türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, cenevre-2’nin hemen öncesinde bölge ülkelerindeki mevkidaşlarıyla yaptığı telefon görüşmelerinde suriye’deki olayları konuştu. muhaliflerin bir arada kalarak cenevre-2’ye katılmasının ve rejimin saldırılarını azaltmasının önemini bir kez daha vurguladı.

suriye’de savaşın bitmesi için diyalog sürecinin başlatılmasını ve tarafları bir araya toplamayı amaçlayan cenevre-2 toplantısı öncesinde, suriyeli muhaliflerin çatı örgütü suriye muhalif ve devrimci güçler ulusal koalisyonu, istanbul’da toplandı. koalisyonun en önemli parçalarından olan suriye ulusal konseyi, cenevre-2’ye katılmayacağını açıklamıştı. koalisyonun da kararını en geç perşembe gününe kadar vermesi bekleniyor.

suriye ordusu, özellikle halep’te hava bombardımanını arttırdı. muhalifler, cenevre-2 öncesinde ordunun saldırılarını durdurmasını talep ediyor.

ankara da, muhaliflerin bu talebinde haklı olduğu görüşünde. ancak yine de muhalefetin cenevre-2’ye katılımının önemli olduğunu, “esed rejimine diplomasi alanında ciddi bir karşılık vermesi, masayı rejime bırakmaması gerektiğini” düşünüyor.

“halk radikal gruplara tepkili”

dışişleri yetkilileri, suriye sahasında işlerin değiştiği görüşünde. yetkililer el kaide bağlantılı grupların (irak şam islam cephesi, nusra cephesi) artık hem diğer muhalif gruplar hem de halk tarafından tepkiyle karşılandığını, bu radikal grupların böylece geri çekilmeye başladığını söylüyor:

“irak şam islam devleti’ne karşı son haftalarda görülen, diğer muhalif grupların girdiği çatışmalar sonucunda işid’in gerilemesini, halkın desteğine bağlıyoruz. halkın, aşiretlerin bu desteği sayesinde işid geriliyor, bu bizim için memnuniyet verici, iyi bir işaret.

“mart 2011’de başlayan ayaklanmalarda halk neyi arzuluyorsa, neyi amaçlıyorsa, bugün de bunları istediğini, bu emellerden vazgeçilmediğini gösteriyor bu durum. halk ve diğer muhalif gruplar, radikal gruplara karşı tepkili. ayaklanmayı el kaide’nin üstlenmesi, buradan kendine pay çıkarması ve dünyanın gözünde ayaklanmayı başka bir tarafa çekmesine engel oluyorlar, bu türkiye’nin çok olumlu baktığı bir gelişme.”

suriyeli muhalif silahlı grupların bir kısmı geçen hafta birleşerek işid’e saldırılara başladı. işid, bu gelişme karşısında etkili olduğu bazı bölgelerden geri çekildi.

iran’dan cenevre tepkisi

abd, cenevre-2 konferasında iran’ın katılımcı olmasını değil, ‘sınırlı bir rol’ üstlenmesini teklif etmiş, iran ise bu teklifi reddetmişti. ankara, bölgesel güçlerin tümümünün toplantıya katılması gerektiği görüşünde. davutoğlu bu sebeple iran’ın önemli bir bölgesel aktör olarak rol oynaması gerektiğini birkaç kez dile getirmişti.

al jazeera’ye konuşan dışişleri bakanlığı yetkilileri, iran’ın bölgede önemli rol oynadığını söylüyor ve konferansa katılmasa da çözüme katkıda bulunulabileceğine inanıyor. türk dışişleri’ne göre, “cenevre-2 bir amaç değil, yeni bir sürecin başlaması için bir araç. toplantı içinde veya dışında, ölümlerin durması için tarafların yapıcı bir rol oynaması gerekiyor.”

davutoğlu, hafta sonu iranlı mevkidaşı cevad zarif ile görüşmüştü.

suriye’nin dostları çekirdek grubu paris’te toplanıyor

cenevre-2 öncesi  suriye’nin dostları çekirdek grubu, 12 ocak günü paris’te son kez toplanacak. toplantı kararı, türkiye’nin girişimleri sonucunda alınmıştı.

dışişleri bakanlığı yetkilileri, toplantıda esed rejimine, cenevre-2’ye giderken sahadaki yoğun saldırıların durması gerektiği çağrısını yenileceklerini söyledi. muhalefete de, cenevre-2’ye katılım konusunda çağrı yapılacak.

özellikle batıda, yetkili ağızlar tarafından olmasa bile, suriye’de işid gibi radikal örgütlerin etkili olması yerine esed’in tercih edilmesi gerektiğini belirten yazılar ve demeçler son dönemde yoğunlaştı. suriye’nin dostları çekirdek grubunun ekim ayında londra’da yaptığı toplantıda ankara buna tamamıyla karşı çıktı. davutoğlu’nun paris’te de ‘esed’siz suriye’ mesajını daha kuvvetli şekilde vermesi bekleniyor.

kaynak: al jazeera