rejim ve muhalefeti temsil eden delegeler pazar akşamı cenevre’deki otellerine yerleştikten sonra birleşmiş milletler ve arap birliği suriye özel temsilcisi lahdar brahimi ile ayrı ayrı kapalı toplantı yaptı.

brahimi ilk gün önce suriye muhalif ve devrimci güçler ulusal koalisyonu (smdk) başkanı ahmet carba liderliğindeki muhalefet delegasyonuyla, ardından da suriye dışişleri bakanı velid muallim liderliğindeki rejim temsilcileriyle görüşecek.

brahimi ocak sonunda tarafları üç yıl sonra ilk kez aynı odada buluşturmuştu. tarafların bu kez konferansın ilk gününden masaya oturup oturmayacakları ve müzakerelerin kaç gün süreceği bilinmiyor.

'geçiş yönetimi' ve ateşkes

amerika birleşik devletleri (abd) ve rusya’nın girişimiyle başlayan barış görüşmeleri, 2012 yılında yapılan cenevre 1 konferansında alınan 'geçiş yönetimi' kararını hayata geçirerek iç savaşı sonlandırmayı hedefliyor.

al jazeera’ye konuşan smdk üyesi enes abde ikinci tur görüşmelerde geçiş yönetimi kurulması ve ateşkes konularının ele alınacağını söyledi.

tam yetkili bir geçiş yönetimi konusu görüşmelerin ilk turunda da gündeme gelmiş, ancak ilerleme sağlanamamıştı. muhalefet ve rejim delegasyonları beşşar esed’in olası bir geçiş yönetiminde yer alıp almaması konusunda anlaşamıyor. 

abd'nin bm temsilcisi, brahimi’nin taraflarla ayrı ayrı görüşüp geçiş yönetimi ve ateşkes konularında olumlu tutum takınacaklarına dair teminat aldıktan sonra karşılıklı görüşmeleri başlatacağını söyledi.

batılı diplomatik kaynaklar ise lahdar brahimi’nin rusya’nın baskısıyla görüşmelerin ana maddesi olan, tam yetkili bir geçiş yönetimi kurulması maddesini erteleyerek 'terör', ateşkes ve ulusal uzlaşı konularını öne çekeceğini söyledi.

türkiye "acil zorlayıcı karar" istiyor

yüzbinlerce suriyelinin iç savaştan kaçarak sığındığı türkiye ise konferanstan önce humus'a yardım götüren bm konvoyuna yapılan saldırıyı kınayarak  bm güvenlik konseyi’nin vakit kaybetmeksizin suriye'deki insani felaketin acılarını hafifletecek güçlü, zorlayıcı ve kararlı adımlar atmasını istedi.

türk dışişleri bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada suriye rejiminin, başta bm olmak üzere uluslararası topluma verdiği sözleri tutmamasının şaşırtıcı olmadığı belirtildi. açıklamada şöyle denildi: 

“bu saldırı, 10 şubat 2014 tarihinde cenevre'de ikinci turu başlayacak müzakerelerin hemen öncesinde uluslararası topluma yönelik bir meydan okuma niteliği taşımaktadır. rejim, bu saldırıyı gerçekleştirmek suretiyle siyasi geçiş sürecinden ve barışçıl çözümden ne kadar uzak olduğunu bir kere daha göstermiştir. yardım konvoylarının vurulması, sivillerin varil bombalarıyla katledilmesi, etnik temizlik uygulamaları rejimin insanlığa karşı en vahim suçları işlemekten ve acımasızca uyguladığı  zulümden vazgeçmeye hiç niyeti olmadığını teyit etmiştir.” 

kararlar referanduma gidecek

suriye’nin resmi haber ajansı sana, enformasyon bakanı umran zubi'nin 'cenevre 2 konferansı'ndan çıkacak sonuçların referanduma sunulacağını' söylediğini yazdı. zubi suriye rejiminin siyasi süreçte ısralı olduğunu ve siyasi çözüm için kapıları sürekli açık bırakacağını söyledi.

konferansın birinci turuna katılmayan suriye içindeki muhalif gruplar da bu kez cenevre'de. ancak al jazeera’ye konuşan ulusal koordinasyon komitesi üyesi munzir haddam görüşmelere smdk şemsiyesi altında katılmayacaklarını açıkladı.

smdk başkanı ahmed carba ise konferanstan önce mısır'ın başkenti kahire’de yaptığı açıklamada ulusal koordinasyon komitesi’nin cenevre 2 konferansına katılmasını reddettiklerini söylemişti.

humus'tan tahliyeler 

cenevre-2 adı verilen barış görüşmelerinin ilk turundan humus’tan sivillerin tahliye edilmesi dışında somut bir sonuç alınamamıştı. bm yardım ekipleri cuma gününden bu yana 600 sivili kuşatma altındaki eski şehirden tahliye etti, içeride kalanlara da gıda ve tıbbi yardım ulaştırıldı. 

mart 2011’den bu yana süren ülkedeki iç savaşta en az 10 bini çocuk, 135 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar