IŞİD
ABD'nin son umudu Riyad
Irak'ta yeni hükümetin kurulması için taraflara üst üste çağrılar yapmasına rağmen istediğini alamayan Washington, Suudi Arabistan Kralı Abdullah'tan Irak'taki nüfuzunu kullanmasını istedi.
Konular:
Ortadoğu
beyaz saray, abd başkanı barack obama’nın 2 temmuz çarşamba günü kral abdullah ile telefonla görüşerek irak'taki son durumu ele aldığını, suudi arabistan yönetiminden destek istediğini açıkladı.
obama, kral abdullah'tan irak'taki hükümet kurma çalışmaları için nüfuzunu kullanmasını istedi.
açıklamada obama ile kral abdullah’ın irak’ta kurulacak yeni hükümetin tüm kesimleri içermesi gerektiğini vurguladıkları ifade edildi. obama görüşmede kral abdullah'a daha önce açıkladıkları 500 milyon dolarlık yardım için de teşekkür etti.
suudi arabistan kralı abdullah geçtiğimiz hafta abd dışişleri bakanı john kerry ile bir araya gelmiş, reuters’a konuşan abd’li bir yetkiliye göre washington yönetimine bölgedeki işid varlığından duyduğu endişeyi iletmişti.
kral abdullah, irak’taki çözümün siyasi süreçten geçtiği konusunda kerry ile hemfikir olduğunu belirtti ve sünnileri masaya çekmek için bölgedeki etkisini kullanacağını ifade etti.
abd yönetimi irak'ta hükümetin kurulması için taraflara ısrarla çağrıda bulunmasına rağmen istediği sonuca ulaşamadı.
pazartesi günü ilk oturumunu yapan irak meclisi, meclis başkanını seçemeden ve uzlaşmaya varamadan dağılmıştı.
kürtlere ve sünnilere çağrı
abd yönetimi, irak’taki sünni ve kürt liderlere birlik hükümeti kurulması için sorumluluk almaları çağrısında bulundu. abd başkan yardımcısı joseph biden, eski sünni meclis başkanı usame nuceyfi ile yaptığı konuşmada, irak’ı bütünleştirecek bir hükümetin hızlı bir şekilde kurulmasının gerekliliğini vurguladı.
abd dışişleri bakanı john kerry ise, kürdistan bölgesel yönetimi başkanı mesut barzani ile de telefonda görüştü. kerry görüşmede bağdat’ta kurulacak yeni hükümetin kuruluşunda kürtlerin oynadığı merkezi rolün altını çizdi.
irak kürdistan bölgesel yönetimi lideri mesut barzani, 1 temmuz salı günü kürt bölgesinin bağımsızlığı için birkaç ay içinde referanduma gideceklerini ve halkın kararına saygı duyacaklarını söylemişti.
maliki'nin hükümet hesabı
her ne kadar dışarıda maliki’nin birlik hükümeti kurabileceğine dair şüpheler olsa da ve sünniler, maliki’yi suçlasa da, 30 nisan’da irak’ta yapılan genel seçimlerin sonuçlarının ortaya çıkardığı siyasi tablo, maliki’nin dışlanmasının kolay olmayabileceğine işaret ediyor.
seçimlerde maliki’nin liderliğini yaptığı kanun devleti 92 milletvekili çıkardı. maliki’nin aday olduğu bağdat’ta aldığı kişisel oy sayısı da 721 bin. bu rakam irak’ta saddam hüseyin rejimi yıkıldıktan sonra yapılan seçimlerde herhangi bir politikacının bugüne kadar aldığı oylardan hatta maliki’nin 2010 yılında aldığı 622 bin oydan daha fazla.
muhaliflerin sandalye sayısı
kanun devleti ile işbirliği yapan ve seçimlerde de bunu açıkça ifade eden çeşitli küçük koalisyonlar da en az 10 sandalye kazandılar.
maliki’nin kanun devleti’nin en yakın rakibiyle arasında neredeyse 60 milletvekilinden fazla fark var.
sünni blokun partileri olan usame nuceyfi’nin muttehidun’un 23, iyad allavi liderliğindeki el vataniye’nin 22, salih mutlak yönetimindeki el arabiye’nin 9 milletvekili bulunuyor.
şii partilerde d benzer bir durum söz konusu. ammar el hakim’in muvatin’i 29, sadr’a bağlı el ahrar’ın 32, eski başbakanlardan ve adı yeniden başbakanlık için geçmeye başlayan ibrahim caferi’nin reform hareketi'nin de 5 sandalyesi var.
seçime üç ayrı parti halinde giren kürtlerin toplam sandalye sayısı 62.
hükümet için 163 'evet' lazım
irak’ta hükümet kurmak için 328 sandalyeli mecliste en az 163 ‘evet’ oyu gerekiyor. irak anayasası'na göre, seçimlere itiraz sonuçları da açıklandıktan sonra -ki bu henüz yapılmadı- meclisin toplanarak üçte iki çoğunlukla önce cumhurbaşkanını seçmesi gerekiyor. seçilen cumhurbaşkanı da en çok oy olan parti liderini hükümeti kurmakla görevlendiriyor.
ancak 2010 seçimlerinde süreç tam olarak böyle işlememişti. 2010 seçimlerinde maliki’nin 89 sandalyesi vardı, en fazla oy alan partiyse şii olmakla birlikte, laik bir koalisyonun başında olan allavi’nin el irakiye bloku'ydu ve 91 sandalyesi vardı. ancak seçimlerden sonra maliki, kendisiyle birlikte harekete edecek başka partiler de buldu ve hükümet kurma görevi, o dönemde türkiye gibi ülkelerin böyle bir durumun olası sakıncalarına dikkat çekmesine rağmen maliki’ye verildi. maliki yönetiminde kurulan hükümet de özellikle sünnilere karşı dışlayıcı politikalar gütmeye başladı.
ülkede yaşananların kendisine karşı düzenlenen bir komplo olduğunu iddia eden maliki, 18 haziran 2014’te ülkede yaşananlara rağmen hükümet kurma çalışmalarına devam edileceğini dile getirdi.
kaynak: al jazeera
Yorumlar