tbmm insan haklarını inceleme alt komisyonu antalya’daki ceza infaz kurumlarına ilişkin raporunu tamamladı. al jazeera türk çarşamba günü insan haklarını inceleme komisyonu’nda görüşülecek raporun ayrıntılarına ulaştı.

rapora göre 995 kapasiteli antalya e tipi kapalı cezaevi’nde 03.12.2013 tarihi itibarıyla 876’sı hükümlü 531’i tutuklu olmak üzere toplam 1407 kişi kalıyor. tutuklu ve hükümlülerle yapılan görüşmeler sonrasında hazırlanan raporda bu kişilerin şikayetlerine de yer veriliyor. buna göre raporda şu ifadeler yer alıyor:

“bazı mahpuslar kuruma ilk girişte çıplak olarak arandıklarını söylemiştir. aramalarda ameliyat önlüğüne benzer örtünün kullanıldığı, mahpusların hemcinslerince ve kapalı bir bölmede arandığı aktarılmıştır.

bir koğuştaki mahpuslar kameranın olmadığı yerlerde şiddete maruz kaldıklarını ifade etmiştir. bu koğuştaki bazı mahpuslar ‘halılı odada’ dayak yediklerini iddia etmiştir.

birkaç mahpus falakaya yatırıldığını iddia etmiştir, bir mahpus dayak yediğini aktarması sonrası çözüm olarak gardiyanla aranızı bulalım dendiğini ileri sürmüştür. koğuşların kalabalık olmasının itiş kakışmaya neden olduğu, bu durumun çözümünde infaz koruma memurlarınca şiddete başvurulduğu ifade edilmiştir.  

kapasitesi 30 kişi olan koğuşlarda 46 ve daha fazla kişinin barındırıldığına şahit olunmuştur. koğuşlardaki sayının 70-80 kişiye kadar çıkabildiği mahpuslar tarafından aktarılmıştır. kalabalığın sonucu olarak üç katlı ranzalar kullanılmakta ve merdiven altlarına kadar yatak konulmaktadır.”

komisyon raporunun değerlendirme ve sonuç bölümününde dayak iddialarının ‘ciddi ve inandırıcı’ bulunduğu belirtilerek adli ve idari soruşturma açılması istendi. komisyon raporlarının bağlayıcılığı bulunmuyor ancak yargı bu raporları ihbar kabul edip harekete geçebilir.

‘insan onurunu zedeleyici’

raporun sonuç bölümünde alanya ve antalya l tipi cezaevlerinde de kalabalıklaşma sorunu yaşandığı, bunun antalya e tipi cezaevi'nde “insan onurunu zedeleyici bir hâl aldığı” vurgulandı. 

rapora göre tutuklu ve mahkûmlar cezaevlerindeki yemeklerden de şikayetçi. mahkumların rapora yansıyan ifadesi şöyle:

“öğle yemekleri iyi ancak akşam verilen yemekler kokuyor, mesela tavuklara ve civcivlere sunulabilecek bulgur pilavını bize yemek diye veriyorlar. haftanın beş günü birer saat verilen sıcak su ihtiyacı karşılamaya yetmiyor, kuruma ilk girilen mahpuslara nevresim dahi verilmiyor. bir diğer şikayet konusu ise koğuşlardaki elektrik faturalarının mahkum ve tutuklulara ödettirilmesi. ayrıca tutuklu ve hükümlüler doktorların kendilerine hasta olarak değil suçlu olarak baktıklarını ve sağlık sorunlarıyla yeterince ilgilenmediği şikayetinde bulundular.”  

chp: dayak sistematik hal almış

tbmm insan hakları inceleme komisyonu’nda çarşamba günü görüşülecek olan raporu chp bu haliyle yetersiz ve eksik buldu. komisyonun chp’li üyeleri rapora “muhalefet şerhi” koydu.

chp’nin karşı görüşünde “dayak cezaevinde sistematik bir hâl almış durumda. dayak yemeyen mahpus yok gibi. çıplak arama bu cezaevinde yaygın olarak uygulanıyor. mahpuslar bunu hayatlarındaki en ağır işkence olarak değerlendiriyor. cezaevinde koğuşlara 280-320 lira elektrik faturası geliyor. mahpuslar bu parayı ödeyememekten şikayetçi” ifadeleri yer aldı.

raporda, ayrıca alanya l tipi açık ve kapalı cezaevleri ile alanya l tipi yüksek güvenlikli cezaevinde yapılan incelemelere ilişkin tespitlere de yer veriliyor. buna göre, alanya l tipi kapalı cezaevinde çocuk koğuşunda kalanların ayakkabısı yok, çocuklar terlikle dolaşıyor. yine raporda aynı cezaevinde üst kattaki koğuşlarda kalan fazla sayıda yaşlı ve hasta bulunan odalarda klozet bulunmamasının bu kişilerin yaşamını zorlaştırdığı belirtiliyor.

raporun sonuç bölümünde bu üç cezaeviyle ilgili olarak mahpuslara yeterli sağlık hizmetinin sunulamadığı tespitine vurgu yapıldı. ceza infaz kurumlarının inşaasında engelli bireylerin de düşünülmesi ve çocuklar için ayrı cezaevleri inşaa edilmesi gerektiğinin altı çizildi.   

kaynak: al jazeera