değişken bir durum mu dediniz? işte size her gün dramatik gelişmelerin haberlerini aldığımız ukrayna krizi. henüz birkaç gün öncesine kadar herkes görevden alınan devlet başkanı viktor yanukoviç'in nerede olduğunu merak ederken, kendisinin şu anda rusya'da bulunduğu, halen ukrayna devletinin başı olduğu hususunda ısrar ettiği ve kiev'deki geçici yönetime karşı durmayı planladığı ortaya çıktı.

peki moskova'nın yanukoviç'e sığınacak bir liman sağlamasının ardında yatan düşünce neydi? şimdi ne olacak? kremlin ile yakın bağlantılar içinde bulunan bir dostuma işte bu soruları yönelttim.

bu konularda epey bilgi sahibi olan dostum ise sorularımı şöyle yanıtladı: "yanukoviç'i görevden alanlar moskova tarafından gerçekte meşru kabul edilmiyorlar. ve dolayısıyla yanukoviç, oyunda kalmak için her türlü koşula hâlâ sahip."

diğer bir deyişle, moskova'daki kaynağıma göre, rusya devlet başkanı vladimir putin, ukrayna'nın iki parçaya ayrılıp batı tarafının avrupa'ya yönelmesi, güney ve doğu kesimlerinin ise rusya'nın nüfuz alanında kalması halinde dahi, yanukoviç'in ülkesinde kendisini ciddi bir oyuncu yapmaya yetecek desteğe sahip olduğunu varsayıyor.

her iki taraftan da çok sayıda yorumcunun düştüğü en büyük hata, ukrayna'nın ikiye ayrılmasının, ülkenin komşuları ve hatta bölgesel istikrar açısından felaketle sonuçlanacağını belirtmeleri. belki ukrayna'nın batısı için bu doğru olabilir. zira ülkenin bu kesimi, tamamen doğudaki sanayiye bağımlı ve bölünme durumunda avrupa birliği'nden (ab) gelecek mali desteğe bel bağlamak mecburiyetinde kalacak. oysa ab'nin kiev'deki yeni yöneticilere önemli miktarlarda yardım sağlamaya pek hevesli olmadığını es geçmemek lazım.

öte yandan, rusya yanlısı doğu ise, büyük komşusu ile olan yakın ekonomik ve siyasi bağlarını kullanmak suretiyle bölünme sürecini ayakta kalarak atlatacaktır. ukrayna'nın bölünmesi, şu anda herkesin mutabık olduğu üzere müthiş bir senaryo değil şüphesiz. ama en kötünün kötüsü vuku bulduğu takdirde, ülkenin çoğunlukla rusça konuşulan güneyi ve doğusu için dünyanın sonu da sayılmayacaktır.

kiev'in, kısa bir süre önce serbest bırakılarak cezaevinden çıkan ve ülkedeki en sevilen kişilerden olmadığı aşikar olan eski başbakan yula timoşenko'ya yakın isimlerin idaresindeki yeni geçici hükümetinin temel sorunu, hep yanlış tercihler yapması. yanukoviç ve hükümetini deviren şiddetli protestolar neticesinde iktidara geldiklerinden bu yana durum böyle.

kiev'deki yeni yönetim, en başından itibaren rusya'ya açık bir şekilde düşman; bu şartlarda ülkenin güney ve doğusunun buna muhalefet etmesi kaçınılmazdı. keza şu anda kırım ve diğer bölgelerde yaşanan da aynen bu.

kiev'de timoşenko'nun yakın müttefiki arseniy yatsenyuk liderliğinde kurulan yeni geçici ulusal birlik hükümetinin pek öyle birleştirici bir güç izlenimi yarattığı söylenemez. üstelik bir anda ukrayna'yı ayakta tutacak parayı bulma konusunda önemli sıkıntılarla da karşı karşıya kaldılar. çünkü ne ab ne de abd, ülkenin geleceğinin ciddi belirsizlik içinde bulunduğu şu dönemde mali yardımda bulunmaya istekli.

sanıyorum bu durumda bazı ukraynalıların, yanukoviç döneminde rusya'nın istikrarı sağlamaya dönük bir ilaç olarak ukrayna'ya teklif ettiği 15 milyar dolarlık kredinin sonuçta o kadar da kötü bir şey olmadığını düşünmeleri gayet mazur görülebilir.

