temyiz mahkemesi yargıtay 9. ceza dairesi; 2003 yılında, 1.ordu komutanlığı’nda gerçekleştirilen askeri seminerde, hükümeti devirmek için plan yapmakla suçlanan onlarca askerle ilgili kararını 9 ekim 2013 çarşamba günü açıklayacak. 361 kişinin yargılandığı davanın 1  numaralı sanığı eski 1. ordu komutanı orgeneral çetin doğan. eski deniz kuvvetleri komutanı özden örnek ve eski hava kuvvetleri komutanı ibrahim fırtına da sanıklar arasında.

yargıtay başsavcılığı; 256 sanık hakkında, istanbul 10. ağır ceza mahkemesi’nin verdiği mahkumiyet kararının onanmasını talep etti. yargıtay  9. dairesi, başsavcılığın talebini onarsa, sanıklardan, doğan, örnek ve fırtına hakkında “darbeye eksik teşebbüs suçundan” verilen 20 yıl hapis cezası kesinleşecek. bu durumda sanık avukatları kararı yargıtay ceza kurulu’na götürebilir.

9. ceza dairesi, sanık avukatlarının savunmalarını haklı bulursa, “bozma kararıyla” dava tekrar yerel mahkemeye dönecek.

yargıtay kararı onarsa

yargıtay’ın balyoz darbe planı davası’nda vereceği karar, darbe davaları açısından birkaç yönden ilk olacak. yargıtay “mahkumiyet” kararılarını onarsa, türkiye’de ilk kez sivil bir mahkemenin “darbe girişimi” için verdiği karar kesinleşecek. 

türkiye’de demokrasi, en sonuncusu 12 eylül 1980’de olmak üzere 3 askeri darbeyle sekteye uğradı.  12 eylül darbesi bugün dava konusu.

28 şubat 1997’de dönemin hükümeti refah – yol’un asker ve bürokrasinin zorlamasıyla istifa etmesi “postmodern darbe”  olarak adlandırıldı. sürece ilişkin dava, ankara’da devam ediyor.

ak parti hükümetini düşürmeye teşebbüs ettiği öne  sürülen, “ergenekon terör örgütü ” adı verilen organizasyona ilişkin bir başka dava da yargıtay’da.

9. ceza dairesi kararıyla, dijital verilerin “delil” kabul edilip edilmeyeceği konusunda da “içtihat” oluşacak.

yargıtay tarihinin en uzun duruşması

balyoz davası’nın temyiz duruşmaları 17 gün sürdü. avukatların yaptığı yaklaşık 120 saatlik savunma ile yargıtay tarihinin en uzun duruşması oldu.

yargıtay başsavcılığı, “hayata geçmemiş bir darbe planının hangi koşullarda suç sayılabileceği”ni aktardı. darbeyi asker-sivil, birbirini tanıyan  -  tanımayan herkesin yapabileceği, bu amaçla sivil toplum örgütleri ve medyanın kullanılabileceği iddia edildi. suçun oluşması için, son aşama olan hareket aşamasına geçilmesi gerekmediği, planlama aşamasının yeterli sayılması gerektiği belirtildi.

 sanıkların katılmadığı duruşmalarda, 117 avukattan  96’sı  savunma yaptı. savunmaların ortak noktası; “delillerin sahte ve üretilmiş” olduğu iddiasıydı. dijital verilerin delil kabul edilemeyeceği, yerel mahkemede savunma hakkının kısıtlandığı ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiği üzerinde duruldu.

avukatlar son söz olarak;  “bu davada tsk’nın tarihi kişiliği söz ve olay parçaları üzerinden yargılama konusu yapılmıştır. kullanılan yöntem de 2 doğru ancak suç oluşturmayan belge veya bilginin, 12 yalan belge veya bilgiyle kurgulanmasıdır, ki buna gri propaganda denir ” dediler.

balyoz planı davası nedir?

dava adını, 2002 – 2003 yıllarında, birinci ordu komutanlığında yapılan  “balyoz planı” seminerinden aldı. 

plan ilk olarak taraf gazetesi’nin 20 ocak 2010 tarihli haberiyle ortaya çıktı.

iddiaya göre; darbe zemini hazırlamak için “oraj”, “suga”,”döküm”, “sakal” “tırpan”, “testere” adı verilen eylem planlarının uygulanması hedeflendi. camiilerin bombalanarak hükümetin sıkıyönetim ilan etmeye zorlanması, yunanistan hava sahasında bir türk jetinin düşürülerek halkın kışkırtılması planlananlardan bazılarıydı.

haberi yazan muhabir mehmet baransu’nun belgeleri bavul içinde savcılığa teslim etmesinden sonra, soruşturma başladı.

19 haziran 2010’da istanbul 10. ağır ceza mahkemesinde başlayan dava 21 ay sürdü.

dava aşamasında sanıklar, delillerin dijital ortamda, eski tarihlere dönük üretildiğini, isimsiz ihbar mektupları ve tanıkların dinlediği yönünde itirazlarda bulundu.

ancak mahkeme; 21 eylül 2012’de, askerlerin hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs ettiğine karar verdi.

365 sanıktan 325’i “türkiye cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren ıskat veya vazife görmekten cebren men etmek” suçundan müebbet hapse mahkum edildi. ancak sanıkların cezaları “darbeye eksik teşebbüs” gerekçesiyle indirildi. çetin doğan, özden örnek ve ibrahim fırtına 20 yıl hapis cezası aldı.

emekli orgeneraller bilgin balanlı, ergin saygun, şükrü sarıışık ve engin alan’ın cezaları da 18 yıl hapise indirildi. engin alan, cezaevinde mhp’den milletvekili seçildi.

sanık avukatları, 27 şubat 2013’de  temyiz incelemesi için  yargıtay’a başvurdu.

yargıtay başsavcılığı, dosyayı yaklaşık  4 ay inceledi. hazırladığı tebliğnamede; 361 sanıktan, 256’sı hakkında verilen mahkûmiyet kararlarının onanması, 67 sanıkla ilgili mahkûmiyet kararlarının ise bozulmasını istedi. savcılığın diğer talepleri; 2 sanığın mahkûmiyet kararının düzeltilerek onanması, 35 sanığın  beraat kararının onanması ve 1 sanıkla ilgili beraat kararının bozulması.

yargıtay  9. ceza dairesi’ndeki ilk duruşma 14 temmuz 2013’de yapıldı. temyiz duruşması 16 ağustos 2013’de tamamlandı.

kaynak: aljazeera