1974’teki barış harekâtı'nın ardından kıbrıslı türkler çekilen sınırın kuzeyine yerleşti. kuzeydeki rumlar da güney’e göç etti. ikiye bölünen ada’da yüzyıllar boyunca bir arada yaşayan türkler ve rumlar, 40 yıldır sınırın iki tarafında bölünmüş olarak yaşıyor.

dipkarpaz köyü’nde ise durum farklı. ada’nın kuzeydoğu ucundaki bu sakin köyde, az sayıda da olsa rumlar ve türkler birlikte yaşıyor. bu köy kıbrıs’ta iki halkın birleşmiş milletler (bm) kontrolü altında olmadan birlikte yaşadığı nadir yerlerden biri.

1974 öncesi köyde yaşayan 6 bin rum’un yaklaşık 200’ü evini terk etmeyi reddetti. o dönemde köyde hiç türk yoktu. ancak ada’nın güneyinden kaçan türklerin bir kısmı, köyden göçen rumların evlerine yerleşti. türkiye’den de onlarca aile getirildi. orhan zengin’in ailesi de 1976'da ağrı’dan gelerek dipkarpaz köyü’ne yerleşti. geldiğinde 8 yaşındaydı, şimdi 7 çocuğuyla birlikte köyde yaşıyor.

"evimi bırakıp nereye gideyim?"

79 yaşındaki ahilleas ahillea, savaş sırasında dipkarpaz köyü’ndeydi. türk askeri tarafından esir alındı; evine döndüğünde ise bir daha çıkıp gitmek istemedi.

“evim barkım burada, bu köyü bırakıp nereye gideyim? türk komşularımızla mutlu, mesut yaşıyoruz. bir de lahmacunları var mesela, çok seviyorum.”

köyde şimdi yaklaşık 2000 türk yaşıyor. türk okulu ile rum okulu aynı sokakta, karşılıklı. çocuklar birlikte oynuyor.

cami ve kilise arka arkaya. kiliseye bakan ama kameraya konuşmak istemeyen genç, caminin imamıyla ortadaki bahçede sık sık buluşup sohbet ettiğini söylüyor. ezan okunduğunda rumlar sessizlik içinde saygıyla bekliyor.

türkler ve rumlar birbirlerinin dilini konuşuyor

türk ve rum kahveleri de karşılıklı. rum halkı derdini anlatabilecek kadar türkçe konuşabiliyor. türkler de sonradan geldikleri bu köydeki rumları anlamak için biraz rumca öğrenmiş. rum kahvesi çoğunlukla kapalı olduğu için, köyün erkekleri hep birlikte türk kahvesinde oturuyor.

sadece kahve değil, rum esnafın diğer dükkânları da çoğunlukla kapalı. bunun sebebi, çalışmasalar da rum yönetimi’nden her ay ailedeki kişi sayısına göre maaş geliyor olması.

köydeki rum nüfusun kalmasını isteyen rum yönetimi, birleşmiş milletler barış gücü askerleri aracılığıyla köylülere her hafta erzak yardımı da yapıyor; aylık faturalarını ödüyor. 

ada’daki iki halkın da gündeminde yeniden başlayan müzakereler varken, dipkarpaz köyü’nde durum farklı. çünkü sonuç ne olursa olsun, onlar burada yıllardır olduğu gibi yaşamaya devam edecek.

kaynak: al jazeera