uluslararası af örgütü ve insan hakları izleme örgütü'nün yayımladığı raporlar, amerika birleşik devletleri’nin (abd) yabancı topraklarda insansız hava araçları (iha) ile düzenlediği saldırıları kınadı.

salı günü yayımlanan raporlar, washington yönetimine operasyonlardaki sivil kayıplar için soruşturma çağrısı yapıyor. örgütlerin bir başka beklentisi, iha programının şeffaf yürütülmesi.

uluslararası af örgütü’nün raporu, pakistan’daki saldırılara odaklanırken, insan hakları izleme örgütü’nün raporu yemen’deki operasyonlar hakkında detaylar içeriyor.

af örgütünün 74 sayfalık raporu, pakistan’ın kuzey veziristan bölgesinde, ocak 2012 ile geçtiğimiz ağustos arasındaki saldırıları inceliyor. söz konusu dönemde 45 saldırı gerçekleşti.

londra merkezli örgüte göre, operasyonlarla uluslararası hukuk ihlal edildi ve bölge halkı korku içinde yaşıyor. raporda yer alan bilgiler görgü tanıkları ve kurbanların yakınlarına dayandırılıyor.

'iki saldırıda hukuk ihlali'

insan hakları izleme örgütü ise, raporunda yemen'deki iki hava saldırısında savaş hukukunun açıkça ihlal edildiğini duyurdu. raporda ayrıca, hedef ayırt etmeksizin gerçekleştirilen saldırıda sivillerin öldüğü belirtildi.

new york merkezli grup, diğer dört operasyonda vurulan kişilerin ise meşru askeri hedefler olmadığının tespit edildiğini açıkladı.

raporda, söz konusu operasyonlarda ölen 82 kişiden en az 57’sinin sivil olduğu kaydediliyor.

washington'a çağrı

al jazeera’ya konuşan üst düzey insan hakları izleme örgütü yetkilisi letta taylor, sivil kayıplarla ilgili bazı kanıtların ortaya çıktığını ve abd’nin bunlara ‘kulaklarını tıkamaktan vazgeçmesi’ gerektiğini söyledi. taylor, washington’un iha programının meşru olduğunu kanıtlamak için harekete geçmesini istedi.

uluslararası af örgütü asya pasifik direktör yardımcısı polly truscott ise, al jazeera’ya yaptığı açıklamada, her iki raporun da, uluslararası insan hakları ihlalleriyle ilgili aynı endişeleri paylaştığını söyledi.

abd'nin dünya üzerinde kaç adet insansız uçağa sahip olduğu ve hangi bölgelerde saldırı düzenlediği kesin olarak bilinmiyor. düzenlenen operasyonlarda abd vatandaşlarının da hedef alınması daha önce tartışmalara yol açmıştı.

gizli belgeler deşifre olmuştu

abd’de şubat ayında, ülke dışındaki el kaide bağlantılı abd vatandaşlarına yönelik insansız hava araçlarıyla düzenlenen operasyonların hukuka uygun bulunduğuna dair adalet bakanlığı’na ait gizli belgeler ortaya çıkmıştı.

uluslararası hukuk, keyfi saldırıları yasaklarken savaş durumunda kasti ölümcül saldırıları belli şartlarla sınırlıyor.

buna göre yalnızca savaşan kişilerin, ‘hayati tehlikenin kesinleşmesi’ halinde hedef alınabileceği ifade ediliyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar