abd’nin ‘terör’ suçlularını tuttuğu küba’daki guantanamo üssünde yargılanan pakistanlı bir kişi hükümetle işbirliği anlaşması yaptı.

el kaide’ye yardım ettiği öne sürülen macid han, terör cinayet ve casusluk gibi suçlardan yargılanıyordu.

abd hükümeti ilk kez guantanamo’da tutulan bir tutukluyla anlaşma yapmış oldu.

askeri hakim james pohl’e göre anlaşmayla 32 yaşındaki han, abd hükümetiyle tam ve doğru şekilde işbirliği yaparsa 19 yıldan az hapis yatmayı garanti altına alacak.   

han’ın, hakkındaki suçlamaların tümünün kabul edilmesi halinde ömür boyu hapis cezasına çarptırılması öngörülüyordu. çarşamba günü yapılan duruşmadan önce açıklanan anlaşmayla bu süre 25 yıla indiridi, daha sonra han’a 19 yılı aşan bir ceza verilmeyeceği konusunda da uzlaşıya varıldı.

hakim, han’ın cezasının diğer tutuklulara karşı ifade vermesi için süre tanınması amacıyla dört yıla kadar ertelenebileceğini de belirtti.

dokuz yıldır tutuklu bulunan han’ın eski tutukluluk süresi ise cezasından düşülmeyecek.

önemli istihbarat bilgisine sahip

al jazeera’nın guantanamo’dan bildiren muhabiri rosiland jordan’a göre savcılar han’ın diğer davalarda kullanılabilecek çok fazla istihbarat bilgisine  sahip olduğunu düşünüyor.

savcılara göre han, 11 eylül saldırılarını planladığını öne süren halid şeyh muhammed ile birlikte bu planların içind yer aldı. han ayrıca abd’deki petrol tanklarını havaya uçurmayı planlamak, pakistan’ın eski cumhrubaşkanı pervez müşşeref’e suikast düzenlemeyi planlamak ve el kaide’ye başka yardımlarda bulunmakla suçlanıyor.   

ailesiyle birlikte 1996 yılında abd’nin maryland eylaetine taşınan han, 2002’de pakistan’a yaptığı ziyaret sırasında muhammed’le tanışmıştı. han’ın akıcı ingilizcesi ve ailesinin abd’de bulunması nedeniyle el kaide’ye ayrdım edebileceği düşünülmüştü. 

han, daha sonra karısıyla birlikte tayland’a giderek güney asya’da faaliyet gösteren ve abd’nin terör listesinde yer alan islam cemaati  örgütüne 50 bin dolar götürmüştü. bu para örgüt tarafından 2003 yılında cakarta’da marriott otele düzenlenen ve 11 kişinin ölümüne neden olan intihar saldırısında kullanılmıştı.   

‘işkence ettiler’

han, guantanamo’da savaş suçlarından yargılanan yedinci ve en önemli mahkum.

abd ordusu guantanamo’da 171 mahkum bulunduruyor, yetkililere göre bunlardan 35’i savaş suçlarıyla yargılanabilir.

abd yetkililerinin guantanamo’da kendisine işkence ettiklerini öne süren han, 2003 yılında yakalanmasının ardından ilk kez 19 şubat çarşamba günü yapılan mahkemde halk önüne çıktı.

obama'dan yeni düzenleme

guantanamo üssünün durumu abd’de tartışma konusu. son olarak abd başkanı barack obama, salı günü yaptığı bir açıklamayla bütün el kaide şüphelilerinin abd’de askeri hapishanelerde gözaltında tutulmayacağını belirtmişti.

yeni düzenlemeye göre, abd'nin çıkarlarına saldırmak suçuyla tutuklanan el kaide üyelerinin her durumda savunma bakanlığı'na bağlı birimlerde gözaltında bulunmasına gerek olmayacak. böylece, bazı şüphelilerin polis tarafından sorgulanmasının önü açılmış oldu.

amerikan senatosu 2011 yılında amerikan vatandaşları da dahil terör şüphelilerinin yargı önüne çıkarılmaksızın, guantanamo gibi abd toprakları dışındaki askeri kamplarda ve sorgu alanlarında süresiz olarak tutulabilmesine imkan veren bir tasarıyı oylamaya sunmuştu.

cumhuriyetçilerin gündeme getirdiği tasarı, 'sınırsız gözaltı' eleştirilerine hedef olmuştu.

abd ve dünya kamuoyunda yıllardır tartışılan bazı 'terör' zanlılarının tutulduğu küba'nın guantanamo körfezi'ndeki askeri cezaevini obama kapatmak istemiş, ancak kongre buradaki mahkumların abd'ye nakledilmesine sınır koymuştu. obama yönetiminin çabalarına rağmen guantanamo'nun statüsü hala değişmedi.

kaynak: al jazeera ve ajanslar