abd ve israil’in yıl sonunda ortaklaşa gerçekleştirmeyi planladığı balistik füze tatbikatının kapsamı daraltıldı.

savunma bakanlığı pentagon’dan yapılan açıklamada, daha önce yapılması planlanan ancak ertelenmesine karar verilen tatbikatta öngörülenden daha az sayıda abd’li personelin yer alacağı vurgulandı.

hava kuvvetleri’nden yarbay jack miller, tatbikatın içeriğinin değişmediğini ve işleyişinin de daha önce planlandığı gibi gerçekleştirileceğini söyledi.

ancak miller, asker sayısının azaltılmasında abd’nin israil’e ‘güven duymamasıyla’ ilgisi olmadığını kaydetti. miller iki ülke arasındaki bağların ‘çok güçlü’ olduğuna dikkat çekti.

‘austere challenge 12’ adı verilen tatbikat tarihte abd ve israil arasında yapılmış en büyük füze denemesi olacak.

time dergisinde cuma günü duyurduğu bir haberde abd’nin tatbikata 5 bin askerle katılmayı planladığı ancak daha sonra bu sayının 1200’e kadar düşürmeye karar verdiğini kaydetti.

haberde, tatbikata katılması planlanan iki savaş gemisinin sayısının bire düşürüldüğü de ifade edildi.

fikir ayrılığı

tatbikat, israil’in iran’a askeri müdahalede bulunacağı iddialarının yoğun olarak dile getirildiği bir ortamda gerçekleşecek. her iki ülke de iran’ın nükleer programına karşı olsa da, tahran’a yönelik atılacak adımlar konusunda fikir ayrılıkları yaşıyor.

öte yandan birleşmiş milletler'e bağlı uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) yayımladığı son raporda, iran’ın bm yaptırımlarına ve kararlarına rağmen, fordo'daki tesisinde nükleer kapasitesini iki katına çıkardığını iddia etti.

uaek üyelerine dağıtılan ancak resmen yayımlanmayan raporda, askeri tesiste mayıs ayında 1000 olan uranyum zenginleştirme santrifüjlerinin sayısının 2000'e çıktığı belirtiliyor.

rapora göre, kurumun nükleer silah üretildiğinden şüphelendiği parçin askeri üssü'nde araştırma yapması da, tahran yönetimi tarafından üste gerçekleştirilen ve 'şüpheli' bulunan bir temizlikle engellendi.

uaek'ye göre, iran’ın, elindeki nükleer teçhizatı tamamen barışçıl amaçlarla kullandığını düşünmek için ortada inandırıcı bir delil yok.

iran iddiaları yalanlıyor

zenginleştirilmiş uranyum her ne kadar barışçıl amaçlarla kullanılabilse de bu maddenin yüksek oranda zenginleştirilmiş olanı nükleer silah yapımında da kullanılabiliyor. bm güvenlik konseyi, daha önce iran’a uranyum zenginleştirme faaliyetlerini askıya alma çağrısında bulunmuştu.  

iran ise sürekli nükleer programının enerji üretmek amacıyla geliştirildiğini söylemiş ve nükleer bomba yaptığı iddialarını yalanlıyor.

iran’ın dini lideri ayetullah ali hamaney, perşembe günü tahran’daki bağlantısızlar hareketi zirvesi’nde yaptığı konuşmada ülkesinin asla nükleer silah arayışında olmadığını söylemiş ancak tahran’ın barışçıl nükleer enerji üretme hakkından da asla vazgeçmeyeceğinin altını çizmişti.

uaek’nın raporunda yer alan fordo üssü'ndeki nükleer tesis kum kentinde bir dağın altında yer alıyor. tesisteki santrifüjlerde yüzde 20 oranında uranyum zenginleştiriliyor. 

nükleer silahlarda ihtiyaç duyulan zenginleştirme oranı ise yüzde 90. halen fordo’da açık olan santrifüj sayısı 700. tesiste her ay 15 kilo yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyum üretiliyor. 

tesise yeni yerleştirilen santrijüjlerin hangi oranda uranyum zenginleştirdiği ise bilinmiyor.

kaynak: ajanslar