birleşmiş milletler (bm) genel sekreteri ban ki-mun, kıbrıs sorununun çözümüne yönelik beşinci üçlü görüşmenin ocak ayında yapılacağını resmi olarak açıklarken, bu tarihe kadar ‘uyuşmazlığın iç yönlerinin çözülmüş olmasını ve kısa sürede çok taraflı konferans yönünde ilerlemeyi’ umut ettiğini söyledi. ban, “daha yapılacak iş var” ifadesini kullandı.

genel sekreter, pazartesi günü new york'un long island bölgesindeki greentree'de sona eren iki günlük kıbrıs görüşmelerine ilişkin olarak, yine new york'ta yer alan bm genel merkezi’nde basın toplantısı düzenledi.

ban açıklamasının başında, kendisiyle birlikte bm, kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti (kktc) ve kıbrıs cumhuriyeti arasındaki üçlü görüşmelere katıldıkları için kktc cumhurbaşkanı derviş eroğlu ve kıbrıs cumhurbaşkanı dimitris hristofyas'a teşekkür etti.

ban,  tarafların iki günlük görüşmelerde kimi ana konularda cesaret verici ilerlemelerde bulunduğunu belirterek şunları söyledi: “özel danışmanımın (alexander downer) da söylediği gibi greentree'deki görüşmeler olumlu, verimli ve azimli şekilde geçti. bu bana kapsamlı bir çözümün sağlanabileceği yönünde güven verdi. iki lider de bir anlaşmaya varabileceklerine inandıkları yönünde bana güvence verdi.”

greentree'deki görüşmelerinin kıbrıs için kapsamlı bir çözüm bulma yolunda dördüncü üçlü görüşme olduğunu hatırlatan bm genel sekreteri, temmuz ayından beri bu yoğunlaştırılmış müzakere süreci çerçevesinde liderlerin 19 kez görüştüklerini belirtti.

ban: amaç çok taraflı konferans

ban, süreçte kaydedilen ilerlemeler ile ilgili olarak, “ekonomi, ab konuları ve güvenliğin iç boyutlarıyla ilgili önemli ilerlemeler sağlandı. önemli konular olan yönetim, mülkiyet, toprak ve vatandaşlık konularında ise daha az ilerleme sağlandı” dedi.

bm genel sekreteri, kıbrıs türk ve kıbrıs rum taraflarının, greentree'deki bu iki günlük görüşmelerde geriye kalan ana konuların bazılarında cesaret verici ilerlemelerde bulunduklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı: “'yapılacak daha iş var. sayın eroğlu ve sayın hristofyas, müzakerelerin son safhasına ilerlemek için gelecek iki ayı aşkın sürede daha fazla çabanın önemli olduğu konusunda anlaştılar. özel danışmanım ve ekibim (onlara) yardımcı olmaya hazırlar. gelecek yıl ocak ayında iki lideri benimle yine benzer bir formatta görüşmeye davet ettim. o zamana kadar kıbrıs sorununun iç yönlerinin çözülmüş olmasını bekliyorum ki bunun ardından kısa sürede çok taraflı konferans yönünde ilerleyebilelim.”

genel sekreter yine greentree’de olacağı tahmin edilen beşinci üçlü görüşmede, son görüşmelere benzer bir formatın uygulanacağını söylemekle yetindi ama detayları vermedi.

ban ki-mun basına yaptığı açıklamanın ardından her üçlü görüşmenin ardından yaptığı gibi basın mensuplarından soru almadı. hristofyas ve eroğlu da, toplantıda herhangi bir açıklama yapmadı.

bazı yerel gazeteler, görüşmelerde herhangi bir ilerleme olmadığını ifade ederken, bazıları çözüm sağlanması halinde adada kullanılan para biriminin euro olması, bölgede oluşturulacak polis teşkilatı, ab karar mekanizmaları ve temsilciler meclisi ile ilgili maddeler hakkındaki görüşmelerde de ilerleme sağlandığı belirtilmişti.

eroğlu: sona yaklaşıyoruz

öte yandan, eroğlu, kıbrıs sorununun çözümüne yönelik ocak 2012'deki beşinci üçlü zirvenin ardından çok taraflı bir zirvenin yapılacak olmasının, ‘müzakerelerde son anlamı taşıdığını’ söyledi.

kktc’nin kamu kanalı bayrak televizyonu'na değerlendirmelerde bulunan cumhurbaşkanı, “görüşmelerde ocak ayı son mu?” sorusu üzerine, şöyle dedi: “genel sekreter, okuduğu açıklamada, bir uluslararası konferanstan, yani 4'lü veya 5'li bir zirveden bahsetti. ocak görüşmesinden sonra bir zirvenin gerçekleşecek olması, bir son anlamına gelir. biliyorsunuz hazirandan itibaren güney kıbrıs, ab dönem başkanı olacak, bu dönemde de görüşmelerin olması çok zor. ban, kesin bir tavır ortaya koydu; önce ocak zirvesi, sonra 4'lü-5'li zirve gerçekleşecek ve artık bir anlaşma olacak ya da olmayacak, ortaya çıkacak.”

abd merkezli noble energy şirketinin, eylül ayında kıbrıs cumhuriyeti’nin kendi tanımladığı münhasır ekonomik bölgesinin 12’nci parselinde petrol ve doğalgaz aramaya başlaması, bölgede gerginlik yaratmış, türkiye de kktc ile imzaladığı anlaşma çerçevesinde doğal kaynak araştırmaları yapan piri reis gemisini ada çevresine yollamıştı. söz konusu gelişmelerin, müzakere sürecine sekte vurabileceğinden korkuluyor.

ankara, temmuz ayında kıbrıs cumhuriyeti’nin avrupa birliği (ab) dönem başkanı olması halinde ilişkilerin donabileceğini açıklamıştı. türkiye, kıbrıs’ın görevi devralacağı 1 temmuz 2012 tarihine kadar sorunun çözülmesini istiyor.

kaynak: ajanslar