batı dünyası şimdilerde rusya'yı ukrayna'ya olası bir askeri müdahalede bulunarak ülkedeki gelişmeleri etkilemeye çalışmaması yönünde uyarıyor. fakat kiev'deki rejimin devrilmesini yasadışı ve batı destekli olarak nitelendiren kremlin, acaba bu tehditlere gerçekten kulak asar mı?

moskova, ukrayna'nın batı hakimiyeti altına girmesini ve nato'ya katılma ihtimalini kaldıracak lükse sahip değil. ukrayna'yı rusya'dan uzaklaştırma girişimlerine karşı güçlü bir duruş sergilemediği imajı yaratmanın, putin açısından kendi ülkesinde siyasi bir intihar anlamına geleceğinden bahsetmiyorum bile. hem zaten moskova'nın ukrayna'nın güneyi ve doğusunda yaşayan etnik ruslara koruma teklif etmesi durumunda batı ne yapabilir ki?

rus hükümeti şu anda dünyaya, kırım ve diğer bölgelerde yeni geçici hükümete karşı çıkan aşırılık yanlısı unsurların bastırılmasının, tamamen kiev'e kalmış bir husus olduğu mesajını veriyor. batılı hükümetler ise elbette bunu moskova'nın ukrayna'nın içişlerine müdahalesini gizlemeye yönelik bir girişimi olarak görüyor.

ukrayna'daki durum, tüm bölgeyi sarabilecek çapta bir iç savaşın patlak vermesi olasılığı içermesi hasebiyle büyük bir tehlike arz ediyor. tüm tarafların kelimelerini dikkatle seçmesi ve adımlarını ihtiyatla atması gereken bir süreçteyiz. ancak batılı liderler de moskova'nın ukrayna'daki menfaatlerini koruma ve hatta durum kontrolden çıktığı takdirde ülkenin bölünmesine dahi izin verme konusundaki kararlılığı noktasında kendilerini kandırmaktan vaz geçmeliler.

rusya'nın ukrayna'ya yönelik olası askeri müdahalesi, ister abd dışişleri bakanı john kerry'nin söylediği gibi vahim bir hata olsun, ister olmasın, moskova'yı gerektiği takdirde sert adımlar atmaktan alıkoymayacaktır. zira kremlin'in kaybedecekleri, komşusunun batı'nın nüfuz alanına girmesini öylece durup izleyemeyeceği kadar çok yüksektir.

tanınmış dış politika yazarı ve stirring trouble internationally sitesinin editörü olan stratejist alexander nekrassov, 1957 yılında moskova'da dünyaya geldi. çocukluk dönemini londra'da geçirdi. moskova uluslararası ilişkiler devlet enstitüsü'nden mezun oldu. sovyetler birliği'nin resmi haber ajansı tass'a girdi. sovyet istihbarat teşkilatı kgb tarafından istihdam edilmek istendi ancak bunu reddetti. 1987'de kgb'nin kara listesine alınması üzerine ajanstan ayrıldı ve ticaretle uğraşmaya başladı. 1989'da tass'a yeniden davet edildi ve londra bürosuna politika muhabiri olarak atandı.

1995 yılında rusya'nın önde gelen gazeteleri için yazılar kaleme almaya başladı. 1996'da dönemin rusya devlet başkanı boris yeltsin'in seçim kampanyası ekibinde yer aldı. 1996-97'de rusya güvenlik konseyi'ne, 2003-2005'te ise dönemin rusya maliye bakanı alexei kudrin'e danışmanlık yaptı. yaşamını londra ile moskova arasında sürdüren ve alaycı üslubuyla ünlenen nekrassov, çok uluslu şirketlere danışmanlık hizmeti veriyor. uluslararası tv kanallarına sık sık yorumcu olarak konuk olan yazarın, saving ivan (2007), russian roulette: the kgb novellas (2012) ve sadece kindle formunda yayımlanan the best of sti: uncensored (2013) başlıklı kitapları bulunuyor.

twitter'dan takip edin: @stirringtrouble

bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve al jazeera’nın editöryel politikasını yansıtmayabilir.