türk asıllı yönetmen fatih akın, 1973 yılında almanya’nın hamburg kentinde dünyaya geldi. 1994 yılında girdiği hamburg devlet güzel sanatlar akademisi görsel iletişim bölümü'nden 2000 yılında mezun oldu.

sinemaya yönetmenlikten önce oyunculukla başladı. kariyeri boyunca aralarında kendi yönettikleri de bulunan 10’a yakın filmde oynadı.

ilk kısa filmi ‘sensin’, 1995 yılında hamburg uluslararası kısa film festivali’nde ‘izleyici ödülü’nü aldı.

yazdığı senaryolarda almanya’da yaşayan türklerin hayatına ve göçmen hikayelerine sıklıkla yer veren, kendi deyimiyle ‘kahramanları bir memleket arayışı içinde olan’ filmler çeken akın’ın ilk uzun metrajlı yapımı ‘kısa ve acısız’ (1998) birçok ödüle layık görüldü.

ardından 2000 yılında ‘temmuzda’ adlı filmi çekti. daha büyük bütçeli bir film olan solino’yu 2002’de tamamladı.

belgesellere de imza atan akın, ‘dönmeyi unuttuk’ isimli bu alandaki ilk eserini 2001 yılında verdi. belgeselde 1960’lı yıllarda misafir işçi olarak almanya’ya giden ve sonra ‘dönmeyi unutan’ anne babası üzerinden kendi hikayesini anlattı.

40 yıl sonra 'altın ayı'

yüksek bütçesi nedeniyle ‘solino’da bazı şeylerin kendi kontrolü dışında geliştiğinden yakınan akın, bundan sonra bağımsız film çekmek istediğini duyurdu.

nitekim yönetmen esas çıkışını 2004 yılında çektiği ‘duvara karşı’ ile yaptı. başrollerinde meltem cumbul, güven kıraç, sibel kekilli ve birol ünel'in yer aldığı film birçok ödüle layık görüldü.

‘duvara karşı’ ile metin erksan'ın ‘susuz yaz'ından 40 yıl sonra berlin film festivali'nde ‘altın ayı’ ödülünü kazanan ilk türk yönetmen oldu.

2005 yılında ‘kebab connection’ isimli filmini tamamladı.

bir dönem dj’lik yapan akın’ın hayatında ve filmlerinde müzik hep önemli bir yerdeydi. aynı yıl, istanbul'un değişik müziklerini ve müzik kültürlerini anlatan ‘istanbul hatırası: köprüyü geçmek’ adlı belgeselin yönetmenliğini yaptı.

2005 cannes film festivali'nde salma hayek, javier bardem ve emir kusturica ile birlikte jüri üyeliği yaptı.

cannes'dan ödülle döndü

‘yaşamın kıyısında’ adlı filmini 2007’de tamamladı. akın bu film ile cannes’a bu kez ‘en iyi senaryo’ ödülünü almak için gitti. ayrıca festival kapsamında hristiyan dini kuruluşlar tarafından verilen, ‘ekümenik jüri ödülü'nü de kazandı. ‘yaşamın kıyısında’ aynı zamanda 2007’de ‘en iyi yabancı film’ dalında almanya’nın oscar adayı oldu.

akın, filmin ardından alman der spiegel dergisine verdiği röportajda bundan sonra almanya’da yaşayan türk göçmenlerin hikayesine yer vermeyeceğini, bir sonraki filminde 20’inci yüzyılda abd’ye göçen avrupalıları anlatmayı istediğini söylemişti.

senaryoları için, "hayattaki meraklarımı beslemek ya da çözmek için bir konu bulurum" diyen akın, 2009 yılında hamburg'da yaşayan farklı kültürleri anlattığı 'aşka ruhunu kat'ı çekti.

aynı yıl 12 yönetmenin ortak projesi olan, natalie portman, andy garcia, ethan hawk, bradly cooper gibi hollywood’un ünlü oyuncularının rol aldığı ‘new york seni seviyorum’ isimli filme katkıda bulundu.

'cennetteki çöplüğü' anlattı

akın son olarak ‘cennetteki çöplük’ adlı belgesel için yönetmen koltuğuna oturdu. cannes’da dünya prömiyerini yapan, türkiye’de ise ilk kez adana altın koza film festivalinde gösterilen belgesel, trabzon yakınlarındaki çamburnu köyü’nün 2007 yılında bölgeye kurulan çöp depolama merkezine karşı verdiği mücadeleyi anlatıyor.

‘yaşamında kıyısında’nın çekimleri için gittiği çamburnu köyü’ndeki çöplüğü gördüğü gün bu belgeseli çekmeye karar veren akın, beş yıl boyunca köyde düzenli olarak çekim yaptı.

köyün çöplüğe dönüşmesine engel olamadıklarını söyleyen yönetmen, filmin türkiye galasında o süreci şöyle anlattı:

"çamburun’a aşık oldum. toprakla, oradaki insanlarla kendimi bir hissettim. köyün fazla kalmayacağını, geleceğinin olmayacağını, çöp alanı olacağını söylediler. içimde bir karşı çıkış oldu. orada bir karşı çıkış vardı. belki bir film yaparsak, agresif olursak bunu durduruz diye düşündük. bilmiyorduk, bu kadar kısa sürede çöp alanı yapacaklarını bilmiyorduk."

başlıca ödülleri

bavaria film ödülleri, en iyi genç yönetmen, kısa ve acısız

locarno film festivali, bronz leopar, kısa ve acısız

alman film ödülleri, en iyi film, duvara karşı

berlin film festivali, altın ayı, duvara karşı

avrupa film ödülleri, en iyi film, izleyici ödülü, duvara karşı

goya ödülleri, en iyi yabancı film, duvara karşı

antalya altın portakal film festivali, en iyi yönetmen, yaşamın kıyısında

bavaria film ödülleri, en iyi yönetmen, yaşamın kıyısında

alman film ödülleri, en iyi yönetmen, en iyi senaryo, yaşamın kıyısında

avrupa parlamentosu tarafından verilen avrupa sineması lux ödülü, yaşamın kıyısında

bangkok film festivali, en iyi film, yaşamın kıyısında

cannes film festivali , en iyi senaryo, ekümenik jüri ödülü, yaşamın kıyısında

venedik film festivali, jüri özel ödülü, aşka ruhunu kat

kuzey almanya film festivali, en iyi film, aşka ruhunu kat

2012 peter weiss ödülü

kaynak: al jazeera