birleşmiş milletler denetçileri güvenlik konseyi'ne sundukları raporda, geçen ay suriye'nin başkenti şam yakınlarında sarin gazı kullanıldığına dair "ikna edici kanıtlar" olduğunu belirtti. denetçilerin  raporunda saldırıdan belli bir taraf sorumlu tutulmadı. ancak muhalif güçlerin, saldırıda kullanılan roketlere sahip olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmadığı vurgulandı.

güvenlik konseyi’ni bilgilendiren bm genel sekreteri ban ki-mun; "bu bir savaş suçudur" dedi.

rapora göre, yapılan tahlillerde alınan örneklerin yüzde 85'i sarin gazına karşı pozitif sonuç verdi.

bm kimyasal silah denetçisi ake sellstrom tarafından genel sekreter ban ki-mun'a teslim edilen raporda çarpıcı bilgiler var.

özellikle; "suriye arap cumhuriyeti'ndeki taraflar arasında devam eden çatışmalarda, aralarında çocukların da bulunduğu sivillere karşı geniş ölçekte kimyasal silahların kullanıldığı sonucuna varılmıştır." ifadesi dikkat çekici.

rapor, saldırıyı kimin yaptığına ilişkin somut ifadeler taşımıyor. ancak raporda yer alan teknik sonuçlar, özellikle abd, fransa ve ingiltere tarafından "rejimin sorumluluğunu açık şekilde ortaya koyan kanıtlar" olarak değerlendirildi. 

batılı ülkeler kimyasal için şam yönetimini suçluyor

abd, ingiltere ve fransa, bm raporunun, şam yakınlarında 21 ağustosta yapılan saldırıdan hükümet güçlerinin sorumlu olduğu iddiasını güçlendirdiğini açıkladı.

ingiltere dışişleri bakanı william hague, 'saldırının boyutu, ayrı laboratuvarlardan alınan sonuçlardaki tutarlılık, tanık ifadeleri ve kullanılan silahlarla ilgili olarak raporda bolca bulunan teknik detaylardan, tek sorumlunun suriye rejimi olabileceği çok açık' dedi.

abd'nin bm büyükelçisi samantha power da 'bm raporundaki teknik detaylar, sadece rejimin bu kadar büyük boyutta bir kimyasal silah saldırısı düzenleyebileceğini gösteriyor' diyerek aynı yaklaşımı sergiledi.

fransa dışişleri bakanı laurent fabius ise ayrıntılara dikkat çekti ve , 'bulgulara dikkatle bakarsanız, kullanılan gaz miktarına, karışımların karmaşıklığına, doğasına, taşıyıcı roketlerin izlediği yola bakarsanız, saldırının nereden kaynaklandığıyla ilgili kesinlikle hiçbir şüphe bırakmıyor' diye konuştu.

rusya ikna olmadı

rusya ise raporun suriye yönetiminin saldırıdan sorumlu gösterdiği görüşünü reddediyor.

rusya'nın bm büyükelçisi vitali çurkin, 'bazı arkadaşlarımızın raporun kimyasal silahları hükümet güçlerinin kullandığını kesinlikle doğruladığını söylerken acele karar verdiklerini düşünüyorum' dedi.

çurkin ayrıca, 'aslında kimyasal silahları kullananın muhalifler olduğu iddiaları öyle hemen yabana atılamaz. hükümet sorumluysa, ölenler arasında neden hiç muhalif savaşçı yok?' diye konuştu.

bm güvenlik konseyi'nin beşinci daimi üyesi çin ise temkinli bir açıklama yaptı. çin dışişleri bakanlığı sözcüsü hong lei, raporun tüm boyutlarının ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. lei, ülkesinin tüm teknik detayları değerlendirmeden somut bir suçlama yapılmasını doğru bulmadığını kaydetti. 

suriye bm'de de sıkıştırılacak

raporun ardından abd, ingiltere ve fransa, birleşmiş milletler güvenlik konseyi'ne sunulmak üzere bir önerge hazırlığına başladı.

fransa'nın başkenti paris'te biraraya gelen 3 ülkenin dışişleri bakanları, yeni bir bm önergesi yazılması ve yeni bir barış konferansı düzenlenmesi üzerinde anlaştı.

bakanlar ayrıca suriye'nin kimyasal silahlarıyla ilgili güvenlik konseyi'ne sunulacak önergenin taslak metni üzerindeki çalışmalarını da sürdürecek.

amerika birleşik devletleri'nin saldırıdan suriye hükümetini sorumlu tutmasıyla askeri müdahale tehditleri yapılmış, ama daha sonra abd ve rusya'nın vardığı anlaşma uyarınca suriye'nin kimyasal silahlarını devretmesi istenmişti.

üzerinde anlaşılan plana göre suriye bir hafta içinde kimyasal silah stoku ve yerlerini açıklayan bir listeyi sunacak ve bunları 2014 yılının ortasına kadar bunları imha edecek.

suriye yönetimi planı uygulamazsa bm devreye girecek ama askeri müdahale son seçenek olarak kullanılacak.

suriye, kimyasal silahlar sözleşmesi'ne dahil olacağını açıklamıştı.

sözleşmenin 14 ekimde yürürlüğe girmesi bekleniyor. 

batılı ülkeler suriye'ye sert davranılmasını istiyor

fransa cumhurbaşkanı françois hollande, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, tarihler de içeren 'sert ve bağlayıcı bir önerge' yazılması konusunda anlaşmaya varıldığını söyledi.

hollande, kimyasal silahlarını teslim etmesi koşulunun gerçekleştirilmesini zorlayabilmek için suriye'ye askeri müdahale tehdidinden vazgeçilmemesi gerektiğini söyledi.

fransa dışişleri bakanı fabius da, suriye konusunda siyasi bir çözüme varılması için düzenlenecek konferansa suriyeli muhaliflerin de çağrılacağını belirtti.

fabius, new york'ta yapılacak konferansın suriye'nin kimyasal silahlarını yok etmesi planının bm tarafından görüşüldüğü sırada gerçekleştirileceğini açıkladı.

abd dışişleri bakanı john kerry de kimyasal silahların imhasının önemine dikkat çekti. kerry silahların esad'ın hakimiyetinde bulunan yerlerde olduğunun tahmin edildiğini söyledi  ve muhaliflerin bunları ele geçirmesinin engellenmesi gerektiğine vurgu yaptı.

abd dışişleri bakanı "muhalifler ve herkes, suriye'nin geleceğinin, esad'ın olmadığı bir geleceğin suriye halkı tarafından seçilmesi gerektiğini anlamalı. bu ancak müzakerelerle gerçekleştirilebilir, ülkenin tümden yıkılması, milyonlarca insanın daha mülteci durumuna düşmesi ve bölgede karışıklık yaratarak değil." şeklinde konuştu.