nasa uyduları tarafından çekilen görüntüler, bir zamanlar dünyanın en büyük dördüncü gölü olan aral'ın neredeyse yok olduğunu ortaya koydu. sovyet rusya döneminde başlatılan dev tarımcılık projesi, suları tarım alanlarında kullanılan aral gölü'nün kurumasına neden oldu.

bir zamanlar seyhun ve ceyhun nehirleri tarafından beslenen aral gölü'nün fotoğrafları, terra uydusu tarafından çekildi. sovyetler, 1960'larda başlayan tarım projesinde, nehirlerdeki suyu çölde pamuk tarlaları kurmak için kullanmaya başladı. nehirlerden çöle aktarılan su, tarım alanlarının yayılmasını sağlasa da, kaynağı kesilen aral gölü bugün haritadan silinme noktasına geldi. kazakistan’ın 2005 yılında gölün kuzeyine inşa ettiği baraj da aral’ı kurtarmaya yeterli olmadı.

nasa dünya gözlemevi, gölün geride kalan yıllarda suyunu kaybetmesinin yanı sıra gübre ve tarım ilaçlarıyla da kirlendiğini, çölün kuruyan tabanında yükselen tozlar nedeniyle bölgedeki yerleşim birimlerine hastalık saçıldığını belirtti. nasa'ya göre zehirli atıklardan kirlenen tarım alanlarını temizlemek için de gölün suyu kullanıldı.

Aral Gölü'nün 2000 yılındaki görünümü.

aral gölü'nün yok olması, bölgede kışların daha soğuk, yazların da daha sıcak yaşanmasına neden olurken, kamu sağlığı da tehdit altında kaldı. 'we are water' derneğinin 2010 yılına ait verilerine göre, aral gölü civarındaki yerleşim birimleri sovyet döneminden geride kalan bölgeler arasında en fazla çocuk ölüm oranına sahip yer. bölgede kronik bronşit yüzde 3000 bin, eklem iltihabı ise yüzde 6000 artmış durumda. özbekistan'ı da içine alan bölgede ise karaciğer kanseri yüzde 200 oranında artış gösterdi.

kaynak: al jazeera