görgü tanıklarının ifadelerine göre, husilerin denetiminde olan ve darbenin ilan edildiği cumhurbaşkanlığı sarayı'nın önünde bomba patladı. patlamada yaralanan iki kişi hastaneye kaldırıldı.

patlamanın ardından husiler, çok sayıda savaşçıyı bölgeye sevk etti. 

olayın sorumluluğunu üstlenen henüz olmadı. 

darbe açıklamasının ardından sana'da düzenlenen protesto gösterilerine husiler müdahale etti. husiler bir protestocuyu gözaltına alıp bilinmeyen bir yere götürdü. toplam gözaltı sayısı ilerleyen saatlerde altıya ulaştı.

yemen'in ortasında bulunan beyda kentinde gerçekleşen silahlı saldırıda dört husi öldü. 

ülkedeki şiddet olayları devam ederken husiler tarafından atanan devrim konseyi'nin belirlediği içişleri ve savunma bakanları'nı tayin etti. yine husilerin belirlediği 'güvenlik komitesi' de savunma bakanı'nın başkanlığında toplandı.

husi karşıtı protestolar

yemen’in güneybatısında yer alan taiz kentinde binlerce kişi husileri protesto etti. göstericiler husilerin ilan ettiği bildiriye karşıtı slogan attı.

al jazeera'nin taiz muhabiri osman buteyri, düzenlenen eylemin geçtiğimiz hafta düzenlenenlere göre çok daha kalabalık olduğunu söyledi. buteyri, husilerin 6 şubat’ta ilan ettiği darbenin bunun sebebi olduğunu belirtti.

silahlı husiler, taiz kentinde kendilerine karşıt görüşlü insan hakları savunucusu ahmed vafi'yi gözaltına aldı. aktivistin götürüldüğü yerle ilgili bilgi yok.

yemen'in ib, beyda, zumer, hudeyda ve aden kentlerinde de husileri ve darbeyi hedef alan büyük protesto gösterileri düzenlendi. 

siyasi partiler darbeyi reddetti

yemen'in güneyinde etkin olan siyasi partiler bildirgenin kuzey bölgelerini ilgilendirdiğini ve kendileri için bağlayıcı olmadığını açıkladı.

yemen’in güney kentlerinden aden'deki 'aden güvenlik komitesi', husilerin olası saldırısına karşı kenti güvenlik çemberine aldığını duyurdu.

husilerin bildirgesini reddeden partilerin arasında ulusal sosyalist baas partisi de var. parti, yemen’deki bütün taraflara protesto çağrısında bulundu.

nasiri halk birlik partisi ve selefilik yanlısı yemen reşat birlik partisi de husilerin bildirgesini reddetti ve bildiriyi darbe olarak nitelendirdi.

cuma günü 2011 devrim gençlik konseyi grubu, "bu bir darbedir, darbeye direneceğiz" açıklamasında bulunmuştu.

güneydeki sünni aşiretlerden oluşan güney hareketi de husilerin bu açıklamasını tanımadıklarını açıklamıştı.

yemen’in devrik lideri ali abdullah salih’in liderliğindeki halk kongresi partisi, husilerin ilan ettiği bildirgeye ilişkin tavırlarını 7 şubat’ta açıklayacağını duyurmuştu.

suudi arabistan ile yemen arasındaki mekik diplomasisi

bm genel sekreteri'nin yemen işleri danışmanı cemal bin ömer suudi arabistan ziyaretinin ardından yemen’e döndü.

husilerin silah zoruyla el koyduğu yemen resmi haber ajansına göre, ömer sabahın erken saatlerinde sana’ya geri döndü.

bm yetkilisi, bir yandan siyasi partilerle ve tarafların liderleriyle, öte yandan da husilerin devrim komiteleri ile görüşecek. yemen’in içinde bulunduğu krizden çıkış yollarını arayan ömer barış görüşmelerinde alınan kararları hayata geçirmeye çalışacak.

ömer, husilerin darbe niteliğindeki anayasal bildirgeyi ilan etmesinden sonra suudi arabistan’a ani bir ziyaret gerçekleştirmişti.

kik dışişleri bakanları kerry ile görüştü

körfez işbirliği konseyi (kik) ülkelerinin dışişleri bakanları, yemen'deki olayların üzerine abd dışişleri bakanı john kerry ile görüştü. toplantı, yetkililerin almanya’da düzenlenen güvenlik konferansına katılmak üzere bulundukları münih kentinde gerçekleşti.

bahreyn haber ajansı’na göre, toplantıda arap körfezi ülkeleri ile abd arasındaki ilişkiler ve bölgedeki son gelişmeler ele alındı.

parlamento feshedilmişti

başkent sana'yı ele geçiren husiler, cuma günü parlamentoyu feshedip yerine 551 üyeden oluşan, ülkeyi yönetecek geçici ulusal konsey'i kurduğunu ilan etmişti.

konsey, 5 kişiden oluşan başkanlık konseyi'ni seçecek. başkanlık konseyi ise yeni cumhurbaşkanını belirleyecek.

abd ve bm reddetti

abd dışişleri bakanlığı, husilerin yönetime el koymasını reddettiğini duyurdu. bakanlık ayrıca, "yemen'de teröre karşı savaşan güçlerle çalışmayı sürdüreceğiz" açıklamasını yaptı.

