irak başbakanı haydar ibadi ile başbakan ahmet davutoğlu'nun telefonda görüşerek, ikili ilişkiler ve terörle mücadele konularını ele aldı.

irak başbakanlık ofisinden yapılan açıklamaya göre, her iki başbakan da irak ile türkiye ilişkilerinin daha da geliştirilmesinin halkların yararına olduğu konusunda mutabık olurken görüşmede bölgedeki "terör tehdidini" değerlendirdiler.

yazılı açıklamada sözlerine yer verilen ibadi, "irak güvenlik güçleri, halk toplulukları (şii gönüllü milisler) ve peşmerge birlikleri, işid terör örgütüne karşı birlikte mücadele vererek çok sayıda zafer elde ediyor. bu güçler, örgütü irak topraklarından püskürtene kadar mücadelesine kararlılıkla devam edecek" dedi.

musul'u kurtarma plan ve petrol anlaşması

ibadi ve davutoğlu'nun musul ve petrol sevkiyatını da görüştüklerinin belirtildiği açıklama şu şekilde devam etti:

"musul'u geri alma operasyon hazırlıkları devam ediyor. bu konuda irak toplumunun, ülkenin istikrar ve güveni için birlikte ve tek bir hedefe odaklanması önemlidir. iki ülke başbakanları, irak ile türkiye arasındaki ilişkilerin karşılıklı egemenliği tanıma ve halkların çıkarı prensibi üzerine kurulu olması ve irak petrolünün tüm iraklıların mülkü olduğu noktasında mutabık kaldı."

barzani'nin yoğun trafiği

davutoğlu ile ibadi arasındaki telefon görüşmesi, irak'taki kürt yönetimi başbakanı neçirvan barzani'nin bağdat ve ankara ziyaretlerinin arkasından gerçekleşti. görüşmelerde bağdat-erbil arasındaki petrol anlaşmasında yaşanan sorunlar ve işid'le mücadele konuları gündeme gelmişti.

‘bağdat’ta para olmadığını gördük’

barzani, başkent bağdat'taki temasları hakkında yaptığı açıklamada, 'son ziyaretimizde bağdat'ta para olmadığını gördük. parlamentoda kabul edilen ve başbakan ibadi'nin de imzaladığı yasaya göre, merkezi hükümetin, kürdistan bölgesine aylık 1 trilyon 200 milyar dinar göndermesi gerekiyordu. sorun bağdat'ta paranın olmaması. buna göre yaptığımız anlaşmanın da hiçbir geçerliliği yok. yani biz 550 bin varil petrol göndersek de onlar parayı gönderemeyecek. daha önce 110 dolar olan petrol varili şimdi 50-55 dolara satılıyor. irak'ın gelirinin yüzde 90-95'i petrolden elde ediliyor. onlar da memur maaşlarını veremiyor. bakanlar kurulu'nda 40 günde bir maaş verme kararı verilmiş’ dedi.

bağdat yönetiminin, anlaşmanın gereklerini yerine getirmemesi halinde durumu tekrar gözden geçireceklerini dile getiren barzani, ‘fakat hemen karar alacağız demek istemiyorum. bunun için süre tanıyacağız. anlaşmaya bağlı kalınmazsa tavrımız farklı olacaktır ancak bağdat çok büyük bir ekonomik krizle karşı karşıya. bunu bilmemiz gerekiyor. biz de ekonomik kriz yaşadığımız için durumu anlıyoruz. o nedenle süre tanımak ve beklemek lazım’ diye konuştu.

barzani, bağdat ziyaretinin hemen ardından çarşamba akşamı ankara'ya gelmişti.

bütçe payı erbil'e gönderilmedi

bağdat’taki merkezi yönetim erbil’e bütçeden gerekli payı gönderemezken, ibadi hükümeti öncesi kendi bölgesindeki petrolü türkiye üzerinden dünya piyasalarına satışa çıkaran ikby’nin bu satıştan elde ettiği ve halkbank’ta toplanan paraya da henüz dokunulmadı. 

hem ibadi hem barzani daha önce halkbank’taki konunun konuşulacağını söylemişti ancak henüz bu parayla ilgili basına yansıyan bir gelişme olmadı. kürt petrolünün satışından elde edilen ciro 31 aralık 2014 itibariyle 2,5 milyar dolara ulaşmıştı.

kürt petrolünün satışı konusunda yapılan görüşmelerde elde edilecek gelirin amerikan bankalarına yatırılması gündeme gelmişti. ancak erbil'in, bağdat'ın bu bankalardaki hesapları kontrol altında tutmasına ve kendi payını alamayacağına yönelik endişesi sebebiyle paranın halkbank'a yatırılmasına karar verilmişti.

irak kürt bölgesel yönetimi (ikby) parlamentosu doğal kaynaklar komitesi kıdemli danışmanı serdar aziz, 6 aralık'ta yaptığı açıklamada, erbil ve bağdat arasında petrol sorununun çözüldüğüne dair yorumları "aşırı olumlu" bulduğunu söylemişti.

türkiye'nin erbil-bağdat arasında kalıcı çözüm için arabuluculuk yapacağı iddialarını da değerlendiren aziz, "bu mümkün. türkiye arabuluculuk yaparsa halkbank da devre dışı kalmaz. petrol uluslararası piyasaya ceyhan'dan çıktığı ve kürtlerin kontrolünde olduğu için, bu süreçten türkiye her zaman kârlı çıkar" ifadelerini kullanmıştı.

kaynak: al jazeera ve aa