özgür suriye ordusu 29 temmuz 2011 tarihinde suriye ordusu’ndan ayrılmış albay riyad musa riyad el esad komutası altında kuruldu. esad, yeni ordunun doktrinini ‘vatanın, bütün mezhep ve dinlerden vatandaşların savunulması’ olarak belirledi ve başkan beşar esad rejiminin devrilmesi sonrası ‘geleceğin suriyesinin kurulacak özgür ve demokratik devletinin gerçek ordusunun nüvesi’ olduğunu belirtti.

suriye ordusu’ndan aleni ayrılmalar, 6 haziran günü üsteğmen abdurrezzak muhammed talas’ın çıkışıyla başladı. üç gün sonra yarbay hüseyin harmuş suriye istihbaratı tarafından yakalanmadan önce ordudan ayrıldığını ilan etmişti.

3 ağustos’ta albay riyad el esad (ordudan ayrılanların en üst rütbelisi) özgür suriye ordusu’nun ilk bildirisini yayınlayarak ordudan ayrılan askerlerinin kendilerini organize etme eğilimlerine işaret etti.

günlerin geçmesiyle birlikte özgür suriye ordusu etkili rol oynamaya başladı ve çoğunluğu nizami ordudan olmak üzere, göstericilerin üzerine ateş açma emirlerini reddeden askerlerden saflarına katılanların sayısı arttı. gönüllülerin desteklediği bu askerler halkı, ordu, emniyet ve rejim milis güçlerinin saldırılarından korumak için organize taburlara katılma kararı aldılar.

çatışmalar

güvenlik ve ordu güçlerinin rastan kentine baskın düzenleyip, yüzlerce tankı, zırhlı aracı yığması, kenti ve halkın evlerini büyük yıkıma uğratması sonrası 27 eylül 2011’de dört gün süren silahlı çatışmalar yaşanmıştı.

restan’ın yanısıra, daha dar kapsamlı çatışmalar aynı zaman zarfında hama bölgesinde patlak verdi. benzer çatışmalar suriye’nin başka bölgelerinde ve özellikle de şam kırsalı, idlib ve suriye-lübnan sınır bölgesinde kaydedildi.

suriye’de ölümlerin sürmesi karşısında özgür suriye ordusu’nun askeri performansı gelişti. rejim güçlerinin birçok saldırısını püskürtmenin yanısıra, dizginleri eline aldı ve bir kısmı, geçen devrim ayları boyunca sakin kalan şam’ı hedef alan bir eylemler serisi gerçekleştirdi.

16 kasım 2011’de yaşanan nitelikli saldırıda suriye ordusu’ndan ayrılan askerler, başkent şam’ın kenar semtlerini ve hareste’deki hava kuvvetleri istihbarat binasını hedef aldı. eylem, rejim karşıtı protestolar başladığından bu yana tür itibariyle bir ilkti.

özgür suriye ordusu unsurları hava kuvvetleri istihbaratının şam-halep otoyolundaki büyük kompleksine yönelik saldırıda roketatarlar ve makineli silahlar kullandı.

bu esnada suriye resmi medyası özgür suriye ordusu’nu ülkenin dört bir yanında faaliyet gösteren, sivilleri, ordu ve güvenlik güçlerini hedef alan ‘silahlı terörist grupları’ olarak niteledi. bu medya organları ‘silahlı kimselerin’ ateşiyle hayatını kaybetmiş askerlerin cenaze törenlerine yayınladılar.

ordudan ayrılan unsurlar

albay riyad musa el esad al jazeera’ye yaptığı açıklamada özgür suriye ordusu’nun hafif ve orta düzey silahlarla savaştığını belirtti ve bu silahların ordudan ayrılan askerlerden ve özgür suriye ordusu’nun rejim organlarına yönelik operasyonlarından ele geçirildiğine işaret etti.

asker sayısı bakımından, washington yakın doğu politikaları enstitüsü’nün bir araştırması, özgür suriye ordusu’nun 17 ila 23’ü askeri olarak aktif 37 taburu içerdiğini ifade etti (raporun orijinal ingilizce metni).

buna karşın özgür suriye ordusu farklı rütbelerde 40 bin savaşçısının olduğunu belirtiyor, ancak adı geçen araştırma 4000 ila 7000 arasında bir sayı veriyor.

irtibat borusu

askeri-siyasi irtibat içinde muhalefetin renklerinin çoğunluğunu içine alan suriye ulusal konseyi, beşar esad rejimine yönelik hareketlerin koordinasyonu için ordudan ayrılan askerleri içeren özgür suriye ordusu yönetimiyle birlikte bir ‘irtibat bürosu’ kurulduğunu açıkladı.

açıklama çok sayıda uzmanı içine alan konsey’den bir heyetin özgür suriye ordusu yönetimiyle birlikte ‘farklı bölgelerde birliklerin saha performansını’ ayrıntılı şekilde ele aldığını belirtti.

diğer yandan riyad el esad al jazeera’ye verdiği bir mülakatta, özgür suriye ordusu’nun ‘suriye topraklarına askeri müdahaleye karşı çıktığını’ belirterek buna karşın siyasi ve askeri destek istedi.

gelecek dönemle ilgili olarak esad, ordunun gelecekte siyasi rolünün olmasına karşı çıkarak ‘özgür ordu vatanın korunması için kuruldu ve siyaseti siyasetçilere bırakacaktır’ şeklinde konuştu.

kaynak: al jazeera