abd başkan yardımcısı joe biden, türk ve rum liderler, müzakereciler ve bm elçileriyle bm kontrolündeki ara bölgede yediği çalışma yemeğinin ardından bir açıklama yaptı. açıklamada, tarafların bir araya geldiği yemekte iki tarafın da isteklerinin dikkate alındığı ve çözüm için daha somut adım kararı ön plana çıktı.

sözlerine “eski ve çok güzel bir şehirde, kıbrıslı iki halkı birbirinden ayıran ara bölgedeyiz, bu her zaman böyle olmak zorunda değil, daha iyi bir yol mümkün” diyerek başlayan biden, liderlerin bundan böyle ayda iki kez buluşacaklarını ve müzakere sürecini yoğunlaştıracaklarını söyledi.

kktc cumhurbaşkanı eroğlu, müzakere sürecinde ayda bir buluşan liderlerin daha sık buluşması gerektiğini sıkça tekrarlamış, rum tarafının bu teklifi reddettiğini ve süreci yavaşlattığını söylemişti.

ilk kez somut adım kararı

yemekten, şubat ayından beri süren müzakerelerde bir türlü alınamayan somut kararlar da çıktı. biden, müzakere sürecinde iki tarafın teknik komitelerin sorunları ele alacağını, iki halkın günlük yaşamlarını iyileştireceklerini ve 1963-1974 yılları arasında kaybolan şahıslarla ilgili bilgiye sahip olanların bu bilgileri paylaşmaya davet edeceklerini belirtti.

iki taraf müzakere sürecinde güven arttırıcı önlemler konusunda anlaşmazlığa düşüyor. rumlar bu madde altında kapalı maraş bölgesinin rum yönetimine bırakılmasını isterken, türk tarafı, güven arttırıcı önlemlerin günlük hayatı kolaylaştıracak, telefon hatlarının iki tarafa açılması gibi daha basit konularda karar alınması gerektiği görüşünde. maraş konusunu ise kapsamlı çözümün parçası olması dışında asla ele almayacaklarını söylüyor.

‘maraş konusunda abd destek olacak’

biden, açıklamasında güven arttırıcı önlemler konusunda ilerleme kaydedileceğini söyledi. ardından yemeğe katılan tüm liderler ve müzakereciler, açıklamanın yapıldığı salondan biden ile vedalaşarak ayrıldı. kürsünün kalmaya devam eden biden sözlerine şöyle devam etti:

"abd, maraş ve mağusa konusundaki tartışmaları cesaretlendirmek istiyor. fikir birliğine varırlarsa da, bunun uygulanması konusunda abd destek olacaktır. bazı önemli konularda ilerleme sağlanmasını bekliyoruz. bunlar müzakere sürecinin son aşamasında yürürlüğe girecek olan şeyler.”

iki liderin ortak hedeflerinden ve samimiyetlerinden çok etkilendiğini belirten biden, çözümden bu kez umutlu olduğunu söyledi. “bu adada doğmuş olan çocuklar barışın getireceği fırsatları hak ediyorlar. umuda kulak verelim, tarihle umudu birleştirelim” dedi.

‘çözümün hepimize faydası var’

abd’nin çözümden ne elde edeceği konusunda da şunları söyledi:

“başkan obama ve ben, kıbrıs’ın kilit önemde bir partner olduğunu düşünüyoruz. böylesine zorlu bir coğrafyada, kıbrıs’ın çok önemli bir partner olabileceğine inanıyoruz. gelecek nesil çatışmanın yarattığı yükten kurtulabilirse, insanlar burada çok önemli başarılara imza atabilirler. bu, dünyaya ve hepimize faydalı olacak bir şeydir.”

biden sözlerini “tanrı kıbrıs’ı ve amerika birleşik devletleri’ni korusun” diyerek bitirdi.

eroğlu: hem umutlu, hem temkinliyiz

biden’ın açıklamasının ardından kktc cumhurbaşkanı derviş eroğlu da, lefkoşa’ya geçerek cumhurbaşkanlığı sarayı’nda bir açıklama yaptı. eroğlu birçok konuda biden ile fikir birliği içerisinde olduklarını ve çözümün bu ziyaretten sonra ivme kazanacağını söyledi ancak rum tarafının müzakere sürecindeki tutumunu da bir kez daha eleştirdi:

“müzakerelerin daha sık devam ettirilmesi aylardan beri ortaya koyduğumuz görüştü. bugün liderlerin ayda iki kez buluşması konusunda mutabakata varmış bulunuyoruz. biden ortak açıklama metnini masada bir kez daha okudu. bizim umutlarımız arttı, umutluyuz ama yine de temkinli yaklaşıyoruz. çünkü rum tarafı müzakereler başlamadan önce bizi beş ay ortak açıklama metniyle oyaladı. sonra da müzakere masasında daha önce yakınlaşma sağlanan konularda yeni önerilerle geldi. yakınlaşma sağlanan konuları tekrar tartışır hale geldik. ama bu akşam artık müzakereleri yoğunlaştırma konusunda prensip anlaşmasına vardık.”

eroğlu, abd’den 'yol haritası' için destek istedi

eroğlu daha önce de gündeme getirdiği birleşmiş milletler genel sekreteri’nin hazırlayacağı bir yol haritası ihtiyacını yemekte de dile getirdi. rum tarafının reddettiği bu öneriye, biden’ın da sıcak baktığını belirten eroğlu şunları söyledi:

“bizim yol haritası konusunda ısrarımız olacaktır. ucu açık müzakereler, 2015 yılı sonuna kalacak bir anlaşma düşüncelerini halkımıza kabul ettirmek mümkün değildir. kıbrıs türk halkı hiçbir zaman bu kadar anlaşma arzusunda olmamıştır. bu fırsatı bir anlaşmaya, çözüme dönüştürmemiz gerekir.”

güven arttırıcı önlemlere türk tarafından temkinli yanıt

biden’ın güven arttırıcı önlem konusunda tarafları ortak bir noktada buluşturma çabasına eroğlu’nun yanıtı, “iki tarafın getireceği paketleri müzakere masasında tartışacağız ama mühim olan önlemlerden ziyade kapsamlı çözüme odaklanmak ve uzlaşmaktır, uzlaşırsak ab’ye girecek ve dünyada yerimizi alacağız” oldu:

“rum tarafı daha önce, kendi halkına olmayacak vaatlerde bulundu. bu toplantıdan sonra daha olumlu mesajlar verecektir. sadece güven arttırıcı önlemler üzerinde tartışırsak bunlar yıllarca sürebilir. biz bunu da bu akşam açık ve net bir şekilde ortaya koyduk. karşı taraf da bu konuda hemfikir göründü. tabii müzakere masasında tavırlar nasıl olacak bunu göreceğiz.”

eroğlu maraş konusunda da biden’ın “taraflar anlaştığı takdirde” sözlerini hatırlattı ve “bizim hassasiyetlerimizi biliyorsunuz” dedi. eroğlu ve türk yetkililer daha önce bu konuyla ilgili sorulara “maraş’ı vermek gündemimizde yok, bunlar kapsamlı çözümün son maddelerinden olan toprak başlığının bir parçası” diye yanıt vermişti.

kaynak: al jazeera