türkiye'de 12 eylül 1980 tarihinde meclisi feshederek askeri darbe yapan dönemin genelkurmay başkanı orgeneral kenan evren ile emekli hava kuvvetleri komutanı orgeneral tahsin şahinkaya'nın yargılanacağı dava, çarşamba günü ankara 12. ağır ceza mahkemesi'nde başladı. mahkemeye rapor gönderen evren ve şahinkaya sağlık problemleri nedeniyle duruşmaya katılmazken, onlarca müdahil avukat ve izleyici salonu doldurdu. duruşma izdiham nedeniyle yarım saat geç başladı. salonda yer kalmaması üzerine hakim boş sanık sandalyelerine de oturulabileceğini söyledi ancak katılımcılar bu sandalyelere oturmadı. mahkeme hakimi, sanıkların salonunda bulunmaması nedeniyle ilk duruşmada iddianamenin okunmamasına karar verdi.

 

davaya müdahil olan avukatlar, duruşma salonunda bulunmayan evren ve şahinkaya'nın mahkemeye getirilmesini ve tutuklanmasını istedi.

 

 

 

evren ve şahinkaya'nın avukatı bülent acar ise, mahkemenin davaya bakma yetkisi olmadığını savundu ve iddianamenin yok hükmünde olduğuna karar verilmesini istedi. darbe anayasasının halen yürürlüğünün sürdüğünü aktaran avukat acar, "1982 anayasası'nın hala yürürlükte tutulan maddeleri, sayın iddia makamını ve mahkemenizi bağlar. hiç kimse anayasa'nın bu hükümlerini yok sayamaz" dedi. mahkeme sanık avukatının talebini reddetti ve duruşmanın devamına karar verdi.

 

avukat acar, mahkemeden darbede kontrgerilla ve abd'nin rolünün araştırılmasını istedi.

 

 

yazıcıoğlu, "bu kişiler müdahil olabilirler. ama burada iki noktayı ayırmak gerek. şiddet ve cebir yoluyla anayasal düzeni değiştirmek ayrı bir eylem. sonrasında işkence, kötü muamele, idam gibi suçları işlemek ayrı. bu kurum ve kişiler 2. kapsamdaki suçlarla ilgili yagılamaya müdahil olabilirler" diye konuştu. 

 

 

duruşmada evren ve şahinkaya'nın sağlık durumlarının sorulduğu ankara adli tıp kurumu'ndan gelen zarf açıldı. gelen yazıda, sanıkların duruşmaya katılıp katılmayacağına istanbul adli tıp kurumu'nun karar verebileceği belirtildi.

öte yandan, davanın görüldüğü ankara adalet sarayı önünde sanıkları protesto etmek üzere eşitli siyasi parti, sendika ve sivil toplum kuruluşları üyeleri toplanırken, geniş güvenlik önlemleri alındı.

 

grupların pankartlarında, '12 eylül'ü unutmadık, affetmiyoruz' ve 'paşalar da maşalar da yargılanacaklar' gibi sloganlar yazarken, 12 eylül darbesi döneminde işkence gören ve hayatını kaybedenlerin fotoğrafları taşındı. bazı siyasetçiler ve darbe döneminde hayatını kaybeden kişilerin yakınları da toplananlara hitaben konuşma yaptı.

 

adliye binasının her bir tarafı emniyet birileri tarafından demir bariyerlerle çevrilirken, adliye etrafında panzerler ve itfaiye araçları hazır bekletiliyor. 

 

türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan da, hukuk müşaviri aracılığıyla müdahillik başvurusunu mahkemeye ileteceğini açıklamıştı.

mahkeme, duruşma salonunun kapasitesini göz önünde bulundurarak, salona alınacak kişiler arasında önceliği iddianamede ismi geçenlere, ardından da siyasi parti, dernek ve diğer tüzel kişi temsilcilerinden müdahillik talebinde bulunanlara tanımıştı.

duruşma salonunun kapasitesini göz önüne alan mahkeme, iddianamede ismi geçen 22 mağdur ile dışarıdan başvuran 40 kişiye giriş izni verdi.

 

iddianamede ismi geçen orhan miroğlu, nimet tanrıkulu, namık kemal zeybek, ibrahim ünal, yaşar yıldırım, celalettin can, yaşar okuyan, mustafa yalçıner, mahir kadir damatlar, oğuzhan müftüoğlu, yılma durak, selim dindar, abdurrahman yücel, mustafa kahya, yılmaz kızılırmak, yener turan, reşat keskin, metin terzi, cumhur yavuz, osman başer, ökkeş şendiller ve nükhet izet duruşmaya katılıyor.

dışarıdan müdahillik talebinde bulunup, avukatları salona giren kişiler ise şöyle:

erkan uğur eren ve gökhan eren (değişmeli olarak), sezen öz (doğan öz'ün eşi), ahmet cihan, ali çetin, alime mitap içöz, arif ali cangı, bektaş tufan güneş, bilal bahar, caner erdinç ve yusuf uzun (değişmeli olarak), çağlar çukur, emine yalçın, ender can ceylan, ender imrek, eyüp duman, eyüp kaplan, faik içmeli, hatice baykal, hayati bölükbaş, mehmet kaya ve cevat böke (değişmeli olarak), meryem turan, mesut bağcı, musa kılıç, müfide işık, osman esendağ, mümtazer türköne, süleyman eryılmaz, şahin camcı ve yunus özbey (değişmeli olarak), yavuz binbay ve hülya binbay (değişmeli olarak), ahmet fehmi işıklar, osman tüfekçi, mehmet uygun, adnan demirci, hasan aras, şenel aşkın, selçuk özdağ, şükrü bütün, azimet köylüoğlu, hüseyin doğan, ali kurumahmutoğlu ve naci sönmez.

 

mahkeme ayrıca, mehmet kılıç, ali yılmaz, mustafa aksoy, ali kurt, halil alakoç, halis özdemir, yavuz harun, ahmet yalav, yonüs bircan, aziz uslu, eyüp özmen, faruk yerli, hüseyin özmen, meryem gülbudak, nevin aytekin ve fahrettin öztürk'ü de yedek isimler olarak seçmişti.