bm'de konuşan örgütün suriye özel temsilcisi kofi annan, ayaklanmanın sürdüğü ülkede ülkede şiddeti sona erdirmek için sunduğu barış planının başarısızlığa uğramakta olduğunu kabul etti. bu şekilde devam etmesi halinde ülkenin geleceğinde şiddet, baskı, katliamlar, mezhep çatışmaları ve iç savaş gerçekleşeceğinin altını çizen annan, “şunu itiraf etmeliyim ki altı maddeli plan uygulanmıyor” dedi.

perşembe günü bm genel meclisi’ne hitap eden annan, hula ve el kubeyr’deki katliamları doğruladı. katliamların sorumlusunu göstermezken, şiddeti durdurmanın muhaliflerin değil hükümetin sorumluluğu olduğunu belirtti.

annan, suriye devlet başkanı beşar esad’a şiddeti terk etmesi için yapılan acil çağrılara rağmen, esad yanlısı milislerin kentleri bombalamayı sürdürmesinin sonuçları olacağını ifade etti. temsilci, uluslararası topluma ‘farklı bir boyutta birleşme çağrısı’ yaptı.

bm güvenlik konseyi suriye devlet başkanı beşar esad'a ve şam yönetimine yönelik yaptırımları artıramıyor, nedeni de konseyin daimi üyelerinden rusya ve çin'in muhalefeti. bu iki ülke daha önce suriye ile ilgili konseyde alınması istenen kararı iki kez veto etmişti. rusya ve çin, suriye'ye askeri müdahaleye de karşı çıkıyor. 

ancak annan planının şiddeti durdurmaya yetmediğinin ortraya çıkmasıyla uluslararası toplumun bm'ye baskısı da arttı. baskılar karşısında son olarak çin cuma günü suriyeli taraflara şiddeti durdurmaları ve kofi annan’ın planını uygulamaları  çağrısı yaptı.

çin dışişleri bakan sözcüsü liu weimin, “çin, sivil ölümleri  şiddetle kınıyor ve saldırıların faillerinin cezalandırılmasını istiyor” ifadelerini kullandı. 

gözlemciler engellendi

annan’dan önce konuşan bm genel sekreteri ban ki mun ise bm gözlemcilerinin, çarşamba günü katliam yapıldığı iddia edilen hama’nın kubeyr köyüne gittiklerini bildirdi. ancak gözlemciler, yolda hükümete bağlı birliklerce defalarca durdurulduklarını öne sürdü.

gözlemci heyetin başındaki norveçli general robert mood,  suriye hükükmetince izin verilen gözlemcilerin bazı noktalarda ordu birliklerince durdurularak askeri kontrol noktalarına geri gönderildiklerini söyledi. son iki haftada iki ayrı katliam yaşanan ülkede, hama’daki son olayı incelemekte olan bm gözlemcilerine de perşembe günü ateş açılmıştı.

suriye’nin hama eyaletindeki kubeyr köyünde yaşanan katliamın ardından muhalifler, buradaki onlarca ölümün hükümet birlikleri ve  hükümet yanlısı milisler tarafından gerçekleştiridğini söyledi. 

ülke topraklarında faaliyet gösteren muhaliflerin şemsiye örgütü suriye yerel koordinasyon komiteleri ve londra merkezli suriye insan hakları gözlemevei, köyde 86’dan fazla kişinin öldüğünü söyledi. suriye hükümeti ise ölümlerle bağlantısı olduğu iddialarını yalanladı.

uluslararası televizyonların konuyla ilgili yanlış haber verdiğini söyleyen hükümet yetkilileri, saldırıyı muhaliflerin gerçekleştirdiğini ve 86 değil, dokuz kişinin öldüğünü söyledi. 

'hükümetin rolü yok'

el kubeyr katliamıyla ilgili  suriye’nin bm temsilcisi beşer caferi de açıklamalarda bulundu. hükümetin de katliamları soruşturduğunu kaydeden caferi, uluslararası televizyon kanallarını yalan görüntüler vermekle suçladı.  uluslararası toplumun selefileri ve muhalif güçleri silahlandırdığına vurgu yapan caferi, katliamlardan muhalifleri sorumlu tuttu.

hama’da bulunan aktivist musab el hamadi, al jazeera’ye yaptığı açıklamada kubeyr katliamının hula’da 108 kişinin öldüğü katliama benzediğini belirtti. hükümetin bir korku ve terör ortamı yaratmaya çalıştığını aktaran hamadi, kubeyr’de birçok kurbanın evlerinde yakıldığını, bazılarının ise bıçaklanarak öldürüldüğünü, ölenler arasında kadın ve çocuklar da bulunduğunu söyledi.

gözlemcilere eleştiri

hamadi, bm gözlemcilerini de eleştirdi. “malesef bizi korumak için hiçbirşey yapmıyorlar, katliamdan bir gün sonra gelerek cesetleri ve cenazeleri filme alıyorlar. onlar sadece biz ölürken seyrediyorlar” diye konuştu.

hamalı bir diğer aktivist menhal ebu bakar, al jazeera’ye tankların çarşamba günü akşamüstü saatlerinde kubeyr köyünü bombalamaya başladığını, ardından hükümet yanlısı milislerin köye girerek hula’da olduğu gibi insanları öldürdüklerini söyledi.  bakar, bir ailede çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 35 kişinin de öldürüldüğünü aktardı.

katliam haberlerinin ardından suriye ulusal konseyi de bir bildiri yayınladı. bildiride  muhaliflerin askeri kanadı özgür suriye ordusu için çarpışan savaşçılardan, savaş alanlarına yoğunlaşmaları ve kuşatma ile bombalama altındaki hama ve hums gibi eyaletlerde siviller üzerinde baskıyı azaltmaları çağrısı yaptı.

bm-arap birliği suriye temsilcisi kofi annan mart ayında, suriye’deki şiddeti durdurmak için altı maddelik bir plan açıklamıştı. planı 12 nisan itibarıyla uygulamaya başladığını açıklayan şam yönetimi, operasyonları durdurduğunu belirtse de, ülkenin çeşitli bölgelerinden çatışma haberleri gelmeye devam ediyor. güvenlik konseyi kararıyla ülkeye gözlemci gönderen bm, rejime ait ağır silahların hala şehirlerde olduğunu vurguluyor.

suriye'de 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayıp, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşen olaylarda binlerce kişi öldü.

​muhaliflerin oluşturdukları, merkezi ingiltere'nin başkenti londra olan suriye insan hakları gözlemevi'ne göre ülkede çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı 13 bini geçti.

bunun karşılığında suriyeli yetkililer, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında en az iki binden fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar