denizde mahsur olan mültecilerden yaklaşık 800'ü cuma günü endonezya'nın açe bölgesinde karaya çıktı. tayland deniz kuvvetleri de 106 mülteciyi kurtardı. ancak birleşmiş milletlerin, aç ve susuz günlerdir denizde mahsur yüzlerce arakanlı (rohingya) müslüman ve bangladeşli göçmenin kurtarılması çağrılarına karşı göçmenleri taşıyan tekneler hala geri çevriliyor.

endonezyalı yetkililer daha çok göçmenin ülkelerine giriş yapması durumunda kendi vatandaşlarından "iş çalabilecekleri ve sosyal sorunların ortaya çıkabileceği" uyarısı yapıyor.

geçen hafta yaklaşık 2 bin 500 göçmen endonezya'nın batı kıyılarına ve malezya'nın kuzeybatı bölgesine giriş yaptı.

ancak kıyılara yaklaşmaya çalışan diğer tekneler endonezya ve tayland deniz kuvvetleri tarafından geri çevriliyor. malezya da aynı uygulamayı yapıyor.

"şimdiye kadar son derece nazik davrandık"

malezya hükümeti, çarşamba günü 800'den fazla göçmenin bulunduğu iki tekneyi geri çevirmişti.

malezya içişleri bakanı yardımcısı wan junaidi, "bizden daha ne bekleniyor? şimdiye kadar sınırlarımızı ihlal eden kişilere son derece nazik davrandık. kimse kıyılarımızı bu şekilde istila edemez. burada iyi bir şekilde karşılanmadıkları mesajını onlara doğru şekilde vermemiz gerekiyor" şeklinde konuşmuştu.

bankok'daki uluslararası göç örgütü (iom) sözcüsü joe lowry hükümetlerin bu tavrıyla ilgili, "yiyecekleri yok, sussuzlar, kendi idrarlarını içiyorlar. bu, insan hayatıyla denizde ping-pong oynamaktır. bu bölgedeki hükümetlerin biran önce çözüm bulmalarını bekliyoruz... yoksa andaman denizinde tekneler dolusu kurumuş cesetler bulacağız" dedi.  

'göç sorununda hızlı kararlar alınmalı'

birleşmiş milletler insan hakları yüksek komiseri zeyd raad el-hüseyin, güneydoğu asya'da denizdeki teknelerde terk edilmiş durumda hala 6 bin arakanlı (rohingya) müslüman ve bangladeşli göçmen bulunduğunu belirterek, "tayland, endonezya ve malezya'nın çaresiz durumdaki mültecilerin bulunduğu tekneleri denize kalmaya itmesi ve insanların kaçınılmaz şekilde hayatını kaybetmesi karşısında dehşete düşmüş durumdayım" açıklamasını yaptı.

zeyd, yaptığı yazılı açıklamada, güneydoğu asya'da çok sayıda göçmenin hayatını kaybetmesine neden olan insan kaçakçılığı ve göç sorunu konusunda bölge ülkelerini hızlı kararlar almaya çağırdı. 

bangladeş ve myanmar'dan teknelerle ayrılarak diğer bölge ülkelerine daha iyi bir gelecek için ulaşmaya çalıştıklarını vurgulayarak myanmar'da arakanlı müslümanlara yönelik insan hakları ihlallerinin altını çizen zeyd, "myanmar hükümeti, rohingya müslümanlarına yönelik kurumsal ayrımcılık ve eşit vatandaşlık hakkı sorununun üzerine gidene kadar tehlikeli göç devam edecek" dedi. 

"eziyet gören dini azınlık" 

bengal körfezi'nde eylül 2014'ten mart 2015'e kadar çoğunluğu rohingya müslümanı olmak üzere 920 göçmen hayatını kaybetti.

myanmar'da 1982'de kabul edilen yasayla vatandaşlık haklarını kaybeden arakanlı müslümanları "devletsiz" sayılıyor. birleşmiş milletler'in "eziyet gören dini azınlık" olarak tanımladığı rohingya müslümanları, ülkenin batısındaki arakan eyaletinde derme çatma kamplarda yaşıyor. bangladeş'teki mülteci kamplarında da yaklaşık 29 bin arakanlı müslüman bulunuyor.

myanmar'da haziran 2012'de patlak veren müslümanlara yönelik şiddet olayları nedeniyle bu ülkede yaşayan on binlerce arakanlı müslüman, iş bulma hayaliyle bölge ülkelerine kaçmaya başlamış, birçoğu insan tacirlerinin tuzağına düşmüştü. 

"akrabaları fidye ödemezse ölüme terk ediliyorlar"

tayland'ın güneyindeki songkhla eyaletinde 1 mayıs'ta gizli bir çalışma kampı tespit edilmiş, polisin burada yaptığı aramada 32 rohingya müslümanına ait ceset kalıntıları bulunmuştu. tayland yönetiminin kamplara ve toplu mezarlara verdiği sert tepkinin ardından bölgede insan kaçakçılığı yapanların korkarak göçmenleri endonezya ve malezya kıyılarına bıraktığı sanılıyor.

uluslararası göç örgütü'nün tayland temsilcisi jeff labovitz, binlerce rohingya müslümanı ve bangladeşli göçmenin halen açık denizde insan kaçakçılarının elinde olduğunu söylemişti. labovitz, "kaçakçılar, insanları kamplarda tutuyor, dövüyor ve işkence ediyorlar. eğer akrabaları fidye ödemezse çekinmeden ölüme terk ediyorlar" ifadelerini kullanmıştı.

tayland'da 29 mayıs'ta göçmen krizinin çözümüne yönelik bir toplantının yapılacağı bildirildi. cunta yönetiminin lideri ve başbakan prayuth çan-oça, yapılacak toplantının göçmen kaçakçılığından etkilenen 15 ülkenin üst düzey temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirileceğini bildirdi.

iom'den 1 milyon dolarlık yardım

uluslararası göç örgütü güneydoğu asya'daki mültecilere yardım yapıldığını açıkladı.

iom sözcüsü leonard doyle, bm cenevre ofisi'nde düzenlenen basın toplantısında, göçmen krizinde çaresiz durumda bulunan mülteciler için kullanılmak üzere kurumun 1 milyon dolarlık yardımda bulunulduğunu duyurdu.

doyle, yardımın hala endonezya, malezya ve tayland açıklarında bulunan teknelerde mahsur kalan 6 bin mülteci için kullanılacağını açıkladı.

iom genel direktörü william lacy swing ise konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, "kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu insanların susuzluk yüzünden kahredici bir şekilde ölmesini sadece izleyemeyiz" dedi.

kaynak: anadolu ajansı, reuters, al jazeera