çin ve japonya arasındaki ihtilaflı adalar yüzünden çıkan gerginlik tırmanıyor. gerginlik sürerken, japonya'nın 1931'de çin'i işgale başlamasının yıldönümü nedeniyle ülkenin birçok kentindeki sokaklar gösterilere ev sahipliği yaptı.

başkent pekin'deki japonya büyükelçiliği'nin bulunduğu liangmaçiao caddesi tamamen trafiğe kapatıldı ve binlerce çinli gösterici bölgeye akın etti. protestocuların japonya büyükelçiliği'nin önünden geçmesine müsaade eden güvenlik güçleri, oluşturulan kordonun içinde göstericileri gruplara ayırdı.

polis ve askerin birlikte görev yaptığı alanda geniş güvenlik önlemleri dikkati çekerken, bölge karadan ve havadan kameralarla izlendi.

hafta içi olmasına rağmen gösteriye büyük bir kalabalık katıldı, bu katılımda sosyal medyada protestoların yeri ve saatinin kullanıcılar arasında paylaşılmasının rolü büyük.

ülke genelinde gösterilerde 'meşru ve rasyonel' hareket edilmesi ve şiddete başvurulmaması çağrısı yapıldı.

çinlilerin japonya'nın 1931'de ülkelerini işgale başlamasının yıldönümü olarak kabul etmeleri, ''milli utanç günü'' olarak nitelenen 18 eylül'de her yıl ufak çaplı protesto gösterileri yapılıyordu. ancak bu yıl 18 eylül tarihi derinleşen adalar krizine rastladı ve protestoların çapı değişti.

ayrıca, ülkede japon işletmelerinin önüne çin bayrakları asılmış halde. birçok çinli de bireysel olarak araçlarına yapıştırdığı pankart ve dövizlerle protestolarını gösteriyor.

ticari ilişkilere darbe

tokyo ile pekin yönetimleri arasında, doğu çin denizi’nde yer alan bir grup adaya ilişkin olarak başlayan ve çin’in birçok bölgesinde protesto gösterilerine neden olan anlaşmazlık, ticari ilişkileri de etkiliyor.

japon firmaları canon ve panasonic, çin’in belirli belirli bölgelerinde üretim faaliyetlerini geçici olarak durdururken, şirketler genel olarak, japon vatandaşı çalışanlarına evlerinden çıkmamaları tavsiyesinde bulundu.

çin, japonya’nın en büyük, japonya ise çin’in üçüncü büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor. taraflar arasındaki ticaret hacmi geçtiğimiz yıl 345 milyar dolar seviyesindeydi.

doğu çin denizi'nde, çin'in ‘diaoyü’, japonya'nın ise ‘senkaku’ adını verdiği insansız küçük ada grubu, geçtiğimiz günlerde iki ülke arasında krize neden olmuştu.

tokyo yönetimi, ihtilaflı adaları, sahibi olduğunu iddia ettiği bir japon aileden satın aldığını açıklamış, pekin yönetimi ise satın alma işleminin ‘geçerliliğinin olmadığını’ ve ‘ciddi sonuçları’ olacağını kaydetmişti. çin ve tayvan'ın hak iddia ettiği adalar, bundan önce de pratikte japonya'nın denetiminde bulunuyordu.

kriz derinleşti

gelişme, 1930 ve 1940’larda japonya’nın saldırgan politikalarına ve işgaline maruz kalan çin’de yoğun kamuoyu tepkisi yaratmıştı. kriz, çin'in bölgeye devriye gemileri göndererek karşılık vermesiyle derinleşmişti. altı geminin hala ada grubu çevresinde olduğu ifade ediliyor.

ihtilaflı adalar meselesi, 2010 yılının eylül ayında bir çin balıkçı teknesinin, söz konusu bölgenin yakınında japon sahil güvenlik teknesiyle çarpışması ve çinli kaptanın tutuklanmasıyla yine gerginliğe neden olmuştu.

güney çin denizi başta olmak üzere, doğu asya'da yer alan sularda egemenlik haklarına ilişkin olarak, bölge ülkeleri arasında birçok ihtilaf bulunuyor.

kaynak: ajanslar