birleşmiş milletler ise, husiler tarafından yapılan bu açıklamayı tanımadığını ve bildirgenin tek taraflı olduğunu ilan etti, ülkedeki mevcut durumu ise "iktidar boşluğu" olarak nitelendirdi.

körfez işbirliği konseyi de yemen'de husilerin yönetime el koymasını kınadı. katar, umman, suudi arabistan, kuveyt, bahreyn ve birleşik arap emirlikleri'nden oluşan konsey, "husi darbesi reddettiğimiz ve kabul edilemez gördüğümüz tehlikeli bir gerginliktir. darbe yemen'in alışık olduğu çoğulculuk ve bir arada yaşama ilkeleriyle çelişmektedir" ifadelerini kullandı.

türkiye dışişleri bakanlığı da husilerin müdahalesiyle ilgili şu ifadeleri kullandı:

"yemen'deki hükümet krizinin aşılması için bm genel sekreterinin özel danışmanı aracılığıyla sürdürülen müzakereler devam ederken, huti hareketinin tek taraflı olarak oluşturulan “devrim komitesi” vasıtasıyla yönetime el koyması derin kaygı uyandırmıştır. yönetimi fiilen üstlendiğini açıklamış olan huti hareketi başta olmak üzere, yemen’deki tüm tarafları, bu kritik aşamada, ülkenin selametini düşünerek sağduyu, itidal ve sorumlulukla hareket etmeye çağırıyoruz."

gözaltı operasyonu başladı

husiler bildirgeyi yayınlamadan önce, başkent sana’da devlet başkanlığı sarayı'na çıkan tüm yolları kapattı.

taraftarlarına sokaklara çıkarak kutlama yapmaları çağrısında bulunan husiler, siyasi aktivist ve gazetecilere yönelik büyük bir gözaltı operasyonu başlattı.

sol eğimli nasıri birliği partisi, husilerin yayınladığı bildirgenin tüm maddelerini reddettiğini açıklarken, devrik cumhurbaşkanı ali abdallah salih'in ulusal genel konferans partisi, husilerin bilgirgesine tepkisini yarın açıklayacağını duyurdu.

3 gün süre vermişlerdi

yemen’in başkenti başta olmak üzere birçok kentte idareyi elinde tutan şii husiler, pazar günü yemen’deki tüm siyasi gruplara, ülkedeki yönetim boşluğunu doldurmak için 3 gün süre vermişti. 

grup pazartesi günü yaptığı açıklamada ise, ortak bir karara varılmaması durumunda, kendilerine bağlı devrim konseylerini geçiş dönemini düzenlemesi için görevlendireceğini bildirmişti.

kriz tırmandı

iran destekli şii husiler, 4 aydan beri başkent sana'yı elinde bulunduruyor. hükümet ile başkente giren husiler arasında 21 eylül 2014'te "barış ve ulusal ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

yemen ordusu ile husiler arasındaki çatışmalar ülkede karışıklık çıkarırken, diyalog görüşmelerinin kilit ismi cumhurbaşkanı hadi'nin özel kalemi ahmed avad bin mübarek'in 17 ocak'ta kaçırılmasıyla gerilim iyice tırmandı.

husiler bunun ardından cumhurbaşkanlığı sarayı ile hadi'nin sittin caddesi'ndeki konutuna saldırdı. çatışmalarda 9 kişi öldü, 80 kişi yaralandı.

halid bahhah başkanlığındaki hükümet, "husi ensarullah hareketi'nin yönetime müdahale ettiği ve mutabık olunan anlaşmalara uymadığı" gerekçesiyle cumhurbaşkanı abdurabbu mansur hadi'ye istifasını sunmuştu.

hadi de bu gelişmenin ardından kısa süre sonra istifa etmiş, meclis başkanı yahya ali rai ise hadi'nin istifasını kabul etmeyerek, meclis'i olağanüstü toplantıya çağırmıştı. ancak meclis henüz toplanamadı.

hadi'nin özel kalemi mübarek de 27 ocak'ta serbest bırakıldı.

güvenlik ve istikrar sorunu sürüyor

yemen’de eski devlet başkanı ali abdullah salih’in görevini bırakmak zorunda kaldığı 2011'deki ayaklanmanın ardından ülkede istikrar ve güvenlik sorunu sürüyor.

güneyde ayrılıkçı güney hareketi, yemen ordusuyla çatışıyor. farklı bölgelerde ise iran'ın desteğini alan şii husiler ile sünni aşiretler sık sık orduyla çatışıyor.

el kaide ise güçlü olduğu birçok bölgede üslerini yemen ordusuna kaptırıyor, buna karşın petrol ve doğalgaz borularına saldırarak orduyu operasyondan vazgeçirmeye çalışıyor. hasar gören boruların tamiri güvenlik nedeniyle uzun süre alıyor; bu nedenle ülkede sık sık doğalgaz ve petrol arzında sorunlar yaşanıyor.

yemen'de açlık sınırında yaşayan insan sayısı ise 10 milyona yaklaşmış durumda.

kaynak: al jazeera ve aa