güney kore’nin başkenti seul ziyaretinde basın toplantısında konuşan obama, israil – filistin arasındaki barış müzakerelerine ilişkin “bazen öyle bir noktaya gelirsiniz ki sadece bir ‘ara’ verilmesi ve iki tarafın da alternatiflere bakması gerekir” ifadelerini kullandı.

filistin yönetimi’nin hamas ile ortak hükümet anlaşmaya varmasının ‘yararlı olmayacağını’ söyleyen obama, mahmud abbas başkanlığındaki yönetimin aldığı kararın, "barış müzakerelerinde iki tarafın da anlaşmaya varılması şansını zedeleyecek adımlarından biri” olarak niteledi.

obama, ortadoğu’da barışın sağlanması arayışından vazgeçmek için henüz hazır olmadığını belirterek, “açık yüreklilikle söyleyebilirim ki bugüne kadar göremediğimiz şey siyasetin zorlu kararları alabilme iradesi. bu söylediğim iki taraf için de geçerli” dedi.

uzlaşmanın çerçevesi

hamas ve fetih hareketi arasında hafta başında gazze'de başlayan görüşmelerden sonra taraflar 23 nisan 2014 çarşamba günü uzlaşı sağladıklarını ilan etti.

al jazeera’ye konuşan hamas politbüro başkan yardımcısı musa ebu marzuk, uzlaşma sürecinde çözüme bağlanması gereken konuların başında yeterlilik temeli üzerine kurulacak ortak ulusal bir hükümet ve bu hükümetin görev ile yetkilerinin ayrıntılı bir şekilde belirlenmesi olduğunu söyledi. 

ikinci dosyada ise fkö’nün yeniden yapılandırılması ve görevlerinin belirlenmesi var. 

tarafların başkanlık ve parlamento seçimlerinin takvimini ve bu seçimlerin nasıl yapılacağına ilişkin detayları da belirlemeleri gerekiyor. 

ebu marzuk hedeflenen hükümetin en fazla beş hafta içinde ilan edileceğini söyledi. 

israil müzakereleri askıya aldı

hamas ile fetih’in ortak hükümet kurulmasını öngören anlaşmasının ardından israil 24 mart perşembe günü filistin ile barış müzakerelerini askıya almıştı. 

kararın ardından nbc televizyonuna konuşan israil başbakanı binyamin netanyahu, "(filistin yönetimi başkanı) mahmud abbas'ın hamas'la yaptığı anlaşmayı bozmak için hâlâ zamanı var. umuyorum ki bunu yapacaktır. israil 'gerçek' barış müzakerelerine devam etmeye hazır" açıklamasında bulundu. 

netanyahu, "bizi imha etmeye kendini adamış bir terör örgütü tarafından desteklenen bir filistin yönetimiyle asla müzakere etmeyeceğim" dedi.

mahkûm kriziyle başladı

israil - filistin barış müzakereleri üç yıllık aradan sonra abd’nin arabuluculuğuyla temmuz 2013’te yeniden başladı. barış müzakereleri için dokuz aylık bir takvim belirlenmişti. belirlenen süre 29 nisan’da doluyor.

iki taraf arasındaki kriz israil tarafının filistinli tutukluları serbest bırakmayı ertelemesiyle başladı.

filistin yönetimi, israil'in, filistinli tutukluları 29 mart günü serbest bırakacağına ilişkin temmuz 2013'te verdiği sözden cayması karşısında kerry'den devreye girmesini talep etmişti. 

filistin yönetimi tutukluların bırakılmaması üzerine mahmud abbas filistin’in 15 birleşmiş milletler (bm) sözleşmesine taraf olma başvurusunu imzalamış ve bunun üzerine de israil tutukluların bırakılma kararını iptal etmişti.

geçen yılın temmuz ayında abd arabuluculuğunda varılan anlaşma gereği israil 103 filistinli tutukluyu bırakma sözü vermişti. barış görüşmeleri için karşılıklı jest olması nedeniyle filistin de daha önce bm genel kurulu'nda oylamayla kazandığı 'devlet' statüsü gereği bm kurumlarına üyelik başvurusunu ertelemeyi vaat etmişti. 

kaynak: al jazeera, reuters ve anadolu ajansı