yemen’de 33 yıldır görevde olan cumhurbaşkanı ali abdullah salih yerini şubat 2012’deki başkanlık seçimlerinin ardından cumhurbaşkanı yardımcısı abdurabbu mansır hadi’ye bıraktı.

2011’deki ayaklanmanın ardından göreve gelen hadi, arap yarımadası’nın en fakir ülkesinin başına geçmişti.

2010’u yüzde 5.2 büyümeyle kapatan ülke, bir sonraki yıl ekonomide adeta dibe vurdu. ekonomi yüzde 12.7 küçüldü. enflasyon yüzde 12’den yüzde 19.5’a çıktı, işsizlik yüzde 14.6’dan yüzde 29’a yükseldi. ayaklanmayla ülkede yatırımlar durdu, yoksulluk arttı.

ama aradan geçen sürede yemen ekonomisi, bölgede arap baharı’ndan etkilenen ülkelere göre daha iyi performans gösterdi.

abd ve suudi arabistan'dan yardım sözü

2012’de yüzde 2.4 büyüme oranına ulaşan ekonominin, 2013’te yüzde 6 büyümesi bekleniyor. ekonominin toparlanmasında suudi arabistan’dan gelen bir milyar dolarlık yardım ve imf’den gelen 94 milyon dolarlık acil yardım kredisinin faydası oldu.

amerika birleşik devletleri ve suudi arabistan beş yıl içinde yemen’e sekiz milyar dolarlık yardım sözü verdi.

kamu yatırımlarıyla büyüme arttı

2012'de büyüme performansında kamu yatırımlarını artması etkili oldu. 2012’de hükümetin yatırımları yüzde 32 arttı. bu yıl bu oranın yüzde 6.2 olması bekleniyor. hükümet kendine kaynak yaratabilmek için tahvil ihraç etti, islami tahvil çıkardı. merkez bankası islami tahvillerden 500 milyon dolar gelir bekliyor.

enflasyonda da düşüş kaydedildi. 2011’deki yüzde 19,5 olan enflasyon, 2012’de  yüzde 9.9’a düştü. 2012’de üretim artmaya döviz rezervi yükselmeye başladı.

çatışmalar nedeniyle petrol geliri azalıyor

ekonominin yumuşak karnı ise bütçe açığı oldu. 2011’de yüzde 5.6 seviyesinden 2012’de yüzde 7.12’e yükseldi. bunda ülkede petrol boru hatlarına yönelik yapılan saldırılar etkili oldu. merkez bankası’na göre bu saldırılar nedeniyle 2012’de petrol ihracatı bir milyar dolar azaldı. 2013’ün ilk altı ayında petrol geliri 580 milyon dolar düştü.

petrol, ülkenin en önemli gelir kaynağı. hükümet gelirlerinin yüzde 70’i petrolden sağlanıyor. ülkede aşiretler arasında çatışmalar devam ettiği için bu tehdidin yakın zamada ortadan kalkması zor görünüyor.

imf enerjide desteklerin kesilmesini öneriyor

petrol gelirlerinin düşmesi, hükümetin yatırım olanaklarını kısıtlıyor. imf’ye göre yemen’in bir an önce ekonomik reformlar yapması gerek.

imf, yemen’de hükümetin altyapı yatırımları ve iş yaratmaktan uzak olduğu görüşünde. bunun için kaynaklar daha verimli kullanılmalı. imf, enerji sektöründeki desteklemelerin kaldırılmasından yana.

2012’de enerji desteğinin hükümete maliyeti 3 milyar dolar oldu. imf, bu desteklerin kesilmesini, altyapı projelerine yatırımla iş yaratılmasını öneriyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar