Türkiye
Demirel darbeleri anlattı
Meclis komisyonunu evinde kabul eden Türkiye'nin dokuzuncu cumhurbaşkanı, hazırlanan 38 soruya yanıt verdi
Haberin Öne Çıkanları
10 kişilik komisyon
Yılmaz ve Çiller de dinlenecek
Demirel'in siyasi serüveni
türkiye’deki darbeleri araştıran meclis, kurduğu komisyon aracılığıyla dokuzuncu cumhurbaşkanı süleyman demirel’i dinliyor.
milletvekillerinden oluşan 10 kişilik komisyon, demirel’in ankara güniz sokak’taki evine saat 15.00’te geldi. heyete medyanın yoğun ilgisi vardı, güniz sokak'ta çok sayıda canlı yayın aracı konuşlandı.
akp’li nimet baş başkanlığındaki heyet, türkiye tarihindeki tüm muhtıra ve darbelere tanıklık eden süleyman demirel’in bilgisine başvurdu. demirel’e alt komisyonlarca tespit edilen ve daha önce üyelere bildirilen 38 soru yöneltildi.
tbmm darbe ve muhtıraları araştırma komisyonu başkanı ak parti istanbul milletvekili nimet baş, 9. cumhurbaşkanı süleyman demirel'in, ''her hal ve şartta darbeler kötüdür ve ülkemiz bir daha asla böyle dönemler yaşamasın. çünkü 60 ihtilali olmasaydı, türkiye bugün farklı bir yerde olurdu. eğer ülke başbakanını asmış olmasaydı'' dediğini belirtti.
nimet baş, gazetecilerin soruları üzerine, ikinci bir ziyaretin olabileceğini ancak çalışmaların ilerlemesinin ardından, detaylı sorular için tekrar görüşülebileceğini kaydetti.
baş, bir gazetecinin ''demirel'in, 12 eylül darbesi davasına demirel'in müdahil olmama yönünde bir iradesi vardı'' cümlesini ise ''onlar, basın mensuplarının soracağı sorular arkadaşlar, biz 12 eylül ihtilaline ilişkin çok daha farklı şeyler sorduk'' diye tamamladı.
komisyon, önümüzdeki günlerde 28 şubat ve 27 nisan süreçleriyle ilgili eski başbakanlar mesut yılmaz ve tansu çiller ile eski meclis başkanlarından mustafa kalemli ve hüsamettin cindoruk’u da dinleyecek.
siyasete hızlı giriş
1946'da çok partili seçimlerin başladığı türkiye'de önemli roller oynayan süleyman demirel, istanbul teknik üniversitesi (itü) inşaat fakültesi'ni bitirdikten sonra 50'li yılların ortasında devlet su işleri'nde (dsi) görev yaptı. 27 mayıs 1960 darbesi gerçekleştiğinde henüz bürokrattı, dönemin başbakanı adnan menderes, maliye bakanı hasan polatkan ve dışişleri bakanı fatin rüştü zorlu'nun idamına tanık oldu.
dört yıl sonra siyasete hızlı bir giriş yaptı, darbeyle devrilen demokrat parti'nin yerine kurulan adalet partisi'nin genel başkanıydı artık.
1965 seçimlerinde adalet partisi tek başına iktidara gelirken, süleyman demirel başbakanlık koltuğuna oturdu.
türkiye'nin 12. başbakanı ve kabinesi, 1968 yılında başlayan öğrenci hareketleriyle uzun süre uğraştı.
başbakanlıktan ilk istifa
takvimler 12 mart 1971'i gösterdiğinde ordu içindeki sol cuntanın darbe yapmasını engelleyen sağ cunta cumhurbaşkanı cevdet sunay'a muhtıra verdi, demirel hükümeti de istifa etti.
şapkasını alıp giden demirel, siyaset sahnesine 1975 yılında yeniden başbakan unvanıyla döndü. milliyetçi cephe hükümetinin başına geçen siyasetçinin başbakanlık günleri kısa sürdü.
12 eylül'de hapis yattı
demirel ve ecevitler zincirbozan'a götürülürken. [aa]
1970'li yılların ikinci yarısında sağ-sol çatışması artarken, 12 eylül 1980 tarihinde ordu üçüncü kez darbe yaptı. demirel ve uzun yıllar siyasette rakibi ecevit, askerler tarafından gözaltına alınarak zincirbozan'a götürüldü.
demirel ve ecevitler zincirbozan'a götürülürken. [aa]
bir süre tutukluluktan sonra serbest kaldı ancak siyasi yasağı yedi yıl sürdü. yasak halk oylamasıyla kaldırılırken, demirel bu kez doğru yol partisi'nin (dyp) başında siyasete döndü.
1987 tarihinde yapılan genel seçimlerde yeniden milletvekili rozetini taktı.
seçmenlere bir ev ve bir anahtar vaat ettiği 20 ekim 1991 seçimlerinde yüzde 27 oy alarak birinciliği aldı, sosyal demokrat halkçı parti (shp) ile kurulan koalisyon hükümetinin başbakanıydı.
sekizinci cumhurbaşkanı turgut özal'ın 1993 yılında ölmesiyle aynı yıl cumhurbaşkanı seçildi ve çankaya köşkü'ne çıktı.
ordunun siyasete müdahale ettiği 28 şubat sürecinde cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan demirel, kendisi çankaya'da kaldı ancak dönemin refah-yol hükümeti istifa etti.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar