emniyet genel müdürlüğü'nün 16 eylül 2013 - 23 haziran 2014 tarihleri arasını kapsayan raporunun çıkış noktası, uyuşturucu maddelerin okul çevrelerinde satışının yaygınlaşması ve tehdit altındaki öğrenciler. kullanım yaşının küçük yaş gruplarına kadar düşmesi de raporun hazırlanma gerekçesini oluşturdu. bir anlamda türkiye'nin uyuşturucu haritasını ortaya koyan raporda kimliklerini gizleyerek, uyuşturucu satıcılarının arasına giren polislerin tanıklıkları da yer alıyor. 

rapor hazırlanırken hastaneler, valilikler, başsavcılıklar, emniyet müdürlükleri, okul yöneticileri ve jandarma yetkilileriyle de görüşüldü. türkiye genelindeki uyuşturucu üretimi ve satışına ilişkin istatistiki veriler de raporda yer aldı. içişleri bakanlığı'na sunulan raporda ilgili diğer bakanlıkların ve devlet kurumlarının alması gereken tedbirler de sıralandı. 

uyuşturucu tezgâhı önünde kuyruk

istanbul emniyet müdürlüğü narkotik suçlarla mücadele şube müdürlüğü’ne bağlı polisler kimliklerini gizleyerek, uyuşturucu satıcılarının aralarına girdi. raporda 'gizli soruşturmacı' adıyla yer alan polisler, önünde kuyruk oluşan uyuşturucu tezgâhları olduğuna dair tespitlerini şöyle anlattı: 

"fatih bölgesinde 3-4 gramlık net bonzai paketleri 150 ile 200 tl arasında satılmaktadır. son birkaç sene içinde sokaklar inanılmaz sayıda torbacı ile doldu. artık gidip torbacı aramanıza gerek kalmamaktadır. bir eroin tezgahı günlük olarak ortalama 5 bin ile 6 bin tl arasında ciro yapmaktadır. bazı uyuşturucu tezgahlarında inanılmaz bir satış trafiği olmaktadır. biz bile bu tezgahlardan mal almak için defaten sıraya girdik. adamlar resmen 'acele etmeyin herkese yetecek kadar mal var' diye konuşuyorlardı.”

“eroin piyasasındaki gerileme nedeniyle eroin satıcılarının kasıtlı bir şekilde esrara, bonzaiye, ecstasy'ye eroin kattığını son dönemde gözlemliyoruz. gizli soruşturmacılar olarak son dönem sokak piyasasında esrara daha az rastlamaktayız. bonzai, esrar kullanımını geriletmektedir.”

çeteler hırsızlıktan uyuşturucuya yöneliyor

rapora göre uyuşturucu temininin kolaylaşması ve piyasadaki kâr marjı kapkaç ve hırsızlık çetelerini uyuşturucu ticaretine yöneltti: 

“çeteler hırsızlıktan, kapkaçtan, tahsilatçılıktan, çökme, haraç alma faaliyetinden uyuşturucu ticaretine, torbacılığa doğru kayıyorlar. çünkü memleket bağlantılarından dolayı toptan uyuşturucu ticaretine, teminine rahatça ulaşabiliyorlar. bunları getirip sokakta rahatça satabiliyorlar. yine cezası az, riski az, kazancı yüksek bir işkolu durumundadır. klasik mafya olarak bilinenlerden ziyade sabıkalı, hırsız, kapkaççı, gaspçılarda ve çetelerde bu eğilimi daha fazla görüyoruz.”

suriyeliler de kullanılıyor

rapora göre uyuşturucu ticareti ağırlıklı olarak istanbul'un tarlabaşı semtinde yapılıyor. hemen her sokakta bir torbacının bulunduğu bölgede, uyuşturucu ticareti iki ayrı suç örgütünün hakimiyetinde. hırsızlık, gasp, kapkaç suçlarından sabıkası olan çete üyelerinin son dönemdeki faaliyetlerinde suriyeliler de kullanılıyor. 

“bu suç çeteleri esrar, eroin, bonzai, ecstacy gibi bilinen bütün uyuşturucu madde türlerini sokakta satmaktadır. f. d. liderliğindeki suç örgütü son dönemki faaliyetlerinde suriyelileri de kullanmakta, onlara da torba tutturmaktadır."

70 bin tl hava parasına köşe

mersin emniyet müdürlüğü önleyici hizmetler şube müdürlüğü'nde görevli gizli soruşturmacı polislerin anlattıkları ise 'torbacı' olarak bilinen uyuşturucu satıcılarının mesken tuttukları kaldırımları bile hava parasıyla devrettiğini gösteriyor: 

"torbacılar satış yaptıkları köşeleri iş yapma kapasitesine göre 60-70 bin tl hava parasına satıp devrediyor. mesela ... mahallesinde  ... köşesinin 70 bin tl hava parasına diğer çeteye devredildiğini biliyoruz. mersin'de uyuşturucu satışının en yoğun olduğu iki bölgeden biri olan demirtaş'ta normal bir toptancı aylık 200-250 bin tl'lik ciroya sahip. piyasada en çok kârı getiren uyuşturucu madde esrar. esrar müşterisi çok olduğundan satıcılar sürümden kazanıyor."

“mart 2014 itibariyle bağcılar bölgesinde günde 300 ile 350’den aşağı tezgah sayısı düşmez. beyoğlu bölgesinde tezgah sayısı 150’nin altına düşmez. esenyurt tarafında 30’u ev, 100'ü köşebaşı olmak üzere 130-150 arası satış noktası vardır. zeytinburnu tarafında 100 tezgâh, gaziosmanpaşa’da ise 150 tezgah vardır. anadolu yakası'nda gizli soruşturmacılar olarak çalışma yapılmadığından oradaki tablonun ne olduğu bilinemiyor. “

adana'daki gizli soruşturmacılar bir 'torbacı'nın günlük yevmiyesini "öğle yemeği, bir ayran veya kola, bir fişek içecek esrar, bir paket sigara, ortalama 10-20 tl harçlık” olarak rapor etti. 

'esrar ottur, günahı yoktur'

rapora göre ölüm riskinin yüksekliği nedeniyle eroin kullanımı daha az yaygın. halk arasında "kimyasal öldürür; esrar ottur, günahı yoktur" algısı var. bu nedenle esrar satıcılarının aileleri çocuklarının yasadışı bu trafik içinde olmasından rahatsız değil, esrarın yaygınlaşmasının sebeplerinden biri de bu: 

"yetişen nesil büyük bir tehlike altında  bulunmaktadır. aileler esrar satıcısı oğullarını, işi gücü olan, evine ekmek getiren biri olarak görüyorlar. yakalanmaları esnasında polise direniyorlar. sokaktaki yaygın kanaat uyuşturucunun özellikle de esrarın cezasının olmadığı şeklindedir. bu yanlış algı esrar kullanımını inanılmaz oranlarda tetiklemektedir.”

kaynak: al jazeera