekli’ye göre 20 yıldır kentte yeni bir şey yapılmaması. siyasetçiler sorunlara çözüm bulamayıp kente göçü de durduramayınca sorunun daha da büyüdüğünü ifade ediyor. sürekli, “iş fırsatları zaten sınırlı, dışarıdan gelenler bu pastaya ortak olunca işsizlik de artıyor” diyor.  siyasetçilerden çözüm getireceğine inandığı partiyi destekleyeceğini söylüyor.

seher savcı da çukurova üniversitesi’nden ziraat teknikeri olarak mezun oldu. 3 yıl boyunca kendi mesleğini yapabileceği bir iş aradı. bereketli çukurova topraklarındaki özel 

Seher Savcı ziraat teknikeri olarak iş bulamayınca güvenlik görevlisi oldu. [İlker Taş-AJT]

"talihsizim, çoğu arkadaşım da boşta, başka alanlarda iş arıyorlar ama olmuyor. bir iş bulana kadar vaktim sürekli cv hazırlamakla, iş aramakla geçiyordu. hep bir ümit. çok zorlandım. biliyor musunuz, evde oturmak çok zor. ailem de tabii ki hep bir beklenti içindeydi. elde bir şey olmayınca ne olursa çalışmak zorundasınız.”

mecburiyetten minibüs şoförü

kırıkkale üniversitesi rafineri petro kimya bölümü mezunu ergün hızlı da bir işsiz. lisede de aynı bölümü okuyup, iki yıllık yüksek okula girdiğini anlatıyor:

Ergün Hızlı'nın olkulu 2 yıl önce bitti, iş bulamayınca minibüs şöförü oldu. [İlker Taş-AJT]

“direkt kpss’ye girdim ben. benim okuduğum bölüm sayısal bir bölüm olduğu için ancak 69 puan alabildim. 7- 8 ay çalışmıştım sınava. kendi branşımda çalışmak isterim ben. sonuçta iyi bölüm diye okudum ben. mesleğimi yapamadığım için ben şimdi şoförlük yapıyorum, mecburiyetten minibüs şoförü oldum”.

hızlı’ya göre aynı sorunu pek çok arkadaşı da yaşıyor. özel sektöre de başvurmayı düşünse de orada da şansının olmadığı kanaatinde. “özel firmalarda erkekler için durum biraz daha zor. askerlik yapmadığım için işe giremiyorum” diyor.

ergün hızlı, işsizliğe çözüm bulacak partiye oy vereceğini söylüyor. belediye seçimlerinde değilse de genel seçimlerde tercihini bu yönde kullanacak. seher savcı da bir devlet kurumuna yerleşmek istiyor. ona göre belediyede çalışmak daha zor, her gelen başkanla kadroların da değişebileceğine inandığından devlet memuriyeti onun için daha cazip. fakat kısa vadede tahsil gördüğü alanda çalışmak ve belediyede de olsa bir iş bulmak için yerel seçimlerde oyunu, bu amacına ulaşabileceğine inandığı başkan adayı için kullanacağını söylüyor. 

kaynak: al jazeera