abd'de 8 kasım'da yapılacak 45. başkanlık seçimleri için süreç, geleneksel olarak iowa eyaletindki ön seçimlerle başlıyor. demokrat parti’den eski dışişleri bakanı hillary clinton ile vermont senatörü bernie sanders; cumhuriyetçilerde ise iş adamı donald trump, teksas senatörü ted cruz ve florida senatörü marco rubio arasında şekillenen başkanlık yarışında ilk perde iowa'da açılacak.

eyalette ön seçim, amerikan seçim sistemine özgü olan parti toplantıları şeklinde adlandırılabilecek “caucus” yöntemiyle yani vatandaşların kilise, spor salonları gibi kamuya açık yerlerde bir araya gelerek konuları tartışmaları, sonrasında da tercih ettikleri adayın ismini yazılı olarak veya adayın bulunduğu noktada toplanarak desteklerini göstermeleriyle yapılıyor.

yaklaşık 3 milyon kişiyi barındıran ve çoğunluğunu beyazların oluşturduğu nüfusa sahip olan iowa’daki yarış, partilerinin adayı olmak isteyen başkan aday adayları için bundan sonraki adımlarını şekillendirmede önemli yere sahip. 1972’den bu yana iowa’da ilk üçe giremeyen hiçbir aday başkan seçilemedi.

iowa’nın ardından ikinci ön seçim new hampshire eyaletinde yapılacak. küçük bir eyalet olması nedeniyle az sayıda delegesi bulunan new hampshire'de ön seçim, “primary” olarak adlandırılan, adayların sıraya girerek sandıkta oy kullanacakları geleneksel seçim usulüyle gerçekleştirilecek. bu eyaletteki seçim, aday adaylarının yarıştaki konumlarını gözler önüne serecek anahtar gösterge olarak kabul ediliyor.

20 şubat'ta ise her iki partinin farklı eyaletlerde ön seçimleri olacak. cumhuriyetçi parti, güney carolina’da geleneksel seçim usulüyle üçüncü ön seçimini yapacak. demokrat parti ise 20 şubat’ta ülkenin batısında yer alan nevada eyaletinde parti toplantıları yöntemiyle ön seçimlerini gerçekleştirecek. nevada’daki yarış, bernie sanders’ın iowa ve new hampshire’ın ardından adaylığı için kritik bir test olacak.

aylar sürecek ön seçimlerin ardından 18 temmuz'da cumhuriyetçi parti, 25 temmuz'da ise demokrat parti’nin başkan adayı parti kurultayıyla resmiyet kazanacak. 8 kasım'da ise abd’de 100 milyondan fazla seçmen sandığa giderek ülkenin 45’inci başkanını belirleyecek.

kaynak: aa, afp, reuters