türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan’ın bdp'li milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına ilişkin açıklaması, tartışmaları alevlendirdi. diyarbakır'da basın toplantısı düzenleyen bdp eş genel başkanı selahattin demirtaş ve gültan kışanak, dokunulmazlıkların kaldırılması durumunda siyasetle ilişkilerini gözden geçireceklerini ilan etti. dokunulmazlıkların referanduma götürülmesini talep eden gültan kışanak, "halk istemezse biz istifa ederiz" dedi.

basın toplantısının girişinde afyonkarahisar'da hayatını kaybeden 25 askerin yakınlarına başsağlığı dileyen bdp yöneticileri, patlamanın sıradan bir olay olmadığını vurguladı.

başbakan erdoğan'ın çarşamba günü dokunulmazlıkların kaldırılması için harekete geçecekleri yönündeki açıklamasına yanıt veren demirtaş, kendilerinin özerklik istediğini ancak erdoğan'ın kopuşu dayattığını söyledi.

erdoğan’ın açıklamaları nedeniyle gençlerin dağa gittiğini öne süren demirtaş, "senin işin dağa gidişi teşvik etmek değil, dağdan inmeleri için çözüm üretmektir. dağın yolunu bilen biliyor. giden gidiyor, benden daha iyi biliyorsun. senin söylemlerin politikaların gençleri nasıl dağa teşvik ettiğini iyi biliyorsun" ifadesini kullandı.

dokunulmazlık konusunda hükümetin sonucunu iyi hesaplaması gerektiğini belirten demirtaş, böyle bir adım atılması halinde parlementoyla ilişkilerini gözden geçireceklerini dile getirdi.

demirtaş, "gelin hepsini kaldıralım. 550 vekilin dokunulmazlığını kaldıralım. yok biz bdp’yi ırkçılara kurban edeceğiz diyorsanız, tabanın gazını almak için bdp’yi kurban edecekseniz, sonucunu iyi hesaplayın. biz de son kez kendimizi gözden geçiririz, parlementoyla ilişkilerimizi tartışırız. bu çocuk oyuncağı değildir. başbakan talimat verecek, meclis gereğini yapacak. halkımız talimat verir, biz de gereğini yaparız. ortaya çıkan tablo ne olursa olsun biz kaybetmeyiz, kürt halkı kaybetmez. biz istiyoruz türk ve kürt halkı birlikte kazansın" diye konuştu.

bdp'nin bir diğer eş genel başkanı gültan kışanak ise dokunulmazlık konusunda referandum önerdi. kışanak, "sandığa gidelim, halk istemezse ertesi gün istifa ederiz. ben siirt’te 53 bin oy aldım, bir eksik alırsam bırakırım" dedi.

kışanak günlük hayatta zaten dokunulmaz olmadıklarını savunarak, "gittiğimiz heryerde engellenmiyor muyuz? üç tane milletvekilimiz polis saldırısı sonucu sakat kaldı. davalarımız sürmüyor mu? canlarının istediği kadar, istediği yerde dokunuyorlar. biz dokunulmazlıklara güvenerek siyaset yapmıyoruz" dedi.

mhp gündeme getirmişti

türkiye başbakanı erdoğan, çarşamba günü ankara'da yaptığı konuşmada bdp'lilerin hakkari'de pkk'lılarla kucaklaşmasını eleştirmiş ve milletvekillerinin dokunulmazlıklarını kaldırma sinyali vermişti.

ağustos ayında şemdinli’de yol kesen bir grup pkk’lı o sırada bölgeden geçmekte olan bdp konvoyundaki milletvekilleriyle karşılaşmıştı. aralarında bdp eş genel başkanı gültan kışanak ve mersin milletvekili ertuğrul kürkçü’nün de olduğu bir grup partilinin pkk’lılara sarılması ve bir süre sohbet etmesi ankara'da tartışma yaratmış, görüntüler medyada yer geniş şekilde bulmuştu.

olaya tepki gösteren muhalefetteki mhp, bdp’li milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması gerektiğini gündeme getirmişti.

1994'te kaldırılan dokunulmazlıklar

türkiye'de kürt siyasetçilerle ilgili dokunulmazlık tartışmaları yeni değil. leyla zana, hatip dicle, mahmut alınak ve selim sadak'ın aralarında bulunduğu milletvekilleri, 1991 seçimlerinde sosyal demokrat ve halkçı parti (shp) listesinden milletvekili seçilmişti.

leyla zana'nın tbmm'de kürtçe yemin etmesi, diğer milletvekillerinin yemin sonrasında sarfettiği sözler ankara'da krize yol açmıştı. kürt milletvekilleri, daha sonra demokrasi partisi'ne (dep) geçti ancak bazı açıklamalar üzerine soruşturma başlatıldı.

soruşturma sonucu milletvekillerinin dokunulmazlığı kaldırıldı. polisin bazı milletvekillerini meclisten zor kullanarak gözaltına alması yıllarca tartışıldı, kürt sorununda kırılma noktası olarak gösterildi. yargılanan milletvekilleri hapisle cezalandırıldı. dep'liler dokuz yılı aşkın bir süre cezaevinde kaldıktan sonra tahliye edildi.

türkiye siyasetinde kürt milletvekillerinin ağırlıklı olduğu partiler birçok kez yargı kararıyla kapatıldı. 1990'lı yılların başında halkın emek partisi'yle (hep) başlayan kapatma furyası, özgürlükçü demokrasi partisi (özdep), demokrasi partisi (dep), demokratik değişim partisi (ddp), demokratik kitle partisi (dkp) ve halkın demokrasi partisi (hadep) ile sürdü. son olarak kapatılan parti ise, 2009 yılında demokratik toplum partisi (dtp) oldu.

'terör örgütlerinin odağı olma' suçlamasıyla kapatılan dtp’nin ardından 2009 yılında kurulan barış ve demokrasi partisi (bdp), halen 2011 genel seçimlerinde meclise girmeye hak kazanan bağımsız kürt adaylarının toplandığı parti konumunda.

kaynak: al jazeera